Chủ tịch UBND huyện Bình Sơn thu hồi GCNQSD thửa đất 445 đã cấp cho bà Thinh là đúng pháp luật

Nguồn gốc và quá trình quản lý, SDĐ

Cha bà Phan Thị Thinh là ông Phan Kịch có 2 đời vợ: Bà Bùi Thị Đâu (vợ lớn) và bà Đoàn Thị Sơn (vợ hai).

Ông Kịch và bà Đâu có 7 người con gái: Bà Phan Thị Nhung, bà Phan Thị Thinh, bà Phan Thị Kính, bà Phan Thị Vân (đã chết năm 2004), bà Phan Thị Bạn, bà Phan Thị Thuận và bà Phan Thị Thạo đều chết lúc còn nhỏ.

Ông Kịch và bà Sơn có 1 người con trai là ông Phan Thanh Hùng, hiện đang cư ngụ tại thị trấn Đông Dương, huyện Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang.

Bà Sơn mất sau khi sinh ông Hùng được 1 năm. Ông Kịch mất năm 1983. Bà Đâu mất năm 2006.

Qua thẩm tra hồ sơ giải quyết KN lần đầu của Chủ tịch UBND huyện Bình Sơn, xem xét các tài liệu trong quá trình hòa giải ở xã Bình Thanh Tây; biên bản họp tộc họ Phan (ngày 6/9/2005); biên bản họp Ban Công tác Mặt trận thôn Phước Hòa (ngày 21/11/2007); biên bản họp gia đình (các con ông Phan Kịch ngày 24/4/2009); các đơn yêu cầu của: Bà Phan Thị Nhung (ngày 26/5/2009), bà Phan Thị Kính (ngày 15/5/2009), bà Phan Thị Bạn (ngày 26/5/2009), ông Võ Văn Phục (con bà Phan Thị Vân, đã chết); các giấy xác nhận đều lập trong tháng 10/2005 của các ông, bà: Phạm Thị Hường (lúc đó 82 tuổi là thím ruột), Phan Bằng (lúc đó 61 tuổi), Phan Đức Hòa (sinh năm 1958, em con chú ruột), Nguyễn Ngọc (sinh năm 1941), Lê Văn Nhàn (sinh năm 1944, người có đất ở liền kề), Phạm Hồng Sơn (xóm 2, thôn Phước Hòa, xã Bình Thanh Tây) và trình bày với cán bộ TAND của các bà: Bùi Thị Đâu (khi còn sống, ngày 2/12/2005), Phan Thị Nhung (ngày 12/1/2006), Phan Thị Kính (ngày 2/3/2006) và biên bản làm việc với ông Phan Thanh Hùng cho thấy những điểm chung thống nhất về nguồn gốc, quá trình quản lý, sử dụng thửa đất là:

Nguyên thửa đất số hiệu 445, diện tích 2.516m² (tờ bản đồ số 3, xã Bình Thanh Tây, bản đồ đo vẽ mới năm 1998), ông Phan Đức Giang lưu hạ, giao lại cho trưởng nam là ông Phan Kịch, xây dựng nhà lập vườn ở từ trước năm 1975.

Trong chiến tranh, gia đình đi tản cư ở xã Bình Long.

Sau ngày thống nhất đất nước (ngày 30/4/1975), ông Kịch trở về sửa chữa, dựng lại nhà ở cho đến khi qua đời (tháng 5 (Âm lịch) năm 1983).

Ông Phan Thanh Hùng, sinh năm 1956, ở với mẹ, được khoảng 1 năm thì mẹ mất. Ông Kịch đưa về ở cùng cha và mẹ lớn (bà Bùi Thị Đâu).

Năm 1975, ông Hùng đi Công an tỉnh Đắk Lắk.

Năm 1980, ông Hùng về địa phương.

Năm 1981, ông Hùng cưới vợ và vẫn ở cùng cha, mẹ lớn trên thửa đất số 445.

