Yếu từ khâu qui hoạch…

Vẫn còn 20 xã, phường thuộc TP Việt Trì và thị xã Phú Thọ chưa hoàn thành việc lập quy hoạch, kế hoạch SDĐ. Nếu có thì chất lượng quy hoạch, kế hoạch SDĐ chưa cao, đặc biệt chưa có dự báo chính xác về nhu cầu quỹ đất, dẫn tới tình trạng vừa thiếu, vừa thừa quỹ đất và phải thường xuyên điều chỉnh.

Công tác giám sát việc thực hiện quy hoạch, kế hoạch SDĐ còn hạn chế. Nhiều địa phương buông lỏng quản lý, để người dân tự phát chuyển mục đích SDĐ, thiếu các biện pháp xử lý hành chính dẫn đến tác động xấu tới môi trường. Một số nơi còn nôn nóng trong phát triển công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp nên đã cho phép thu hồi, san lấp mặt bằng một diện tích lớn đất nông nghiệp. Trong khi đó, các dự án (D.A) thực hiện chậm trễ, đất sau san lấp bị bỏ hoang trong nhiều năm, người bị thu hồi đất không có việc làm.

Cơ quan tham gia thẩm định, xét duyệt quy hoạch, kế hoạch SDĐ cấp huyện, xã còn hạn chế về năng lực, thiếu chuyên nghiệp, mang tính hình thức, nên phương án quy hoạch thiếu tính khả thi, khó thực hiện.

Kế hoạch SDĐ xây dựng ở một số chỉ tiêu, loại đất chưa sát với quy hoạch SDĐ được duyệt như: Đất nuôi trồng thủy sản thực hiện được trên 57% so với kế hoạch được phê duyệt, đất khu công nghiệp thực hiện được trên 41%.

Sự phối hợp giữa các cấp, ngành trong công tác lập và thực hiện quy hoạch, kế hoạch SDĐ chưa chặt chẽ, nhất là giữa quy hoạch SDĐ và quy hoạch xây dựng, dẫn đến chồng chéo, cản trở lẫn nhau trong quản lý và thực hiện quy hoạch ở các địa phương.

Tại nhiều D.A xây dựng đô thị chủ đầu tư chưa trình cơ quan có thẩm quyền ban hành quy định về quản lý quy hoạch và kiến trúc kèm theo quy hoạch chi tiết được phê duyệt, chưa thông báo cho Sở Xây dựng về việc chuyển nhượng quyền SDĐ cho nhà đầu tư thứ cấp.

… Đến theo dõi, thẩm định

Việc phối hợp xử lý thông tin giữa các cơ quan thông tin trong ngành Thuế với Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) chưa chặt chẽ. Qua đối chiếu, phát hiện 64 đơn vị với 76 D.A được ngành TN-MT giao đất nhưng không được ngành Thuế theo dõi, quản lý, 86 đơn vị với 146 D.A có kê khai nộp tiền thuê đất tại các chi cục thuế nhưng không có trong danh sách sở TN-MT cung cấp.

Việc thẩm định nhu cầu đất của một số DN cũng sai sót. Trong hồ sơ giao đất cho DN, chỉ có D.A do DN tự lập, không có văn bản thẩm định của Sở TN-MT. Số D.A được giao đất đã đưa vào sử dụng nhưng chưa ký hợp đồng thuê đất, chưa cấp giấy chứng nhận quyền (GCNQ) SDĐ còn chiếm tỷ lệ cao.

Giai đoạn 2000 – 2010, Sở Địa chính trước đây (nay là Sở TN-MT) đã ký hợp đồng thuê đất với 759 DN và thẩm định trình UBND tỉnh cấp 2.387 GCNQSDĐ cho các tổ chức trên địa bàn. Diện tích đã cấp GCN đạt 56,1%. Nửa đầu năm 2011, Sở TN-MT đã ký hợp đồng thuê đất với 16 DN và thẩm định trình UBND tỉnh cấp 726 GCNQSDĐ cho các tổ chức.

Một số hợp đồng thuê đất do Sở TN-MT ký với DN có giá thuê đất thấp hơn giá quy định của tỉnh như: Quỹ tín dụng Thanh Sơn, DN Tân Minh Đức. Vẫn còn 3 Cty căn cứ vào hợp đồng thuê đất này để không chấp hành nộp tiền thuê đất theo đơn giá ngành Thuế tính lại.

Việc quản lý theo dõi tiến độ thực hiện D.A sau khi DN được giao đất còn thiếu sót, bị động; việc phát hiện, xử lý các D.A được Nhà nước giao, cho thuê để thực hiện D.A đầu tư mà không được sử dụng trong thời hạn 12 tháng hoặc tiến độ SDĐ chậm hơn 24 tháng so với tiến độ ghi trong D.A đầu tư chủ yếu dựa vào công tác thanh tra, kiểm tra; ngành TN-MT chưa quy định chế độ tổng hợp, báo cáo định kỳ của cán bộ TN-MT ở cấp cơ sở. Các dự án đã triển khai thì có 14 doanh nghiệp (DN) còn nợ tiền SDĐ với số tiền trên 63 tỷ đồng như Cty TNHH Sơn Hải và Cty TNHH Anh Thư chậm nộp tiền SDĐ trên 11 tỷ đồng. 4 DN không chấp hành nộp tiền thuê đất theo quy định với số tiền còn nợ là trên 1,2 tỷ đồng.

Để chấn chỉnh công tác quản lý đất đai trên địa bàn, Đoàn thanh tra kiến nghị với UBND tỉnh chỉ đạo Sở TN-MT phối hợp với Sở Tài chính, Sở Xây dựng và các cơ quan chức năng liên quan tham mưu cho UBND tỉnh điều chỉnh một số quy định về giao đất ở, đất tái định cư cho phù hợp; giao Sở TN-MT chủ trì với UBND các huyện, thị, Cục Thuế tỉnh, các chi cục thuế thực hiện việc rà soát, xác định chính xác số DN được giao đất, thuê đất trên địa bàn; đánh giá về tiến độ, hiệu quả thực hiện các D.A, việc thực hiện kê khai nghĩa vụ tài chính của DN; chỉ đạo Sở TN-MT yêu cầu các đơn vị, tổ chức thuê đất ký lại hợp đồng thuê đất theo quy định của pháp luật.

Bảo Anh