Quế Võ tồn tại nhiều sai phạm về đất đai trong thời gian qua

Đâu là nguyên nhân?

Trong thời gian từ năm 2003 (khi Luật Đất đai có hiệu lực) đến năm 2011, việc KNTC tại Bắc Ninh diễn ra nhiều, trong đó có những vụ việc đông người, bức xúc; các vụ việc KNTC về đất đai có nguyên nhân chủ yếu từ việc giao đất, cho thuê đất, thu hồi, chuyển mục đích sử dụng đất, bồi thường hỗ trợ, giải phóng mặt bằng, tái định cư, xét giao đất ở cho nhân dân, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất… Toàn tỉnh đã tiếp nhận 7.336 đơn thư KNTC liên quan đến đất đai, trong đó, đơn có nội dung trùng lặp 2.458 đơn, đơn đủ điều kiện xử lý 4.878 đơn; 696 lượt đoàn công dân KNTC đông người, đến phản ánh 389 vụ việc, trong đó có 253 vụ việc liên quan đến đất đai, cơ bản các vụ việc đã được các cấp tập trung giải quyết dứt điểm.

Trước thực trạng như trên, chính quyền Bắc Ninh cho rằng: Nguyên nhân chủ yếu là do công tác chỉ đạo, điều hành và quản lý Nhà nước ở cơ sở tại một số địa phương, đơn vị còn có một số mặt hạn chế, nhất là công tác quản lý đất đai (quy hoạch không đồng bộ, lấn chiếm đất công, chuyển đổi mục đích sử dụng trái phép, xây dựng trái phép, công tác quản lý hồ sơ địa chính chưa được quan tâm đúng mức, chưa đầy đủ, không theo dõi, cập nhật kịp thời còn diễn ra ở nhiều nơi), trong khi đó quy định của pháp luật về lĩnh vực đất đai còn nhiều bất cập, nhất là quy định về giá bồi thường thay đổi thường xuyên.

Ngoài ra, khi phát sinh KNTC chính quyền một số địa phương chưa thấy hết trách nhiệm của mình trong việc tiếp nhận và giải quyết kịp thời các khiếu tố của dân tại cơ sở, nhiều vụ việc giải quyết còn chậm, quá trình giải quyết còn sơ hở, chưa đúng chính sách pháp luật. Một số vụ việc đã được giải quyết nhưng việc tổ chức thực hiện, xử lý các sai phạm không dứt điểm do đó làm cho công dân bất bình gây ra khiếu kiện kéo dài. Một số trường hợp còn lúng túng trong phân biệt vụ việc là tranh chấp hay khiếu kiện về đất đai dẫn đến việc áp dụng quy trình giải quyết không phù hợp với quy định của pháp luật. Một số vụ việc khiếu kiện kéo dài nhiều năm do cách giải quyết của chính quyền chưa thấu đáo, thiếu chính xác hoặc giải quyết mang tính chiếu lệ, né tránh, đùn đẩy trách nhiệm dẫn đến vụ việc kéo dài lòng vòng.

Ngoài ra, trong quá trình thu hồi đất nông nghiệp để chuyển đổi mục đích sử dụng, một số địa phương chưa thực hiện đúng quy trình, quy định như: Công khai, minh bạch quy hoạch, mức tiền đền bù hoặc hỗ trợ làm cho nhân dân không tin vào chính quyền địa phương. Một số dự án thu hồi đất xong nhưng chủ đầu tư, doanh nghiệp do năng lực tài chính yếu kém và một số nguyên nhân khác đã không thực hiện đầu tư xây dựng ngay, sau đó nhiều lần điều chỉnh quy hoạch, điều chỉnh tiến độ dự án, không thực hiện việc đầu tư xây dựng mà để đất hoang làm lãng phí tài nguyên, gây mất lòng tin của nhân dân. Mặt khác do hiểu biết của người dân về chính sách, pháp luật đất đai chưa đầy đủ cũng là nguyên nhân dẫn đến KNTC…
 
Giải pháp

Nhằm thực hiện tốt những mặt còn hạn chế trong vấn đề giải quyết KNTC liên quan đến đất đai, chính quyền Bắc Ninh đã đặt ra một số mục tiêu: Đối với công tác tiếp dân, thanh tra và giải quyết KNTC của công dân cần đặc biệt quan tâm bổ sung biên chế, sắp xếp bố trí những cán bộ có phẩm chất đạo đức tốt, có trình độ lý luận, nghiệp vụ chuyên môn khá trở lên, am hiểu pháp luật để nâng cao hiệu quả công tác. Đẩy mạnh công tác hòa giải, công khai kết quả giải quyết và đối thoại ở cơ sở để hạn chế việc khiếu kiện của công dân. Thực hiện việc đối thoại bắt buộc trước khi ban hành quyết định giải quyết KN lần đầu và những vụ KN phức tạp, đông người đã có quyết định giải quyết nhưng còn KN.

Ngoài ra, cần nâng cao năng lực, tinh thần trách nhiệm của cán bộ các Sở, ban, ngành, địa phương và các đơn vị có liên quan trong việc thực hiện bồi thường, hỗ trợ tái định cư đối với người dân có đất phải thu hồi. Việc bồi thường, hỗ trợ tái định cư phải đảm bảo dân chủ, công khai, minh bạch, thực hiện đúng trình tự thủ tục theo quy định của pháp luật, nhất là trong khâu khảo sát, kiểm kê, lập phương án bồi thường phải bảo đảm chặt chẽ, chính xác. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra công tác quản lý và sử dụng đất đai.  Kiểm tra rà soát và xử lý kịp thời các dự án không sử dụng đất, chậm sử dụng đất, sử dụng đất sai mục đích, không hiệu quả. Kiên quyết thu hồi những dự án treo, những dự án sử dụng đất không có hiệu quả… Cần quy định cụ thể, rõ trách nhiệm của thủ trưởng cơ quan đơn vị khi để xảy ra các sai phạm trong công tác quản lý sử dụng đất đai, công tác giải quyết KNTC. Thực hiện nghiêm việc bồi thường theo quy định của pháp luật bồi thường Nhà nước đối với cán bộ công chức trong việc thi hành công vụ gây ra. Có các hình thức biểu dương, khen thưởng kịp thời các tổ chức cá nhân có thành tích trong công tác quản lý, sử dụng đất đai và giải quyết KNTC. Đặc biệt lưu ý vấn đề bảo đảm bí mật cá nhân và chế độ thù lao cho những người tố cáo đúng…

Chu Tuấn