Quan điểm “không để cơ quan Nhà nước là vùng trú ẩn an toàn cho cán bộ yếu kém” được Tổng Bí thư Tô Lâm nêu rõ khi phát biểu tại Hội nghị toàn quốc quán triệt, triển khai tổng kết việc thực hiện Nghị quyết 18; báo cáo tình hình kinh tế - xã hội 11 tháng năm 2024, giải pháp tăng tốc phát triển kinh tế - xã hội năm 2025; tập trung các giải pháp tháo gỡ điểm nghẽn, nút thắt về thể chế phát triển, sáng 1/12.

Đủ thế và lực bước vào kỷ nguyên mới

Theo Tổng Bí thư Tô Lâm, từ sau Hội nghị Trung ương 10 ngày 20/9/2024 đến nay, cả hệ thống chính trị đã có những chuyển động mạnh mẽ, vận hành với tinh thần mới, vận tốc mới nhằm tạo ra những động lực mới, hiệu năng mới cho phát triển kinh tế - xã hội và nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân. 

Trong khoảng thời gian trên, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã làm việc rất khẩn trương, tiến hành hơn 10 phiên họp cho ý kiến giải quyết gần 100 vấn đề lớn theo thẩm quyền, trong đó tháo gỡ cơ bản những tồn đọng, vướng mắc và giải quyết nhiều vấn đề mới phát sinh. 

Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh: “Không để cơ quan Nhà nước là vùng trú ẩn an toàn cho cán bộ yếu kém”. Ảnh: PT

Quốc hội, Chính phủ, Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã phối hợp triển khai rất quyết liệt, nhịp nhàng để tháo gỡ điểm nghẽn, nút thắt, rào cản gây khó khăn cho phát triển kinh tế - xã hội, cho cuộc sống, sinh hoạt của người dân... 

“Câu hỏi được đặt ra lúc này là chúng ta đã đủ thế và lực, đã đủ ý chí và quyết tâm để bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình phát triển giàu mạnh của dân tộc hay chưa?”, Tổng Bí thư đặt câu hỏi và khẳng định câu trả lời là: “Đã đủ”.

Tương tự, với câu hỏi hiện nay đã là thời điểm, thời cơ và là sự cấp thiết, là đòi hỏi tất yếu khách quan cho cuộc cách mạng về tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị để bộ máy hoạt động hiệu lực, hiệu quả hay chưa, Tổng Bí thư Tô Lâm cũng đưa ra câu trả lời: “Không thể chậm trễ hơn được nữa”.

“Phải đổi mới tư duy, phải cởi trói”

Tổng Bí thư nhấn mạnh 3 vấn đề cốt lõi. Một là, về kinh tế - xã hội, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh “phải đổi mới tư duy, phải cởi trói”, phải quyết đoán, phải bứt phá, phải vượt lên chính mình. 

Để vươn tới mục tiêu thu nhập trung bình cao cho người dân vào năm 2030 và thu nhập cao vào năm 2045 thì tốc độ tăng trưởng kinh tế của Việt Nam phải đạt hai con số liên tục trong những năm tiếp theo. “Đây là một bài toán rất khó mà chúng ta phải làm”, Tổng Bí thư nói.

Tổng Bí thư lưu ý, cần tiếp tục tạo đột phá hơn nữa về thể chế, tháo gỡ hết các khó khăn, vướng mắc, điểm nghẽn để khơi thông mọi nguồn lực và cải cách hành chính mạnh mẽ, kiến tạo môi trường thuận lợi để phát triển. 

“Phải có liều thuốc đủ mạnh để trị căn bệnh cán bộ làm việc hành chính, máy móc; tiêu cực, nhũng nhiễu, hành dân, hành doanh nghiệp, có lợi ích cá nhân thì mới làm, cố tình làm chậm công việc, xin ý kiến lòng vòng, đổ lỗi cho thể chế, đổ lỗi cho sợ trách nhiệm…”, Tổng Bí thư quán triệt.

