(Thanh tra) - Thanh tra Thành phố Hồ Chí Minh đã ban hành Kết luận thanh tra số 68/KL-TTTP-P9 ngày 20/9/2025 về thanh tra các công trình, dự án có khó khăn, vướng mắc trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh, trong đó đã chỉ ra nhiều thiếu sót, hạn chế của chủ đầu tư cũng như các sở, ngành có liên quan.
Thực hiện Kế hoạch số 1505/KH-TTCP của Thanh tra Chính phủ và chỉ đạo của UBND Thành phố Hồ Chí Minh, từ cuối tháng 7 đến tháng 9/2025, Thanh tra Thành phố Hồ Chí Minh đã tổ chức thanh tra chuyên đề 7 công trình, dự án có khó khăn, vướng mắc, chậm tiến độ, tồn đọng kéo dài, hiệu quả thấp, nguy cơ gây thất thoát, lãng phí trên địa bàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu (cũ), nay thuộc Thành phố Hồ Chí Minh.
Các dự án về nhà ở đều chưa có mặt bằng sạch
Trong danh mục được thanh tra có 4 dự án về nhà ở gặp khó khăn, vướng mắc gồm: Dự án Khu nhà ở Hải Đăng, Dự án Khu nhà ở Ecotown Phú Mỹ, Dự án Khu nhà ở Tân Hưng Thịnh, Dự án Khu nhà ở Tân Hưng đều trên địa bàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu.
Cụ thể, Dự án Khu nhà ở Hải Đăng được phê duyệt tiến độ thực hiện đến hết năm 2022, đã chậm tiến độ và được chấp thuận điều chỉnh tiến độ thực hiện (1 lần) đến hết năm 2029. Đến nay, dự án chưa thực hiện xong giải phóng mặt bằng, chưa thực hiện xong nghĩa vụ tài chính về đất.
Dự án Khu nhà ở Ecotown Phú Mỹ đã chậm tiến độ gần 2 năm (được phê duyệt tiến độ thực hiện đến hết năm 2023), chưa được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận điều chỉnh, gia hạn thời gian thực hiện, chưa hoàn tất thủ tục xin giao, thuê phần đất xen kẽ do Nhà nước quản lý.
Dự án Khu nhà ở Tân Hưng Thịnh đã chậm tiến độ hơn 2 năm (được phê duyệt tiến độ thực hiện đến hết tháng 6 năm 2023), chưa được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận điều chỉnh, gia hạn thời gian thực hiện. Dự án chậm tiến độ do bị thu hồi một phần đất để thực hiện các dự án đường giao thông tại khu vực.
Dự án Khu nhà ở Tân Hưng đã chậm tiến độ gần 5 năm (được phê duyệt tiến độ thực hiện đến năm 2020), chưa được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận điều chỉnh, gia hạn thời gian thực hiện. Đến nay, dự án chưa hoàn tất giải phóng mặt bằng, chưa hoàn chỉnh thủ tục đất đai.
Kết luận thanh tra chỉ ra, các dự án này chậm tiến độ đều chủ yếu do vướng mắc trong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng và thủ tục đất đai, đặc biệt là việc xin giao, thuê phần đất xen kẽ do Nhà nước quản lý. Ngoài ra, có dự án chủ đầu tư chưa hoàn tất nghĩa vụ tài chính, thủ tục pháp lý và thỏa thuận chuyển nhượng đất với người dân, làm ảnh hưởng đến tiến độ triển khai dự án.
Bên cạnh đó, kết luận thanh tra cũng chỉ ra các sở, ngành liên quan còn chậm trễ, thiếu phối hợp trong việc tham mưu, xem xét, giải quyết các kiến nghị của chủ đầu tư.
Có 3 công trình, dự án chậm tiến độ cùng chung một chủ đầu tư
Ban Quản lý dự án Chuyên ngành Giao thông và Dân dụng tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, thuộc Thành phố Hồ Chí Minh được giao làm chủ đầu tư của 3 dự án đều liên quan quan đến công tác chỉnh trang đô thị, sử dụng ngân sách, nhưng đến nay sau nhiều năm vẫn chưa thể đưa vào sử dụng, nguy cơ gây lãng phí, thất thoát.
Đó là Dự án thu gom và xử lý nước thải thành phố Bà Rịa (có sử dụng vốn vay ODA của Chính phủ Thụy Sĩ), với mục tiêu cải thiện điều kiện môi trường đô thị, giữ gìn vệ sinh môi trường tự nhiên của thành phố, phục vụ quy hoạch phát triển thành phố Bà Rịa trong tương lai. Dự án đã 3 lần điều chỉnh (điều chỉnh tổng mức đầu tư, cơ cấu vốn và thời gian thực hiện). Hiện nay, dự án đang ngưng thi công do thời gian thực hiện dự án theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ đã hết từ ngày 30/6/2021.