Đến cuối năm 1993, do hoàn cảnh kinh tế khó khăn, ông Hùng đưa vợ con đi lập nghiệp ở tỉnh Gia Lai, sau đó vào miền Nam sinh sống. Tại thời điểm này, trên thửa đất 445 còn hiện hữu 2 ngôi nhà trước và sau (sườn gỗ, mái lợp ngói, vách đất), vật kiến trúc khác và các loại cây ăn quả (mít, ổi, xoài), tre, bạch đàn.

Khi đi, ông Hùng bán xác ngôi nhà trên cho ông Nguyễn Văn Lộc (em rể của dì ruột). Ông Lộc đã tháo dỡ ngôi nhà này. Nhà còn lại và đất này của ông Hùng không chuyển nhượng hay giao cho ai quản lý, sử dụng.

Quá trình đi làm ăn, ông Hùng vẫn về quê lo việc giỗ chạp.

Sau khi ông Phan Kịch qua đời năm 1983, một thời gian sau, bà Bùi Thị Đâu về ở với bà Phan Thị Thinh.

Bà Thinh không có chồng, ở cùng cha mẹ. Sau khi có một con gái, bà Thinh đã được cha mẹ cho ra làm nhà ở riêng (sau khi ông Hùng có vợ khoảng 2 năm) tại một thửa đất ở vị trí khác, cũng do ông Kịch, bà Đâu sử dụng. Hiện nay, thửa đất này có số hiệu 515/760m² loại đất ở, tờ bản đồ số 3, xã Bình Thanh Tây đo vẽ năm 1998.

Ngôi nhà dưới tại thửa 445 (bản đồ đo vẽ năm 1998) khoảng vài năm sau ông Hùng đi xa, không ai sử dụng bị hư hỏng, xuống cấp, bà Thinh đã tháo dọn, cải tạo đất để sản xuất hoa màu. Không xác định được thời điểm chính xác, nhưng ông Hùng cho rằng, khoảng sau năm 2000, vì năm 2000, ông về dự đám cưới con bà Thinh thì nhà, vườn cây vẫn còn nguyên.

Ngày 15/5/2001, bà Phan Thị Thinh làm đơn xin cấp GCNQSDĐ. UBND huyện Bình Sơn đã cấp GCNQSDĐ cho bà tại thửa đất số 445, diện tích 2.516m², loại đất vườn, tờ bản đồ số 3 (bản đồ đo vẽ năm 1998).

Việc giải quyết khiếu kiện của ông Hùng

Năm 2005, ông Phan Thanh Hùng về quê, đến UBND xã Bình Thanh Tây xin kê khai đăng ký cấp GCNQSDĐ thì được biết diện tích thửa đất số 445, tờ bản đồ số 3 đã được bà Phan Thị Thinh kê khai đăng ký và được UBND huyện Bình Sơn cấp GCNQSDĐ. Vì thế, ngày 28/5/2005 phát sinh tranh chấp QSDĐ giữa ông Hùng và bà Thinh.

Ngày 13/9/2005, UBND xã Bình Thanh Tây đã mời bà Phan Thị Thinh và ông Phan Thanh Hùng hòa giải nhưng không thành. Tuy nhiên, UBND xã Bình Thanh Tây đã có Công văn số 196/UBND ngày 19/5/2005 đề nghị UBND huyện Bình Sơn thu hồi GCNQSDĐ đã cấp cho bà Thinh.

Cùng với việc KN đến cơ quan hành chính, ông Hùng còn khởi kiện ra TAND huyện Bình Sơn. Do 2 lần TAND huyện Bình Sơn mời nhưng nguyên đơn là ông Phan Thanh Hùng vắng mặt không lý do nên ngày 21/9/2007, TAND huyện Bình Sơn đã ra Quyết định số 38/2007/QĐST-DS đình chỉ giải quyết vụ án dân sự.

Ngày 24/1/2008, UBND huyện Bình Sơn có Công văn số 121/UBND giao nhiệm vụ cho Thanh tra huyện tham mưu giải quyết KN của ông Phan Thanh Hùng.