Tổng Bí thư Tô Lâm, Chủ tịch nước Lương Cường, Thủ tướng Phạm Minh Chính, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Thường trực Ban Bí thư - Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương Trần Cẩm Tú và các lãnh đạo các ban, bộ, ngành… tham dự hội nghị. Ảnh: P.Thắng

Nêu rõ, bây giờ là lúc phải hành động, Tổng Bí thư cho rằng, các địa phương phải trăn trở, suy nghĩ "trên chính mảnh đất của mình", phát huy tinh thần chủ động, sáng tạo để phát triển.

Từng cơ quan, đơn vị, địa phương phải đặt ra mục tiêu phấn đấu cụ thể để đóng góp vào hoàn thành mục tiêu chung của đất nước. 

“Hơn lúc nào hết, đội ngũ cán bộ, đảng viên phải nêu cao tinh thần trách nhiệm, gương mẫu thực hiện nhiệm vụ trên tinh thần đặt lợi ích chung lên trên hết, mạnh dạn đổi mới, sáng tạo, đột phá, dũng cảm hy sinh để đất nước phát triển”, Tổng Bí thư nêu rõ.

Văn kiện phải trở thành “sách giáo khoa”, “từ điển”

Vấn đề thứ hai, Tổng Bí thư Tô Lâm đề cập đến đại hội Đảng các cấp tiến tới Đại hội XIV. Theo ông, các văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng đã được Trung ương xây dựng tương đối công phu, kỹ càng, khoa học. 

Nhiệm vụ của cấp uỷ các cấp là sớm tổ chức cho cán bộ, đảng viên, nghiên cứu, đóng góp ý kiến vào các văn kiện. 

Tổng Bí thư nhấn mạnh, văn kiện trình Đại hội XIV với tinh thần phải bám sát hơi thở cuộc sống, phải ngắn gọn, dễ nhớ, dễ thực hiện. 

Hội nghị được kết nối tới 14.535 điểm cầu trực tuyến trên toàn quốc với trên 1,3 triệu đại biểu tham dự. Ảnh: PT

“Văn kiện phải trở thành sách giáo khoa, thành từ điển để khi cần thì tra vào đó và sẽ thấy ngay ánh sáng soi đường. Hạn chế tối đa việc phải tiếp tục ban hành các nghị quyết, chỉ thị tiếp theo để thực hiện Nghị quyết Đại hội XIV”, Tổng Bí thư nói.

Ông cũng nhắc phải hết sức lưu ý khắc phục những "căn bệnh" của công tác cán bộ trước đại hội như: Người không tái cử thì giữ an toàn, thủ thế, không dám triển khai cái mới; nhân sự dự kiến tham gia cấp ủy khóa mới thì giữ mình, không muốn va chạm, sợ mất phiếu; tính toán cho người thân, người quen, người "cánh hẩu" với mình vào các vị trí lãnh đạo hoặc dùng "thủ thuật tổ chức" để gạt người mà mình không thích... 

“Công tác tổ chức cán bộ là công tác của Đảng, do vậy các cấp uỷ Đảng phải thực hiện thật nghiêm túc Điều lệ Đảng cũng như các quy định của Đảng, của pháp luật về công tác cán bộ”, Tổng Bí thư quán triệt.

Tinh gọn bộ máy “bắt buộc phải làm”

Vấn đề thứ ba là tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, theo Tổng Bi thư, đây là vấn đề rất cấp bách, bắt buộc phải làm, càng làm sớm càng có lợi cho dân, cho nước.

“Đây thực sự là vấn đề khó, thậm chí rất khó vì khi tiến hành tinh gọn bộ máy sẽ liên quan đến tâm tư, tình cảm, nguyện vọng và đụng chạm tới lợi ích của một số cá nhân, tổ chức”, Tổng Bí thư nhấn mạnh.

