Khu vực kinh tế tư nhân chính là lực lượng tiên phong trong kỷ nguyên phát triển mới. Ảnh: Đ.H

Những năm gần đây, khu vực kinh tế tư nhân từng bước khẳng định vai trò ngày càng quan trọng trong nền kinh tế, với những đóng góp đáng kể vào tăng trưởng GDP, tạo việc làm và thúc đẩy đổi mới sáng tạo.

Nhiều đại biểu Quốc hội và chuyên gia kinh tế cho rằng, trong bối cảnh Việt Nam đặt mục tiêu trở thành quốc gia phát triển có thu nhập cao vào năm 2045, việc khơi dậy tiềm năng và giải phóng các nguồn lực cho khu vực tư nhân là nhiệm vụ cấp thiết. Muốn vậy, cần đẩy mạnh cải cách thể chế, thúc đẩy kinh tế thị trường, xây dựng một môi trường kinh doanh minh bạch, ổn định và thuận lợi cho doanh nghiệp tư nhân phát triển.

Trong bài viết “Phát triển kinh tế tư nhân - đòn bẩy cho một Việt Nam thịnh vượng”, Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định khu vực kinh tế tư nhân chính là lực lượng tiên phong trong kỷ nguyên phát triển mới, góp phần quan trọng vào việc xây dựng một nền kinh tế năng động, độc lập, tự chủ, tự cường và thịnh vượng.

Từ định hướng lớn mang tầm chiến lược ấy, các chuyên gia và đại biểu Quốc hội đã đưa ra nhiều đề xuất cụ thể nhằm tạo đà cho khu vực kinh tế tư nhân “cất cánh”. Trong đó, trọng tâm là hoàn thiện hệ thống pháp luật kinh doanh đồng bộ, cải cách thủ tục hành chính, bảo vệ quyền tài sản, thúc đẩy tiếp cận vốn, thị trường, đất đai, công nghệ và khuyến khích đổi mới sáng tạo.

Khi những điểm nghẽn thể chế được tháo gỡ, môi trường cạnh tranh lành mạnh được thiết lập, kinh tế tư nhân mới có thể phát huy vai trò là “động lực quan trọng của nền kinh tế”, góp phần thực hiện khát vọng hóa rồng của Việt Nam.

* Bà Nguyễn Thị Việt Nga, Phó trưởng Đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Hải Dương:

Rỡ rào cản để kinh tế tư nhân trở thành một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế

Bài viết của Tổng Bí thư Tô Lâm đánh dấu một bước ngoặt trong nhận thức về vai trò quan trọng của kinh tế tư nhân. Đây không chỉ là một tuyên bố chính trị mạnh mẽ, mà còn thể hiện tầm nhìn chiến lược, khẳng định kinh tế tư nhân là động lực quan trọng đưa Việt Nam trở thành quốc gia phát triển vào năm 2045.

Tổng Bí thư đã khẳng định, kinh tế tư nhân không chỉ là một thành phần của nền kinh tế, mà còn là lực lượng đi đầu trong đổi mới, sáng tạo và ứng dụng công nghệ. Hơn nữa, bài viết cũng đặt ra các mục tiêu cụ thể, cùng với đó là lộ trình rõ ràng nhằm thúc đẩy khu vực này phát triển mạnh mẽ hơn trong thời gian tới.

Trong lịch sử phát triển của nước ta, đã từng có giai đoạn kinh tế tư nhân chưa được coi trọng đúng mức, thậm chí bị xem nhẹ. Tuy nhiên, thực tế đã chứng minh khu vực này có vai trò không thể thay thế trong nền kinh tế quốc gia. Từ thời kỳ Đổi mới, kinh tế tư nhân ngày càng được đề cao, và cho đến nay, với bài viết của Tổng Bí thư, định hướng phát triển trong tương lai đã trở nên rõ ràng hơn bao giờ hết.

Tuy vậy, một trong những bất cập lớn nhất hiện nay là chính sách ưu đãi, hỗ trợ của Chính phủ vẫn chưa được áp dụng công bằng giữa các khu vực kinh tế. Dù nguyên tắc bình đẳng giữa các thành phần kinh tế đã được xác lập, song thực tế cho thấy doanh nghiệp tư nhân vẫn gặp nhiều khó khăn trong việc tiếp cận chính sách hỗ trợ, đặc biệt là do thủ tục hành chính còn rườm rà.