Trên cơ sở chứng cứ đã thu thập được và Báo cáo số 01/BC-UBND, ngày 7/1/2008 về kết quả hòa giải đơn yêu cầu của ông Phan Thanh Hùng; Báo cáo số 16/BC-UBND, ngày 7/4/2008 của UBND xã Bình Thanh Tây báo cáo về việc cấp GCNQSDĐ cho bà Phan Thị Thinh, đều có nội dung đề nghị cấp có thẩm quyền thu hồi, hủy bỏ GCNQSDĐ tại thửa đất số 445, tờ bản đồ số 3, diện tích 2.516m² với các lý do: Diện tích đất ông Hùng đang KN yêu cầu thu hồi, hủy bỏ GCN đã cấp cho bà Thinh là đất do ông, bà lưu hạ. Bà Thinh kê khai đăng ký để được cấp GCNQSDĐ chưa có sự thỏa thuận của tất cả chị em, kể cả ông Hùng, Thanh tra huyện Bình Sơn đã có Báo cáo số 82/BC-TTr, ngày 3/3/2010 về kết quả thẩm tra, xác minh đơn KN của ông Phan Thanh Hùng, nội dung như sau:

Nguyên diện tích 2.516m² đất, thửa đất số 445, tờ bản đồ số 3 ông Hùng đang KN có nguồn gốc do ông, bà lưu hạ. Sau năm 1975, vợ chồng ông Phan Kịch, bà Bùi Thị Đâu sử dụng xây dựng nhà để ở. Sau khi ông Kịch qua đời năm 1983, bà Đâu về sống chung với con gái là bà Phan Thị Thinh. Diện tích đất này ông Hùng tiếp tục sử dụng với mục đích để ở. Đến cuối năm 1993, do hoàn cảnh kinh tế khó khăn, ông Hùng đưa gia đình đi làm ăn ở miền Nam. Tại thời điểm này, còn hiện hữu tài sản trên đất gồm nhà, cây cối. Khi ông Hùng đi, gia đình không có sự thỏa thuận giao diện tích đất cho bà Thinh quản lý, sử dụng. Ông Hùng chỉ thỏa thuận chuyển nhượng tài sản trên đất là ngôi nhà trên cho bà Phan Thị Thinh còn ngôi nhà dưới, sau 1 năm ông Hùng đi xa, không ai sử dụng bị hư hỏng, xuống cấp nên bà Thinh tự ý tháo dọn, cải tạo đất để sản xuất hoa màu.

Theo Thanh tra huyện Bình Sơn, năm 1999, bà Thinh kê khai QSDĐ, cũng như ngày 15/5/2001 có làm đơn xin cấp GCNQSDĐ trong khi chưa có sự thỏa thuận cho phép của bà Đâu (lúc này vẫn còn sống) và các chị em gồm: Bà Phan Thị Nhung, bà Phan Thị Bạn, bà Phan Thị Kính, ông Phan Thanh Hùng để xác lập QSD diện tích 2.516m² đất, thửa số 445, tờ bản đồ số 3 cho riêng mình là không đúng với quy định của pháp luật.

Đáng nói là, Hội đồng Xét cấp GCNQSDĐ của xã và UBND xã Bình Thanh Tây không kiểm tra, xác minh làm rõ tính chất vụ việc nên có sự sai sót trong việc cấp GCNQSDĐ cho bà Thinh. Sai sót này, UBND xã Bình Thanh Tây cần rút kinh nghiệm.

Việc bà Thinh căn cứ vào bản di chúc lập ngày 25/5/2001, cho rằng thửa đất đã được mẹ chuyển QSDĐ cho mình nên yêu cầu Nhà nước công nhận QSDĐ là không có cơ sở xem xét chấp nhận vì bản di chúc không hợp pháp theo quy định của Bộ luật Dân sự và pháp luật khác liên quan: Chưa được cơ quan có thẩm quyền công chứng hoặc chứng thực theo quy định của pháp luật. Chưa kể, thửa đất bà Thinh được UBND huyện cấp GCNQSDĐ không phải là tài sản riêng thuộc quyền sở hữu của bà Đâu nên bà Đâu không được quyền định đoạt.

Chính vì thế, Thanh tra huyện Bình Sơn kết luận: Việc UBND xã Bình Thanh Tây đề nghị thu hồi, hủy bỏ GCNQSDĐ đã cấp cho bà Phan Thị Thinh là có cơ sở.

