(Thanh tra) - Sáng 23/9, tại Hà Nội, Tổng Bí thư Tô Lâm dự và phát biểu chỉ đạo tại Đại hội đại biểu Mặt trận Tổ quốc Việt Nam lần thứ nhất, nhiệm kỳ 2025–2030. Đây là sự kiện chính trị đặc biệt – đại hội đầu tiên của mô hình mới sau khi tái cấu trúc tổ chức, thành lập Đảng ủy Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể Trung ương, khẳng định quyết tâm xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân trong giai đoạn phát triển mới.
Mở đầu bài phát biểu, Tổng Bí thư Tô Lâm gửi lời chúc mừng nồng nhiệt tới 346 đại biểu chính thức đại diện cho hơn 5.000 đảng viên trong toàn Đảng bộ, đồng thời khẳng định đây là “đại hội của trí tuệ, niềm tin, sự thống nhất ý chí, hành động và khát vọng vươn lên”.
Người đứng đầu Đảng nhấn mạnh: “Mặt trận là Nhân dân. Sức mạnh của Mặt trận chính là sức mạnh của lòng dân; truyền thống của Mặt trận là đoàn kết – đoàn kết để dựng nước, giữ nước, phát triển đất nước; đoàn kết để ổn định xã hội, nâng cao đời sống Nhân dân, thực hiện những mục tiêu lớn của dân tộc”.
Theo Tổng Bí thư, nhiệm kỳ 2025–2030 đặt ra yêu cầu mới: đồng bộ tái cấu trúc tổ chức gắn với đổi mới phương thức hoạt động, chuyển từ “đúng hướng” sang “đúng và đủ kết quả, đo đếm được, kiểm chứng được”, để thành quả cải cách thực sự đi vào từng gia đình, từng người dân.
Đánh giá về công tác chuẩn bị đại hội, Tổng Bí thư ghi nhận sự chu đáo, công phu, khoa học, bảo đảm đúng quy định, hướng dẫn của Trung ương. Tuy nhiên, ông cũng thẳng thắn chỉ ra những hạn chế: có lúc, có việc nội dung, phương thức tập hợp các tầng lớp nhân dân chưa đáp ứng yêu cầu thực tiễn; phong trào thi đua yêu nước hiệu quả chưa cao; giám sát, phản biện xã hội còn lúng túng; hoạt động đối ngoại nhân dân chưa tương xứng; một số tổ chức đảng còn hành chính hóa, thiếu chủ động trong đổi mới, ứng dụng công nghệ thông tin còn chậm, công tác phát triển đảng viên còn khó khăn.
“Việc tự phê bình và phê bình trong đánh giá tổ chức đảng, đảng viên có nơi còn nể nang, tính chiến đấu chưa cao; công tác kiểm tra, giám sát thiếu trọng tâm, trọng điểm; công tác dân vận, lãnh đạo các tổ chức chính trị – xã hội ở một số nơi còn hình thức” – Tổng Bí thư nêu rõ.
Định hướng cho nhiệm kỳ mới, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh ba quan điểm chỉ đạo nhất quán:
Một là, lấy Nhân dân làm trung tâm, chủ thể, mục tiêu và động lực của đổi mới. Mọi nghị quyết, chương trình hành động phải trả lời: ích lợi thiết thực gì cho dân, cho từng nhóm yếu thế, cho từng cộng đồng cụ thể.
Hai là, kết hợp dân chủ - kỷ cương - pháp quyền. Mở rộng dân chủ ở cơ sở, thúc đẩy đối thoại xã hội, song hành với kỷ cương thực thi, thượng tôn pháp luật, tôn trọng khác biệt.
Ba là, chuyển từ phong trào hình thức sang kết quả thực chất, dựa trên dữ liệu, số liệu; ưu tiên các mô hình có khả năng nhân rộng nhanh, chi phí hợp lý, tác động lớn đến đời sống, mang lại lợi ích thiết thực cho người dân.
Để cụ thể hóa, Tổng Bí thư đề nghị tập trung thực hiện 6 trọng tâm:
Một là, kiện toàn tổ chức, cơ chế phối hợp rõ ràng, hiệu quả, chống chồng chéo.
Hai là, củng cố và mở rộng khối đại đoàn kết toàn dân tộc, “không ai bị bỏ lại phía sau”, triển khai Cổng Mặt trận số và “Tháng nghe dân nói” ở tất cả các cấp.
Ba là, chăm lo đời sống Nhân dân với 6 trọng điểm dân sinh, giao trách nhiệm cụ thể cho từng tổ chức thành viên như Công đoàn, Hội Nông dân, Hội Liên hiệp Phụ nữ, Đoàn Thanh niên, Cựu chiến binh.
Bốn là, đổi mới phương thức hoạt động đoàn thể, khắc phục tình trạng “hình nón ngược” giữa Trung ương và cơ sở, tránh phong trào hình thức.
Năm là, thể chế hóa quy trình “Dân biết – dân bàn – dân làm – dân kiểm tra – dân giám sát – dân thụ hưởng”, ban hành bộ tiêu chí “3 công khai – 3 giám sát”.
