Quang cảnh hội thảo. Ảnh TQ

Hội thảo thu hút đông đảo các nhà khoa học, các chuyên gia kinh tế và đại diện lãnh đạo nhiều cơ quan của Trung ương. GS.TS Vương Đình Huệ, Ủy viên Trung ương Đảng, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương; ông Vũ Ngọc Hoàng, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó trưởng Ban Thường trực Ban Tuyên giáo Trung ương đồng chủ trì hội thảo.

Hội thảo nhằm cung cấp luận cứ khoa học phục vụ công tác tham mưu Bộ Chính trị, Ban Bí thư trong việc đề ra các chủ trương, đường lối để tránh “bẫy thu nhập trung bình” ở việt Nam. Hội thảo tập trung thảo luận những nội dung: Lý luận về “bẫy thu nhập trung bình”: Khái niệm, bản chất và các vấn đề cơ bản của “bẫy thu nhập trung bình”;

Phân tích lịch sử các giai đoạn phát triển kinh tế - xã hội Việt Nam từ thời kỳ đổi mới (1986) đến nay, chỉ ra những nguy cơ và đặc điểm khiến Việt Nam có thể vướng “bẫy thu nhập trung bình”;

Nghiên cứu các nước trong khu vực (Đông Nam Á) bị đánh giá là mắc phải “bẫy thu nhập trung bình”, xác định nguyên nhân vướng “bẫy”; bài học kinh nghiệm của các nước đã thành công trong quá trình thoát khỏi “bẫy thu nhập trung bình” để phát triển thành nước tiên tiến;

Đề xuất quan điểm, chủ trương và giải pháp giúp Việt Nam có thể tránh, vượt qua “bẫy thu nhập trung bình” và phát triển bền vững.

Kinh tế Việt Nam đã ra khỏi tình trạng kém phát triển, bước vào nhóm nước đang phát triển có mức thu nhập trung bình (thấp) từ năm 2010, với mức thu nhập trung bình đầu người là 1.068 USD, năm 2013 là 1.960 USD. Tốc độ tăng trưởng khá cao (giai đoạn 1986 - 1990, tốc độ tăng GDP bình quân 4,4%/năm, giai đoạn 1991 - 2000, GDP tăng 7,6%/năm, giai đoạn 2001 - 2010 là 7,3%/năm. Năm 2011 - 2013 trong bối cảnh khủng hoảng tài chính và suy thoái kinh tế thế giới vẫn đạt 5,6%/năm).

Việt Nam cũng như các nước khác khi đạt được mức thu nhập trung bình đều quan tâm đến nguy cơ vướng bẫy thu nhập trung bình liên quan đến các chỉ số về tốc độ tăng trưởng kinh tế; năng suất lao động và năng suất tổng hợp; chất lượng tăng trưởng; chuyển dịch cơ cấu kinh tế; các chỉ số xếp hạng toàn cầu của quốc gia...
 

Đông đảo các nhà khoa học, các chuyên gia kinh tế tham dự hội thảo. Ảnh: TQ 

Phát biểu khai mạc hội thảo, GS.TS Vương Đình Huệ khẳng định: Bẫy thu nhập trung bình” là một tình trạng trong phát triển kinh tế, khi mà một quốc gia đã đạt đến một mức thu nhập bình quân nhất định (do những lợi thế sẵn có) sẽ giậm chân tại mức thu nhập đó. Bẫy thu nhập trung bình xảy ra khi một quốc gia phát triển chững lại hay thậm chí là trì trệ sau khi đã đạt được mức thu nhập trung bình. Vấn đề này thường nảy sinh với các nền kinh tế đang phát triển khi mức lương tăng lên trong khi tính cạnh tranh về giá cả hàng hóa giảm xuống, khó có thể cạnh tranh với các nền kinh tế đã phát triển về công nghệ hiện đại, hay với các nền kinh tế có mức lương thấp hơn trong việc sản xuất hàng hoá giá rẻ.

Trạng thái "bẫy thu nhập trung bình" là một tình huống mang tính "tiến thoái lưỡng nan" trong xây dựng và thực hiện các chính sách phát triển kinh tế, có khả năng làm giảm hiệu quả của các nỗ lực nhằm phát triển kinh tế theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Có không ít quốc gia gặp phải tình trạng này và trở thành những tình huống cảnh báo đối với các quốc gia khác trong điều hành kinh tế.