(Thanh tra) - UBND Thành phố Hồ Chí Minh vừa ban hành Quyết định quy định về phân cấp quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn Thành phố, có hiệu lực từ ngày 20/11/2025. Đây là văn bản quan trọng nhằm cụ thể hóa chủ trương phân cấp, phân quyền, tăng cường trách nhiệm quản lý Nhà nước trong lĩnh vực xây dựng, đồng thời đáp ứng yêu cầu quản lý mới sau khi Thành phố mở rộng địa giới hành chính.
Theo đó, công tác quản lý trật tự xây dựng được phân cấp rõ ràng cho các cơ quan: Sở Xây dựng, UBND xã, phường, đặc khu, cùng các Ban Quản lý Khu Công nghệ cao, Khu Nông nghiệp Công nghệ cao, Khu Chế xuất và Công nghiệp. Mỗi cấp, mỗi đơn vị được giao nhiệm vụ, quyền hạn cụ thể trong việc theo dõi, kiểm tra, phát hiện, ngăn chặn và xử lý các hành vi vi phạm trật tự xây dựng, qua đó khắc phục tình trạng chồng chéo, đùn đẩy trách nhiệm trong thời gian qua.
Sở Xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh chịu trách nhiệm theo dõi, kiểm tra, phát hiện, ngăn chặn và xử lý đối với công trình xây dựng do Sở Xây dựng cấp giấy phép xây dựng, quyết định đầu tư xây dựng; dự án đầu tư xây dựng công trình do Sở Xây dựng thẩm định Báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng, thiết kế xây dựng triển khai sau thiết kế cơ sở theo thẩm quyền và theo phân cấp, ủy quyền, điều chỉnh của UBND Thành phố.
Cùng với đó là những công trình xây dựng do cơ quan chuyên môn về xây dựng thuộc Bộ Xây dựng thẩm định Báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng, thiết kế xây dựng triển khai sau thiết kế cơ sở.
Ban Quản lý Khu Công nghệ cao Thành phố; Ban Quản lý Khu Nông nghiệp Công nghệ cao Thành phố; Ban Quản lý các Khu Chế xuất và Công nghiệp Thành phố chịu trách nhiệm theo dõi, kiểm tra, phát hiện, ngăn chặn và xử lý đối với tất cả công trình xây dựng (kể cả các công trình do cơ quan chuyên môn về xây dựng thuộc Bộ Xây dựng thẩm định Báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng, thiết kế xây dựng triển khai sau thiết kế cơ sở) trong phạm vi ranh giới các khu chức năng được giao quản lý.
UBND xã, phường, đặc khu chịu trách nhiệm theo dõi, kiểm tra, phát hiện, ngăn chặn và xử lý đối với công trình xây dựng không có giấy phép xây dựng mà theo quy định phải có giấy phép xây dựng do cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cấp giấy phép xây dựng. Công trình xây dựng do UBND cấp xã, phường, đặc khu cấp giấy phép xây dựng, quyết định đầu tư xây dựng; dự án đầu tư xây dựng công trình do cơ quan được giao quản lý xây dựng thuộc UBND cấp xã, phường, đặc khu thẩm định Báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng, thiết kế xây dựng triển khai sau thiết kế cơ sở theo thẩm quyền và theo phân cấp, ủy quyền, điều chỉnh của UBND Thành phố Hồ Chí Minh.
Ngoài ra, UBND xã, phường, đặc khu chịu trách nhiệm theo dõi, kiểm tra, phát hiện, ngăn chặn và xử lý đối với công trình, bộ phận công trình xây dựng phát sinh sau khi công trình đã hoàn thành đưa vào sử dụng hoặc đã được cập nhật giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất…
Đáng chú ý, Quyết định cũng có điều khoản chuyển tiếp linh hoạt, quy định rõ việc bàn giao hồ sơ, tài liệu và trách nhiệm quản lý giữa Sở Xây dựng và UBND cấp xã đối với các công trình chuyển tiếp trước và sau ngày 1/7/2025. Cách làm này bảo đảm sự liền mạch, không gián đoạn trong công tác kiểm tra, xử lý vi phạm, tránh tình trạng “vùng trống” quản lý khi chuyển giao thẩm quyền.
Quyết định mới cũng bãi bỏ hàng loạt văn bản cũ của Thành phố Hồ Chí Minh, Bà Rịa – Vũng Tàu và Bình Dương liên quan đến quản lý trật tự xây dựng. Đây là bước đi cần thiết trong bối cảnh Thành phố mở rộng địa giới hành chính, nhằm thống nhất hệ thống quy định, tạo nền tảng pháp lý chung, đồng bộ cho toàn địa bàn.
Với tinh thần phân cấp đi đôi với kiểm soát quyền lực và nâng cao trách nhiệm cá nhân, Quyết định của UBND Thành phố Hồ Chí Minh không chỉ góp phần siết chặt kỷ cương trong quản lý xây dựng, mà còn tăng tính chủ động, trách nhiệm của chính quyền cơ sở. Qua đó, Thành phố hướng tới mục tiêu xây dựng đô thị văn minh, hiện đại, phát triển bền vững, trong đó trật tự xây dựng là một trong những nền tảng quan trọng của quản lý đô thị.