Ngày 6/4/2010, Chủ tịch UBND huyện Bình Sơn đã ban hành Quyết định số 710/QĐ-UBND công nhận đơn KN của ông Phan Thanh Hùng.

Ngày 13/5/2010, UBND huyện Bình Sơn ban hành Quyết định số 125/QĐ-UBND thu hồi, hủy bỏ GCNQSDĐ đã cấp cho bà Phan Thị Thinh.

KN của bà Thinh và giải quyết của huyện Bình Sơn

Không đồng ý với quyết định của UBND huyện Bình Sơn, ngày 2/7/2010, bà Phan Thị Thinh có đơn KN, nêu rõ: Quyết định số 125/QĐ-UBND, ngày 13/5/2010 của UBND huyện Bình Sơn thu hồi, hủy bỏ GCNQSDĐ đã cấp cho bà tại thửa số 445, tờ bản đồ số 3, diện tích 2.516m² là không đúng vì nguồn gốc đất này là của ông, bà để lại cho cha, mẹ bà. Trên thửa đất có nhà ở và cha mẹ bà sinh sống cùng ông Phan Thanh Hùng. Đến năm 1993, ông Hùng bán nhà vào miền Nam sinh sống. Từ năm 1993, khi ông Hùng đi miền Nam thì bà chăm sóc, nuôi dưỡng mẹ bà. Ngày 25/5/2001, mẹ bà có di chúc cho bà thửa đất này. Lúc này có 3 chị em gái bà đồng ý gồm: Bà Phan Thị Nhung, bà Phan Thị Kính, bà Phan Thị Bạn. Việc ký vào di chúc, các chị em gái bà đã thừa nhận tại TAND huyện Bình Sơn.

Trong đơn KN của mình, bà Thinh cho biết, trong quá trình sử dụng diện tích đất này, bà có nộp thuế và có di chúc của mẹ nên được cấp GCNQSDĐ. Ông Hùng khiếu kiện là không đúng vì căn cứ GCNQSDĐ đã được cấp cho bà vào ngày 30/5/2003, đến nay là 7 năm, đã hết thời hiệu KN. Việc ông Hùng đòi chia di sản thừa kế đã được tòa án thụ lý và có quyết định đình chỉ vụ án (quyết định đã có hiệu lực).

Thanh tra huyện Bình Sơn tiếp tục được Chủ tịch UBND huyện giao nhiệm vụ thẩm tra, xác minh và có Báo cáo số 278/BC-TTH, ngày 29/9/2010 kết luận: Kết quả làm việc với bà Phan Thị Thinh và kiểm tra, rà soát hồ sơ vụ việc đã được Thanh tra huyện thẩm tra, xác minh, nhận thấy không phát sinh tình tiết, chứng cứ mới... UBND huyện ban hành Quyết định số 125/QĐ-UBND, ngày 13/5/2010 thu hồi, hủy bỏ GCNQSDĐ đã cấp cho bà Thinh tại thửa số 445, tờ bản đồ số 3, diện tích 2.516m² là đúng quy định.

Chủ tịch UBND huyện Bình Sơn đã ban hành Quyết định số 7209/QĐ-UBND, ngày 7/10/2010 về việc giải quyết KN của bà Phan Thị Thinh.

Không đồng ý với giải quyết của Chủ tịch UBND huyện Bình Sơn, bà Phan Thị Thinh đã có đơn đề ngày 29/11/2010 KN đến Chủ tịch UBND tỉnh.

Kết luận của cơ quan chức năng tỉnh Quảng Ngãi

Thửa đất mang số hiệu 445/2.516m² loại đất V, tờ bản đồ số 3, bản đồ địa chính xã Bình Thanh Tây đo vẽ năm 1998, nguyên là thửa đất 692/2.000m², loại đất T, theo bản đồ địa chính xã Bình Thanh lập năm 1986 (bản đồ 299), có nguồn gốc là đất thổ cư do ông Phan Đức Giang lưu hạ cho ông Phan Kịch. Ông Phan Kịch đã dựng nhà ở trước năm 1975.