Qua tiếp xúc cử tri và giám sát thực tế, nhiều doanh nghiệp tư nhân và hộ kinh doanh cá thể đã bày tỏ mong muốn được tạo điều kiện thuận lợi hơn về thủ tục hành chính. Đáng chú ý, không ít doanh nghiệp cho rằng, hỗ trợ về vốn không phải là vấn đề cấp thiết nhất; điều họ cần là một môi trường kinh doanh minh bạch, thuận lợi và không bị cản trở bởi quá nhiều quy định phức tạp.

Do đó, để kinh tế tư nhân phát huy tối đa tiềm năng, cần nhanh chóng triển khai cải cách thể chế, chính sách và môi trường kinh doanh một cách thực chất. Như Tổng Bí thư Tô Lâm đã khẳng định: Một nền kinh tế cường thịnh không thể chỉ dựa vào khu vực Nhà nước hay đầu tư nước ngoài, mà phải dựa vào nội lực - chính là khu vực tư nhân vững mạnh, đóng vai trò tiên phong trong đổi mới và phát triển đất nước. Chỉ khi tháo gỡ được những rào cản, tạo điều kiện thuận lợi về cơ chế, chính sách, thì kinh tế tư nhân mới có thể thực sự trở thành động lực dẫn dắt nền kinh tế, giúp Việt Nam vươn tầm khu vực và thế giới.

* GS.TS Hoàng Văn Cường, đại biểu Quốc hội đoàn TP Hà Nội:

Tạo dư địa thị trường để kinh tế tư nhân có không gian phát triển thực chất

Bài viết của Tổng Bí thư phản ánh sự thay đổi mạnh mẽ trong quan điểm của Đảng về phát triển kinh tế tư nhân. Nhìn lại lịch sử, vào đầu những năm 1980, khi tiến hành công cuộc “cải tạo công thương nghiệp tư bản tư doanh”, kinh tế tư nhân từng bị xóa bỏ, không được thừa nhận. Trong giai đoạn đầu của công cuộc Đổi mới, khu vực này chỉ giữ vai trò thứ yếu, trong khi nền kinh tế chủ yếu dựa vào khu vực Nhà nước và vốn đầu tư nước ngoài.

Tuy nhiên, trong hai thập niên gần đây, đặc biệt kể từ khi Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết 09 (năm 2011) và Trung ương ban hành Nghị quyết 10 (năm 2017) về phát triển kinh tế tư nhân, khu vực này đã trỗi dậy mạnh mẽ, vươn lên trở thành một trong những trụ cột quan trọng hàng đầu của nền kinh tế. Không chỉ vậy, kinh tế tư nhân ngày càng thể hiện vai trò là động lực quan trọng nhất thúc đẩy tăng trưởng kinh tế quốc gia. Nhìn lại quá trình này, có thể thấy rõ sự chuyển biến về tư tưởng, quan điểm và nhận thức của Đảng đối với khu vực kinh tế tư nhân. Bài viết của Tổng Bí thư tiếp tục khẳng định rõ vị thế của kinh tế tư nhân, đặt khu vực này vào đúng vai trò trung tâm trong sự phát triển kinh tế của đất nước.

Tuy nhiên, trở ngại lớn nhất hiện nay chính là nguồn lực hạn chế. Thực tế cho thấy, 95% doanh nghiệp trong nước là doanh nghiệp nhỏ và vừa, dẫn đến tình trạng nguồn lực vốn đã nhỏ lại còn bị phân tán, thiếu sự liên kết để tạo thành sức mạnh chung. Bên cạnh đó, khu vực kinh tế tư nhân vẫn chưa có một chiến lược phát triển dài hạn và tầm nhìn tương lai rõ ràng. Nguyên nhân một phần xuất phát từ chính nội lực còn yếu của các doanh nghiệp tư nhân, phần khác do thiếu một "sân chơi" thực sự bình đẳng để khu vực này có thể phát triển mạnh mẽ.

