Ảnh minh hoạ (Nguồn: TTXVN)

Ý kiến này vừa được ông Phạm Thanh Tùng, Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Tổng cục Thuế khẳng định trong cuộc trao đổi với phóng viên Vietnam+ ngày 13/3 xung quanh những vi phạm thu ngân sách mà Thanh tra Chính phủ đã nêu ra trong kết luận trước đó.

- Thưa ông, việc thực hiện kết luận của Thanh tra Chính phủ về thu ngân sách hơn 8,4 tỷ đồng tiền thuế phải nộp tại các khu chế xuất và doanh nghiệp chế xuất tại Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Bình Dương và Đồng Nai đã được thực hiện đến đâu?

Ông Phạm Thanh Tùng: Sau khi Thanh tra Chính phủ có kết luận, Tổng cục Thuế đã chỉ đạo các Vụ liên quan và cơ quan thuế các địa phương kiểm điểm, giải trình từng nội dung, trách nhiệm của từng cá nhân liên quan.

Ngoài ra, chúng tôi cũng yêu cầu cơ quan thuế các cấp rút kinh nghiệm và đề ra biện pháp khắc phục những tồn tại trong công tác quản lý thuế cũng như đôn đốc các doanh nghiệp thực hiện nộp đầy đủ vào ngân sách nhà nước. Chúng tôi sẽ báo cáo với Thủ tướng kết quả thực hiện kết luận của Thanh tra Chính phủ trong quý I năm 2014.

- Trong kết luận của Thanh tra Chính phủ có nhận định việc ưu đãi, miễn giảm thuế thu nhập doanh nghiệp tại một số công văn đã đưa ra trước đó tạo nên sự thiếu bình đẳng giữa các doanh nghiệp. Tổng cục Thuế có thể nói rõ hơn về ý trên?

Ông Phạm Thanh Tùng: Giai đoạn trước năm 2009, chính sách thuế thu nhập doanh nghiệp sửa đổi bổ sung liên tục theo hướng mở rộng đối tượng ưu đãi, nâng mức ưu đãi. Trong thời gian này, rất nhiều doanh nghiệp chưa có lãi nên chưa được hưởng các chính sách ưu đãi theo giấy phép đầu tư.

Theo quy định hiện hành, điều kiện chuyển đổi ưu đãi thuế là doanh nghiệp đang được hưởng ưu đãi theo giấy phép đã cấp có mức ưu đãi thấp hơn so với chính sách mới ban hành thì được chuyển sang hưởng mức ưu đãi cao hơn cho thời gian ưu đãi còn lại.

Do doanh nghiệp chưa phát sinh thu nhập chịu thuế, chưa được hưởng ưu đãi theo giấy phép, nên cơ quan thuế chưa cho chuyển đổi. Cụ thể là trường hợp của Công ty cổ phần gốm sứ toàn quốc và Công ty AK Vina trước đây lỗ nhiều năm liên tục nên chưa phát sinh thu nhập chịu thuế, chưa được hưởng ưu đãi về thuế theo giấy phép đầu tư. Thời điểm Tổng cục Thuế trả lời khi doanh nghiệp mới có lãi nhưng chưa bù trừ hết lỗ các năm trước nên chưa phát sinh thu nhập chịu thuế. Về nguyên tắc các doanh nghiệp này được hưởng ưu đãi đã ghi trên giấy phép.

Như vậy, cơ quan thuế đã trả lời doanh nghiệp theo đúng quy định của các chính sách ưu đãi về thuế. Khi doanh nghiệp phát sinh thu nhập chịu thuế sẽ xem xét tình hình thực tế để hướng dẫn doanh nghiệp chuyển đổi ưu đãi cho thời gian còn lại theo quy định.

- Về công văn 7250/BTC-TCT hướng dẫn xác định thu nhập với lãi tiền cho vay và một số khoản thu khác, cơ quan thanh tra cho rằng những văn bản này trái quy định luật thuế thu nhập doanh nghiệp và không tuân theo chuẩn mực kế toán, gây thất thu ngân sách nhà nước. Ông giải thích ra sao về vấn đề này?

Ông Phạm Thanh Tùng: Tôi cho rằng, quá trình sử dụng vốn để sản xuất kinh doanh các doanh nghiệp sẽ phát sinh các khoản thu về lãi cho vay, lãi tiền gửi đối với vốn nhàn rỗi. Ngoài ra, doanh nghiệp cũng phải chi trả lãi đi vay khi phải huy động vốn vay vào sản xuất kinh doanh.

Theo quy định, khoản chênh lệch thu lớn hơn chi nêu trên của doanh nghiệp sẽ tính vào thu nhập tài chính "thu nhập khác" để tính thu nhập chịu thuế. Trường hợp chênh lệch thu nhỏ hơn chi thì phần chênh lệch doanh nghiệp tính vào chi phí kinh doanh để tính thuế.

Do đó hướng dẫn tại công văn 7250/BTC-TCT và các văn bản hướng dẫn của Tổng cục thuế nêu trên là phù hợp với tình hình thực tiễn và đúng bản chất.

Tuy nhiên, để đảm bảo các quy định về thuế thu nhập doanh nghiệp phải được pháp quy hóa phù hợp với quy định pháp luật, thời gian tới Bộ Tài chính sẽ tổ chức kiểm tra tình hình thi hành các văn bản pháp luật để ban hành các văn bản sửa đổi, bổ sung kịp thời giải quyết những vướng mắc, tồn tại trong thực tiễn.

- Kết luận của Thanh tra Chính phủ cũng cho rằng việc xác định thu nhập chịu thuế, phương pháp chuyển lỗ và thời gian ưu đãi thuế đối với Công ty Loteco (Đồng Nai) tại công văn 207/TCT-KTNB là không đúng quy định. Việc này đã được phía Tổng cục Thuế xem xét lại ra sao?

Ông Phạm Thanh Tùng: Theo quy định, doanh nghiệp được chuyển lỗ trước khi xác định được thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp. Tuy nhiên, quy định chỉ khống chế thời gian chuyển lỗ không quá 5 năm mà không khống chế mức chuyển lỗ theo số thu nhập doanh nghiệp được hưởng ưu đãi cho từng năm.

Trường hợp của Công ty trách nhiệm hữu hạn Phát triển khu công nghiệp Long Bình (Loteco) lựa chọn doanh thu tính thuế theo doanh thu trả trước một lần thì công ty được chuyển toàn bộ số lỗ trong thời hạn 5 năm vào thu nhập chịu thuế trước khi xác định thu nhập chịu thuế của năm kê khai doanh thu tính thuế.

Vì vậy, tôi cho rằng, việc Tổng cục Thuế ban hành công văn số 207/TCT-KTNB là phù hợp với quy định tại thông tư hướng dẫn về thuế thu nhập doanh nghiệp và đặc thù hoạt động kinh doanh hạ tầng khu công nghiệp.

- Vậy Tổng cục Thuế có kiến nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét lại nội dung nào không, thưa ông?

Ông Phạm Thanh Tùng: Tổng cục Thuế sẽ kiến nghị Thanh tra Chính phủ, Thủ tướng xem xét chấp nhận biện pháp mà Tổng cục Thuế đã xử lý theo hướng dẫn tại các văn bản của Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế.

- Xin cảm ơn ông!