Trong chiến tranh chống Mỹ, gia đình ông Phan Kịch phải tản cư. Sau ngày thống nhất, ông Phan Kịch đã xây dựng lại. Năm 1983, ông Phan Kịch chết, ông Phan Thanh Hùng thừa kế quản lý, sử dụng đến năm 1993 đi làm ăn xa, nhưng không chuyển nhượng, giao cho ai sử dụng.

Sau khi ông Phan Kịch chết, bà Bùi Thị Đâu không trực tiếp quản lý, sử dụng mà sang ở cùng con gái là bà Phan Thị Thinh tại thửa đất số 515 (bản đồ đo vẽ năm 1998). UBND xã Bình Thanh Tây, UBND huyện Bình Sơn cũng không thu hồi thửa đất số 445 (bản đồ địa chính xã Bình Thanh Tây đo vẽ năm 1998) để giao cấp cho người khác.

Bà Phan Thị Thinh không trực tiếp sử dụng đất từ khi cha mẹ còn sống, cho ra ở riêng tại thửa đất 515. Bà Thinh không có giấy tờ chứng minh là được ông Phan Kịch chuyển QSD thửa đất số 445. Trong khi đó, hiện nay các con ông Phan Kịch và tộc họ Phan đều không đồng ý cho bà Phan Thị Thinh được QSD.

Việc bà Phan Thị Thinh được cấp GCNQSD thửa đất 445/2.516m² loại đất vườn (nguyên là thửa đất 692/2.000m², loại đất T, theo bản đồ địa chính xã Bình Thanh lập năm 1986 theo Chỉ thị 299) có nguồn gốc cũ từ cha ông Phan Kịch được lưu hạ vì bản thân bà Phan Thị Thinh không khai báo cụ thể, rõ ràng về nguồn gốc đất, loại đất.

UBND huyện Bình Sơn ban hành Quyết định số 125/QĐ-UBND thu hồi lại GCNQSD thửa đất 445 đã cấp cho bà Phan Thị Thinh căn cứ vào Điều 21, Nghị định 84/2007/NĐ-CP, ngày 25/5/2007 và được sửa đổi, bổ sung quy định tại Điều 25, Nghị định số 88/2009/NĐ-CP, ngày 19/10/2009 của Chính phủ dựa trên các cơ sở: Yêu cầu của ông Phan Thanh Hùng và các con ông Phan Kịch; ý kiến thống nhất, đề nghị của tộc họ Phan; ý kiến thống nhất và đề nghị của chính quyền thôn Phước Hòa và xã Bình Thanh Tây; đề nghị của Phòng Tài nguyên và Môi trường, Thanh tra huyện Bình Sơn và nguồn gốc đất có nhà ở của ông Phan Kịch, lưu hạ cho ông Phan Thanh Hùng quản lý, sử dụng, không bị cơ quan có thẩm quyền thu hồi giao cho người khác sử dụng.

Quyết định số 125/QĐ-UBND, ngày 13/5/2010 của Chủ tịch UBND huyện Bình Sơn là có cơ sở pháp lý và đúng thực tiễn; bảo đảm sự đồng thuận trong nội bộ gia đình các con ông Phan Kịch, tộc họ Phan, sự thống nhất cao của chính quyền thôn Phước Hòa và xã Bình Thanh Tây nên cần được giữ nguyên.

Căn cứ vào những tình tiết, diễn biến sự việc, chứng cứ nêu trên; đối chiếu với pháp luật hiện hành, tại Quyết định số 96/QSS-UBND, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi Cao Khoa đã bác nội dung đơn đề ngày 29/11/2010 của bà Phan Thị Thinh KN Quyết định số 125/QĐ-UBND, ngày 13/5/2010 của Chủ tịch UBND huyện Bình Sơn về việc thu hồi lại GCNQSD thửa đất 445 đã cấp cho bà.

Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi Cao Khoa đã công nhận nội dung Quyết định số 7209/QĐ-UBND, ngày 7/10/2010 của Chủ tịch UBND huyện Bình Sơn về việc giải quyết KN của bà Phan Thị Thinh là đúng quy định của pháp luật.

Thạch Hãn - Hàn Ngọc