Sáu là, đề cao kỷ cương thực thi, gắn với công thức “3 dễ – 3 rõ – 3 đo” (Dễ hiểu-Dễ nhớ- Dễ làm; Rõ mục tiêu- Rõ trách nhiệm- Rõ thời hạn; Đo đầu vào- Đo đầu ra- Đo tác động), tăng cường kiểm tra, giám sát, khen thưởng, kỷ luật nghiêm minh.
Tổng Bí thư lưu ý: “Nghị quyết của Đảng ủy Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể Trung ương không phải là bản sao của Dự thảo Nghị quyết Đại hội XIV, mà phải có bản sắc riêng, dễ nhớ, dễ làm, dễ kiểm tra; mục tiêu ít nhưng rõ, đo được, lan tỏa được”.
Tổng Bí thư nêu, để 6 trọng tâm trên đi vào cuộc sống, vai trò Ban Thường vụ, cấp ủy các cấp và từng đảng viên là quyết định: Ban Thường vụ Đảng ủy MTTQ phải thật sự gương mẫu, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm; chọn đúng đột phá, đúng người, đúng việc; thiết lập cơ chế phối hợp thông suốt từ Trung ương đến cơ sở; phấn đấu hoàn thành 6 trọng tâm trong 6 tháng đầu nhiệm kỳ.
Cấp ủy các cấp lãnh đạo và tạo điều kiện để Mặt trận, các đoàn thể phát huy đúng chức năng, không hành chính hóa; ra rõ đề bài, phân bổ nguồn lực minh bạch, gỡ rào cản cho cơ sở; định kỳ đối thoại với Nhân dân. Đảng viên công tác trong hệ thống Mặt trận và đoàn thể phải là hạt nhân nòng cốt, giữ “3 gần”: gần dân, gần cơ sở, gần không gian số; “5 phải”: phải lắng nghe, phải đối thoại, phải làm mẫu, phải chịu trách nhiệm, phải báo cáo kết quả; “4 không”: không hình thức, không né tránh, không đùn đẩy, không làm sai chức năng.
“Tôi đề nghị đại hội thảo luận kỹ và thật kỹ. Chỉ thông qua những chỉ tiêu mà chúng ta tin chắc có thể làm được và làm tốt. Mục tiêu ít nhưng rõ, đo được, lan tỏa được. Nghị quyết của Đảng ủy MTTQ, các đoàn thể Trung ương không phải bản sao của Dự thảo Nghị quyết Đại hội XIV; phải có bản sắc Mặt trận, mang tính đặc thù của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, dễ nhớ - dễ làm - dễ kiểm tra. Đừng để nghị quyết “đẹp trên giấy”; mọi người đều biết ngay phải làm gì ngay ngày mai, tuần tới, quý tới”, Tổng Bí thư nêu.
Tổng Bí thư gợi mở một số mốc triển khai sớm để đại hội cân nhắc quyết nghị:
Trong 3 tháng sau Đại hội: Hoàn thành kiện toàn tổ chức, ban hành Kế hoạch thực hiện 3 Nhất quán, khai trương “Cổng Mặt trận số”, chọn mỗi tỉnh/thành phố chọn 1 mô hình điểm về đối thoại xã hội và 1 mô hình điểm về an sinh cộng đồng.
Trong 6 tháng sau Đại hội: Tổ chức “Tháng nghe dân nói” đồng loạt ở các cấp, các tổ chức, đoàn thể thuộc Mặt trận; vận hành bản đồ số về vấn đề dân sinh; chấm dứt tình trạng “hình nón ngược” ở tổ chức Đoàn Thanh niên, Hội phụ nữ bằng đề án mở rộng cơ sở tại khu công nghiệp, khu nhà trọ, nông thôn mới.
Trong 1 năm: Đánh giá độc lập bộ chỉ số niềm tin xã hội cấp tỉnh; công bố chỉ số an sinh cộng đồng; nhân rộng mô hình đối thoại xã hội nếu đạt tiêu chí.
“Chúng ta có đầy đủ điều kiện và niềm tin để thành công: Truyền thống đoàn kết, hệ giá trị văn hóa Việt Nam, sự đồng thuận xã hội, vị thế quốc gia ngày càng nâng cao, và nhất là tinh thần trách nhiệm của từng cán bộ Mặt trận, từng cán bộ đoàn thể, từng đảng viên. Điều tôi mong muốn nhất ở nhiệm kỳ này là thấy rõ sự đổi thay ở cấp cơ sở: họp ít hơn; làm việc, hành động nhiều hơn; ít khẩu hiệu hơn, nhưng kết quả nhiều hơn; ít thủ tục hơn, nhiều nụ cười của Nhân dân hơn”, Tổng Bí thư nhắn nhủ, đồng thời kêu gọi đoàn kết một lòng, hành động quyết liệt, kỷ cương, sáng tạo, biến nghị quyết thành hiện thực cuộc sống, biến kỳ vọng thành thành quả, để khối đại đoàn kết toàn dân tộc thực sự là nguồn lực vô tận cho một Việt Nam phát triển phồn vinh, hạnh phúc, vững bước hướng tới hai mục tiêu 100 năm mà Đảng đã đề ra, Nhân dân đang mong đợi.
