Kết quả thẩm tra, xác minh cho thấy: Đất tranh chấp có nguồn gốc của vợ chồng ông Võ Văn Ẩn sử dụng trước năm 1975, tọa lạc ấp Kiến Quới 2, xã Kiến Thành, huyện Chợ Mới.

Ông Ẩn có 5 người con gồm: Võ Văn Ánh, Võ Văn Chói, Võ Thị Đơn, Võ Thị Phỉ và Võ Thị Nhiên.

Đất của ông Ẩn bị mương nước chia làm 2 phần: Phần đất do 2 con ông Ánh là ông Võ Văn Mạnh và bà Võ Thị Sết sử dụng (phần đất không tranh chấp). Phần đất có nhà của ông Ẩn, hiện do ông Võ Văn Diều (con ông Chói) ở và nhà của bà Võ Thị Điệp (con nuôi ông Chói) cất năm 1978.

Quá trình sử dụng, gia đình bà Điệp lần lượt cất thêm chuồng, trại phía sau nhà.

Năm 2006, bà Điệp cất nhà cho con là ông Phạm Văn Nhàn trên phần đất trống (phía trước nhà bà và nhà ông Diều), nên phát sinh tranh chấp.

Biên bản hòa giải ngày 23/11/2007 và ngày 9/4/2009, ông Diều trình bày: Đất tranh chấp có chiều ngang khoảng 5 - 6m, chiều dài 18m, ông không đồng ý việc bà Điệp cất nhà phía trước và yêu cầu bà Điệp tháo dỡ nhà trả lại đất cho ông. Phía bà Điệp cho rằng: Năm 1978, bà Phỉ bán phần đất cho bà; bà Điệp cung cấp Tờ nhượng đất thổ cư và đất vườn ký ngày 4/12/1978 do bà Phỉ bán nhưng không nêu kích thước, vị trí đất; bà yêu cầu được sử dụng phần đất trống phía trước nhà bà và nhà ông Diều.

Biên bản đo đạc hiện trạng ngày 18/3/2009, phần đất bà Điệp sử dụng gồm: Nền nhà đang xây có diện tích 52,5m2; nhà bà Điệp có diện tích 74,24m2 và các chuồng, trại của bà Điệp. Giáp với bà Điệp là phần đất ông Diều sử dụng cất nhà và trồng cây.

Ngày 29/4/2009, UBND xã Kiến Thành ký Thông báo nội dung: Giữ nguyên hiện trạng đất có diện tích 292,36m2 cho bà Điệp và ông Diều là 281,39m2 theo sơ đồ đo đạc ngày 18/3/2009.

Ông Diều tiếp tục tranh chấp và yêu cầu bà Điệp di dời nhà trả đất theo đúng hiện trạng trước đây mà ông Ẩn để lại.

Biên bản làm việc ngày 16/6/2009, ông Diều trình bày: Hiện ông tranh chấp với bà Điệp phần đất chiều ngang 11m, dài 250m, đất chưa có giấy, ông Diều yêu cầu bà Điệp tháo dỡ 3 căn nhà gồm nhà của bà Điệp, nhà con bà Điệp (ông Tốt) và căn nhà bà Điệp đang xây cất dở dang.

Đo đạc hiện trạng đất tranh chấp ngày 14/1/2010, thể hiện: Bà Điệp sử dụng một bên đất (giáp ông Nguyễn Văn Lĩnh) cất nhà diện tích 149,7m2, các chuồng, trại và nền nhà xây dựng năm 2006 diện tích 51,5m2. Ông Diều sử dụng một bên để cất nhà và trồng cây.

Ngày 19/1/2010, UBND huyện Chợ Mới ký Quyết định số 27/QĐ-UBND: Giữ nguyên hiện trạng sử dụng đất cho ông Võ Văn Diều và bà Võ Thị Điệp theo biên bản đo đạc ngày 14/1/2010 của Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Chợ Mới. Buộc bà Điệp và con là ông Phạm Văn Nhàn tháo dỡ phần nền nhà đã cuốn và sườn nhà cây, diện tích 51,5m2 trả lại hiện trạng ban đầu.

Bà Điệp khiếu nại đến tỉnh yêu cầu giữ căn nhà trên phần đất đang tranh chấp diện tích 51,5m2 cho gia đình bà.

Theo kết luận của cơ quan chức năng tỉnh An Giang: Đất tranh chấp có nguồn gốc của cha mẹ để lại. Gia đình bà Điệp được ông Ẩn cho đất cất nhà. Ông Diều và bà Điệp không có giấy tờ hợp pháp để chứng minh đây là đất của mình. Quá trình sử dụng đất của 2 bên (cất nhà, chuồng trại và trồng cây) không xác lập ranh đất rõ ràng. Do đó, khi phát sinh tranh chấp, UBND huyện Chợ Mới giải quyết giữ nguyên hiện trạng sử dụng cho ông Diều và bà Điệp là đúng quy định pháp luật đất đai.

Tuy nhiên, Quyết định số 27/QĐ-UBND ngày 19/1/2010 của UBND huyện Chợ Mới buộc bà Điệp và con là ông Nhàn tháo dỡ phần nền nhà đã cuốn và sườn nhà cây có diện tích 51,5m2 để trả lại hiện trạng ban đầu là chưa phù hợp, cần điều chỉnh lại.

Xét đề nghị của Chánh Thanh tra tỉnh và Chủ tịch UBND huyện Chợ Mới tại Biên bản số 02/BB-TTT.P3 ngày 15/4/2011, tại Quyết định số 26/QĐ-UBND, Phó Chủ tịch UBND tỉnh An Giang Huỳnh Thế Năng đã điều chỉnh một phần nội dung Quyết định số 27/QĐ-UBND ngày 19/1/2010 của UBND huyện Chợ Mới: Giữ nguyên hiện trạng sử dụng đất của bà Võ Thị Điệp và ông Võ Văn Diều theo biên bản đo đạc ngày 14/1/2010 của Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Chợ Mới (trừ phần đất có diện tích 51,5m2). Hai bên có trách nhiệm thỏa thuận xuống mốc ranh thì Nhà nước sẽ công nhận và được cấp quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật. Phần nền nhà và phần kiến trúc đã xây dựng (trên phần đất có diện tích 51,5m2), chính quyền địa phương xử lý theo quy định của pháp luật.

Lãnh đạo UBND tỉnh An Giang nêu rõ: Đây là quyết định giải quyết tranh chấp đất đai cuối cùng và có hiệu lực thi hành.

Minh Đăng