Dù đã được chuẩn bị kỹ, bài bản, nhưng theo Tổng Bí thư, chắc chắn việc triển khai tại nhiều đơn vị sẽ gặp khó khăn, thậm chí sẽ có cả những lực cản quyết liệt. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh vẫn phải tiến hành vì muốn có một cơ thể khoẻ mạnh, đôi khi chúng ta phải “uống thuốc đắng", phải chịu đau để "phẫu thuật khối u".

Tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, theo Tổng Bi thư Tô Lâm, đây là vấn đề rất cấp bách, bắt buộc phải làm, càng làm sớm càng có lợi cho dân, cho nước. Ảnh: PT

Cán bộ lãnh đạo, người đứng đầu cấp uỷ, cơ quan được yêu cầu phải gương mẫu, chủ động, quyết liệt trong thực hiện nhiệm vụ được giao theo tinh thần "vừa chạy vừa xếp hàng"; "Trung ương không chờ cấp tỉnh, cấp tỉnh không chờ cấp huyện, cấp huyện không chờ cơ sở"; "Trung ương làm gương, địa phương hưởng ứng". 

Từng cấp, từng ngành bám sát kế hoạch để tổng kết và đề xuất mô hình cơ quan, đơn vị mình bảo đảm đúng tiến độ (bộ, ngành phải hoàn thành trong tháng 12/2024); hướng tới mục tiêu chung là hoàn thành và báo cáo Trung ương phương án sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị trong quý I/2025.

Trong triển khai thực hiện, dù khẩn trương nhưng Tổng Bí thư nhắc cần bảo đảm thận trọng, chắc chắn, giữ vững nguyên tắc, tiếp thu ý kiến từ tổng kết thực tiễn, các chuyên gia, nhà khoa học, kể cả kinh nghiệm nước ngoài... để đề xuất tinh gọn tổ chức bộ máy tối ưu nhất.

Loại bỏ những vị trí không cần thiết

Nguyên tắc là một cơ quan thực hiện nhiều việc, một việc chỉ giao một cơ quan chủ trì và chịu trách nhiệm chính; khắc phục triệt để tình trạng chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ, chia cắt về địa bàn, lĩnh vực.

“Các cơ quan, tổ chức trước đây đã sắp xếp bước đầu, cũng phải rà soát đề xuất sắp xếp lại bên trong; kiên quyết xoá bỏ các tổ chức trung gian; cải cách tổ chức bộ máy phải gắn với quán triệt, thực hiện có hiệu quả các chủ trương về đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng, phân cấp phân quyền mạnh mẽ cho địa phương, đẩy mạnh cải cách hành chính, chống lãng phí”, Tổng Bí thư chỉ đạo.

Các đại biểu tham dự hội nghị. Ảnh: PT

Tổng Bí thư nêu rõ yêu cầu bộ máy mới phải tốt hơn bộ máy cũ và đi vào hoạt động ngay; không để ngắt quãng công việc, không để khoảng trống về thời gian, không để bỏ trống địa bàn, lĩnh vực; không để ảnh hưởng đến các hoạt động bình thường của xã hội, của người dân...

Bên cạnh đó, việc tinh gọn tổ chức bộ máy đi đôi với tinh giản biên chế, cơ cấu lại đội ngũ cán bộ đủ phẩm chất, năng lực ngang tầm nhiệm vụ.

“Tinh giản không có nghĩa là cắt giảm một cách cơ học, mà là loại bỏ những vị trí không cần thiết, giảm những công việc không hiệu quả, từ đó tập trung nguồn lực cho những lĩnh vực then chốt, những con người thực sự xứng đáng và phù hợp”, Tổng Bí thư nói và nêu rõ “không để cơ quan Nhà nước là "vùng trú ẩn an toàn" cho cán bộ yếu kém”.

Nêu rõ công việc phía trước rất bộn bề, khẩn trương, Tổng Bí thư lưu ý, “thời gian không chờ đợi chúng ta. Đất nước đang đứng trước cánh cửa lịch sử bước vào kỷ nguyên vươn mình. Những công việc chúng ta làm hôm nay, sẽ quyết định tương lai. Chậm trễ là có lỗi với Nhân dân”.