Trong bối cảnh đó, cần triển khai một số giải pháp nhằm thúc đẩy sự phát triển bứt phá của kinh tế tư nhân. Trong đó, cần đặc biệt nhấn mạnh đến việc tạo dư địa thị trường thông qua các chính sách rõ ràng, nhất quán, giúp khu vực tư nhân có không gian phát triển thực chất, đồng thời tránh bị chèn ép bởi các doanh nghiệp lớn hoặc doanh nghiệp Nhà nước. Cùng với đó, cần thúc đẩy đổi mới sáng tạo bằng cách khuyến khích doanh nghiệp tư nhân tham gia vào hoạt động khởi nghiệp, sáng tạo – bởi đây chính là động lực quan trọng để tạo ra đột phá trong tăng trưởng. Nhà nước cũng cần có cơ chế hỗ trợ kinh tế tư nhân đầu tư vào các lĩnh vực mới, lĩnh vực mạo hiểm, từ đó khai thác tiềm năng phát triển thay vì chỉ tập trung vào những ngành truyền thống.

Bên cạnh các chính sách hỗ trợ, vai trò định hướng của Nhà nước là rất quan trọng. Nhà nước không chỉ cần hỗ trợ mà còn phải đưa ra định hướng rõ ràng về lĩnh vực đầu tư, nhóm doanh nghiệp cần ưu tiên, thậm chí trong một số trường hợp có thể áp dụng mệnh lệnh hành chính để điều tiết, nhằm tránh tình trạng các doanh nghiệp tư nhân tự cạnh tranh lẫn nhau, làm suy yếu sức mạnh tổng thể của khu vực.

Một vấn đề quan trọng khác đặt ra là làm thế nào để hình thành được những doanh nghiệp tư nhân lớn, đủ sức trở thành trụ cột của nền kinh tế. Thay vì để doanh nghiệp tư nhân "chia năm xẻ bảy" và cạnh tranh lẫn nhau, Nhà nước cần có chính sách phù hợp để hỗ trợ việc hình thành các tập đoàn tư nhân lớn, từ đó tạo ra những hệ sinh thái kinh doanh vững mạnh, có sức lan tỏa.

Ngoài ra, Nhà nước cũng cần thể hiện cam kết dài hạn về thị trường và chính sách, bảo đảm sự nhất quán trong quản lý, nhằm giúp khu vực kinh tế tư nhân củng cố niềm tin, mạnh dạn đầu tư và phát triển. Chỉ khi những rào cản về nguồn lực, chính sách và môi trường kinh doanh được tháo gỡ một cách thực chất, kinh tế tư nhân mới có thể bứt phá, đóng vai trò chủ đạo trong sự phát triển của nền kinh tế Việt Nam.

* PGS.TS Nguyễn Thường Lạng, Đại học Kinh tế Quốc dân:

Khu vực tư nhân cần hệ sinh thái hỗ trợ toàn diện và đồng bộ

Kinh tế tư nhân Việt Nam đang sở hữu quy mô và tiềm năng phát triển rất lớn, với khả năng không chỉ chiếm lĩnh thị trường nội địa mà còn vươn ra quốc tế, tạo dựng những biểu tượng cạnh tranh mang tầm quốc gia. Trong những năm gần đây, nhiều tập đoàn tư nhân đã có những bước đi chiến lược vượt trội, góp phần định hình vị thế mới cho Việt Nam trên bản đồ kinh tế toàn cầu.

Nhìn lại tiến trình phát triển cho thấy, việc dỡ bỏ định kiến, xóa bỏ sự “kỳ thị” trong tư duy quản lý đã tạo điều kiện cho khu vực này vươn lên mạnh mẽ, trở thành một trong những động lực quan trọng của nền kinh tế. Cùng với đó, đội ngũ doanh nhân Việt Nam ngày càng ý thức rõ vai trò và sứ mệnh trong việc làm giàu chính đáng, khai thác hiệu quả nguồn lực, đổi mới sáng tạo và đóng góp vào sự thịnh vượng chung của dân tộc.

Để khu vực kinh tế tư nhân phát huy tối đa tiềm năng vốn có, rất cần một hệ sinh thái hỗ trợ toàn diện và đồng bộ. Trong đó, việc tiếp tục cải cách thủ tục hành chính, hoàn thiện khung pháp lý minh bạch, xây dựng chính sách ưu đãi hợp lý và tạo lập môi trường kinh doanh thuận lợi là những yếu tố then chốt. Đặc biệt, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý Nhà nước sẽ góp phần giảm gánh nặng hành chính, từ đó hỗ trợ hiệu quả hơn cho doanh nghiệp nhỏ và vừa – vốn chiếm đa số trong khu vực tư nhân hiện nay.