Ngoài việc thực hiện không tốt để các gói thầu đều chậm tiến độ, kéo dài thời gian thực hiện hợp đồng thì nổi lên là tại gói thầu số 5 là gói thầu là sử dụng nguồn vốn ODA Thụy Sỹ, hiện nhà thầu nước ngoài là Công ty Alpha Umwelttechnik AG đã giải thể nên nguy cơ không thể thu hồi số tiền tạm ứng và tiền thuế gây thiệt hại cho ngân sách Nhà nước.
Còn tại Dự án Thu gom, xử lý và thoát nước khu đô thị mới Phú Mỹ (có sử dụng vốn vay ODA của Chính phủ Hà Lan) thì lại chậm tiến độ là do chậm bàn giao mặt bằng thi công Trạm bơm số 3 và Tuyến ống thu gom nước thải đi dọc tuyến mương thoát nước chính dọc Quốc lộ 51 (gói thầu 14B), khiến dự án không thể đi vào hoạt động.
Dự án Nạo vét, cải tạo kênh Bến Đình, thành phố Vũng Tàu cũng do Ban Quản lý dự án Chuyên ngành Giao thông và Dân dụng tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu làm chủ đầu tư thì do công tác khảo sát, lập hồ sơ bồi thường, giải phóng mặt bằng còn chậm, chưa sát thực tế dẫn đến nhiều hộ dân chưa đồng thuận và thực hiện khiếu nại, khởi kiện. Ngoài ra, chủ đầu tư chưa đủ quyết liệt trong việc đôn đốc các nhà thầu thi công xây lắp đẩy nhanh tiến độ thi công thực hiện nên dự án đã chậm tiến độ tại các gói thầu xây lắp số 14, 16 so với tiến độ được duyệt và thời hạn thực hiện dự án đã gần hết (đến 31/12/2025).
Rà soát các công trình, dự án và kiến nghị xử lý, khắc phục
Qua thanh tra đối với 7 công trình, dự án chậm tiến độ, kết luận thanh tra cũng chỉ rõ: Xuất phát từ nguyên nhân khách quan và chủ quan, thời gian thực hiện kéo dài trong khi quy định pháp luật có nhiều thay đổi nên dự án cần phải tuân thủ và điều chỉnh nhiều lần, các dự án phần lớn chậm tiến độ nhiều năm gây lãng phí nguồn lực xã hội, ngân sách Nhà nước và làm phát sinh chi phí, thời gian để xử lý, khắc phục. Quá trình triển khai thực hiện dự án, chủ đầu tư và các đơn vị liên quan có những hạn chế, thiếu sót, trách nhiệm.
Do đó, Chánh Thanh tra thành phố kiến nghị Chủ tịch UBND Thành phố Hồ Chí Minh chỉ đạo Giám đốc các Sở: Tài chính, Nông nghiệp và Môi trường, Xây dựng chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan rà soát pháp lý, xác định nghĩa vụ tài chính, hướng dẫn chủ đầu tư hoàn thành thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất, xin gia hạn dự án, giám sát tiến độ dự án theo quy hoạch đã duyệt.
Giám đốc Sở Tài chính chủ trì các cơ quan, đơn vị có liên quan tính toán, đề xuất phương án thu hồi số tiền tạm ứng cho Công ty Alpha Umwelttechnik AG; phối hợp với Thuế Thành phố Hồ Chí Minh xử lý vướng mắc liên quan đến nhà thầu nước ngoài trong quá trình thực hiện Dự án thu gom và xử lý nước thải thành phố Bà Rịa.
Ban Quản lý dự án Chuyên ngành Giao thông và Dân dụng tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, thuộc Thành phố Hồ Chí Minh kiểm điểm, xử lý trách nhiệm theo thẩm quyền, phân cấp đúng quy định đối với các tập thể, cá nhân có hạn chế, thiếu sót; tập trung thực hiện các nội dung tại kết luận.
Chủ đầu tư các dự án nhà ở, trong trường hợp được tiếp tục thực hiện dự án phải cam kết bố trí đủ nguồn lực, đảm bảo tiến độ, chất lượng công trình, hoàn thành việc đầu tư xây dụng, đưa dự án vào sử dụng, tuân thủ các quy định pháp luật có liên quan.
