Trước đó, Thanh tra tỉnh Lâm Đồng có Kết luận số 395/TB-TTr về thanh tra việc giao đất ở tái định cư và giao đất ở không qua hình thức đấu giá đối với 84 hộ tại địa bàn TP Bảo Lộc. 

Kết luận thanh tra xác định, ông Nguyễn Quốc Bắc, nguyên Chủ tịch UBND TP Bảo Lộc (về hưu tháng 8/2019), trong quá trình thực hiện đã có sai phạm trong việc giao đất ở tái định cư và đất ở không qua hình thức đấu giá.

Cụ thể: Giao đất tái định cư và đất ở không thông qua đấu giá cho 60 trường hợp trái quy định. Trong đó, tháng 2/2015, nguyên Chủ tịch UBND TP Bảo Lộc Nguyễn Quốc Bắc đã ký quyết định giao đất ở tái định cư cho 18 trường hợp với 20 lô đất trái quy định về bồi thường, hỗ trợ tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất; liên quan đến một loạt dự án như: Hồ Đồng Nai, hồ Nam Phương II, tuyến tránh quốc lộ 20, Khu Công nghiệp Lộc Sơn...

Giao đất ở không qua đấu giá cho 42 trường hợp với 51 lô đất không đủ điều kiện, trong đó có 4 trường hợp giao vượt hạn mức đất, là trái quy định tại Điều 118 của Luật Đất đai 2013 và Quyết định số 65/2014/QĐ-UBND ngày 5/12/2014 của UBND tỉnh Lâm Đồng.

Đáng nói là, trong 60 trường hợp được bố trí tái định cư và giao đất không thông qua đấu giá trái quy định nêu trên, lãnh đạo Phòng Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) TP Bảo Lộc thẩm định hồ sơ do Trung tâm Tư vấn đầu tư - xây dựng và phát triển quỹ đất TP tham mưu; Phòng đã có ý kiến cụ thể tại phần thẩm định, khẳng định các trường hợp này không đủ điều kiện bố trí tái định cư và giao đất không qua đấu giá; nhưng ông Nguyễn Quốc Bắc vẫn ký 59 quyết định giao đất và chỉ đạo ông Lê Trọng Tuấn, Phó Chủ tịch UBND TP Bảo Lộc ký 1 quyết định giao đất.

Ngoài ra, Trung tâm Tư vấn đầu tư - xây dựng và phát triển quỹ đất TP Bảo Lộc không có chức năng tham mưu giao đất, nhưng ông Nguyễn Quốc Bắc vẫn giao cho Trung tâm này thực hiện việc tham mưu giao đất. Quá trình thực hiện, Trung tâm không trình thẩm định, phê duyệt với 24 phương án là không đúng quy định của Luật Đất đai. Đồng thời, xây dựng phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư bổ sung sau khi triển khai dự án không phù hợp với phương án ban đầu; để làm cơ sở tham mưu cho UBND TP bố trí thêm đất tái định cư, giao đất không thông qua hình thức đấu giá cho các hộ; là không đúng quy định. 

Mặt khác, Trung tâm không thông báo cho người có đất thu hồi về dự kiến phương án bố trí tái định cư và niêm yết công khai, là vi phạm khoản 1, 2 Điều 86 Luật Đất đai 2013 về bố trí tái định cư cho người có đất thu hồi mà phải di chuyển chỗ ở; nhưng Trung tâm vẫn nhận đơn của người dân và đề xuất UBND TP Bảo Lộc giao đất cho 26 trường hợp không đúng quy định.

Từ những sai phạm nghiêm trọng trên, Thanh tra tỉnh kiến nghị UBND Lâm Đồng giao Sở Nội vụ đôn đốc và tham dự họp kiểm điểm làm rõ trách nhiệm lãnh đạo UBND TP Bảo Lộc qua các thời kỳ có liên quan đến vụ việc trên. Đồng thời, tổng hợp báo cáo tham mưu UBND tỉnh xem xét, chỉ đạo kiểm điểm theo quy định.

Chỉ đạo Chủ tịch UBND TP Bảo Lộc kiểm điểm trách nhiệm và có hình thức xử lý đối với thủ trưởng, cá nhân các phòng, ban có liên quan trong việc tham mưu giao đất sai quy định.

Thanh tra tỉnh còn kiến nghị UBND tỉnh chuyển hồ sơ vụ việc sang Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Lâm Đồng để làm rõ dấu hiệu vi phạm pháp luật đối với ông Nguyễn Quốc Bắc, nguyên Chủ tịch UBND TP Bảo Lộc và ông Hoàng Văn Thân, nguyên Giám đốc Trung tâm Tư vấn đầu tư - xây dựng và phát triển quỹ đất TP Bảo Lộc về hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất.

Tiếp đó, Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng có Văn bản số 4140/UBND-ĐC thống nhất kết luận, kiến nghị của Thanh tra tỉnh về việc thanh tra giao đất ở tái định cư và giao đất ở không thông qua hình thức đấu giá đối với 84 hộ tại các dự án trên địa bàn TP Bảo Lộc.

Được biết, Công an tỉnh Lâm Đồng đã nhận bàn giao hồ sơ thanh tra và thụ lý điều tra vụ ông Nguyễn Quốc Bắc trong việc giao trái quy định, có dấu hiệu lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây thiệt hại tài sản Nhà nước.

Liên quan đến ông Hoàng Văn Thân là không trình phương án bố trí tái định cư cho Phòng TN&MT TP thẩm định và dù không có chức năng tham mưu giao đất nhưng vẫn nhận đơn của người dân và đề xuất UBND TP Bảo Lộc giao đất cho 26 trường hợp không đúng quy định.

Đối với Phòng TN&MT, mặc dù phát hiện Chủ tịch UBND TP Bảo Lộc không chấp nhận việc đề xuất thẩm định của Phòng, vẫn tự ý giao đất tái định cư và đất ở; nhưng lãnh đạo Phòng không báo cáo cho cấp trên của người ra quyết định nên phải chịu một phần trách nhiệm đối với các sai phạm trên.

Vấn đề dư luận xa gần quan tâm hiện nay là, hành vi của các cá nhân nêu trên đã cố ý làm trái quy định của Nhà nước gây thiệt hại cho ngân sách khá lớn; song, không thể về hưu là "hạ cánh an toàn" mà phải truy trách nhiệm đến cùng trong việc cố tình gây ra hậu quả trên. 

Ngọc Phó