Song song với đó, cần thúc đẩy các giải pháp tài chính thiết thực như thành lập quỹ bảo lãnh tín dụng, triển khai chương trình cho vay ưu đãi, mở rộng các kênh huy động vốn phù hợp với đặc điểm doanh nghiệp tư nhân. Một yếu tố không kém phần quan trọng là xây dựng cơ chế liên kết hiệu quả giữa doanh nghiệp tư nhân với khu vực doanh nghiệp Nhà nước và FDI, nhằm tạo điều kiện cho doanh nghiệp trong nước tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu, đồng thời nâng cao trình độ công nghệ và năng lực quản trị.

Nếu có được sự đồng hành hiệu quả từ chính sách công cùng với sự đổi mới quyết liệt từ chính các doanh nghiệp, khu vực kinh tế tư nhân chắc chắn sẽ tiếp tục là một trong những trụ cột quan trọng, đóng góp tích cực vào tăng trưởng kinh tế và phát triển bền vững của đất nước.

* Ông Đỗ Văn Bằng, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải Hà Nội:

Doanh nghiệp tư nhân không xin ưu đãi, họ cần sân chơi công bằng và minh bạch

Không chỉ đóng góp lớn vào tăng trưởng GDP, tạo việc làm cho hàng triệu lao động, khu vực kinh tế tư nhân còn là nguồn thu ngân sách ổn định và ngày càng gia tăng. Đặc biệt, nhiều doanh nghiệp tư nhân lớn của Việt Nam đã vươn ra khu vực và thế giới, khẳng định được năng lực về vốn, công nghệ, quản trị cũng như thương hiệu. Họ hoàn toàn có đủ điều kiện để đảm nhận những việc lớn, việc khó – thậm chí là các dự án chiến lược mà trước đây thường chỉ giao cho khu vực Nhà nước hoặc doanh nghiệp FDI.

Tuy nhiên, các doanh nghiệp tư nhân vẫn đang phải đối mặt với không ít khó khăn. Thủ tục hành chính còn phức tạp, nhiều quy định chưa rõ ràng, dễ dẫn đến sự lúng túng trong thực hiện. Việc tiếp cận vốn - đặc biệt là vốn trung và dài hạn - còn nhiều rào cản. Không ít doanh nghiệp thiếu thông tin thị trường, gặp khó khăn trong tìm kiếm đơn hàng hoặc tiếp cận chuỗi cung ứng toàn cầu. Đáng lo ngại hơn, tâm lý e ngại của doanh nghiệp ngày càng rõ rệt, khi vẫn tồn tại nguy cơ hình sự hóa các quan hệ kinh tế – dân sự, khiến cho nhiều chủ doanh nghiệp mất đi tinh thần tiên phong, dám nghĩ, dám làm - yếu tố sống còn để nền kinh tế đổi mới và phát triển.

Trước thực trạng đó, đã đến lúc cần có một cái nhìn mới, mạnh dạn và bình đẳng hơn với khu vực kinh tế tư nhân. Trước hết, cần thay đổi tư duy từ “quản lý - xin cho” sang “đồng hành – kiến tạo”, từ “sợ sai” sang “dám làm”. Việc giao những nhiệm vụ khó, những dự án quy mô lớn cho doanh nghiệp tư nhân không chỉ là sự ghi nhận và tin tưởng, mà còn là một chiến lược phát triển quốc gia. Doanh nghiệp tư nhân không xin ưu đãi, họ chỉ cần một môi trường minh bạch, một sân chơi công bằng và một hệ thống pháp lý ổn định, rõ ràng để có thể yên tâm đầu tư dài hạn.

Nếu được tạo điều kiện về thể chế, dòng vốn và cơ hội tiếp cận các dự án lớn, khu vực tư nhân sẽ trở thành lực lượng nòng cốt giúp Việt Nam giải quyết các bài toán khó về hạ tầng, năng lượng, giáo dục, y tế và chuyển đổi số. Đây không chỉ là cơ hội để nâng tầm doanh nghiệp Việt, mà còn là con đường ngắn nhất để đưa nền kinh tế phát triển bền vững, tự chủ và thịnh vượng trong dài hạn.