Sau 40 năm đổi mới, Việt Nam bước vào kỷ nguyên vươn mình. Ảnh: Đ.H

Tháng 12/1986, Đại hội VI của Đảng đánh dấu bước ngoặt lịch sử khi khởi xướng công cuộc đổi mới toàn diện đất nước. Từ một nền kinh tế nghèo, đời sống người dân khó khăn, cơ chế quản lý bộc lộ nhiều hạn chế, đổi mới đã trở thành lựa chọn sống còn. Gần 40 năm qua, Việt Nam từ ưu tiên "phá thế bao vây", "xóa đói giảm nghèo" đã bước sang giai đoạn hội nhập sâu rộng, tăng trưởng nhanh và bền vững, khẳng định vị thế ngày càng cao trên trường quốc tế.

40 năm đổi mới: Từ 200 USD lên 4.300 USD

Trong bốn thập kỷ qua, Việt Nam đạt được những thành tựu mang ý nghĩa lịch sử trên nhiều lĩnh vực. Kinh tế liên tục tăng trưởng với tốc độ cao, thuộc nhóm quốc gia tăng trưởng nhanh nhất thế giới. Từ một nền kinh tế nông nghiệp lạc hậu, Việt Nam đã trở thành nước đang phát triển có thu nhập trung bình, công nghiệp và dịch vụ đóng góp ngày càng lớn vào GDP.

Hệ thống kết cấu hạ tầng, từ giao thông, năng lượng, đô thị đến viễn thông, đã có bước tiến dài. Những tuyến cao tốc trải dài từ Bắc đến Nam, sân bay quốc tế, cảng biển nước sâu, mạng 5G, trung tâm dữ liệu... minh chứng cho sự chuyển mình mạnh mẽ của đất nước.

Trong lĩnh vực đối ngoại, Việt Nam từ chỗ bị bao vây, cấm vận, nay đã trở thành bạn, đối tác tin cậy và là thành viên tích cực của nhiều tổ chức quốc tế. Những chuyến thăm cấp cao, những hiệp định thương mại tự do thế hệ mới đã được ký kết, có vị trí ngày càng cao trong chuỗi giá trị toàn cầu, tất cả khẳng định vị thế mới của Việt Nam trên trường quốc tế.

Đời sống nhân dân từng bước được cải thiện. Tỉ lệ hộ nghèo giảm mạnh, tuổi thọ trung bình tăng cao, hệ thống giáo dục, y tế được mở rộng, tiếp cận khoa học công nghệ ngày càng sâu rộng. Những chỉ số phát triển con người (HDI) không ngừng cải thiện, phản ánh đúng tinh thần đổi mới vì con người, lấy nhân dân làm trung tâm.

TS Nguyễn Văn Đáng (Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh) nhận định sau gần 40 năm đổi mới, Việt Nam đã thoát ra khỏi vị trí của một nước nghèo để trở thành quốc gia thuộc nhóm thu nhập trung bình từ những năm 2008 - 2009. Từ chỗ GDP bình quân đầu người chưa đến 200 USD/năm những năm 1990, đến nay GDP bình quân đầu người đã khoảng 4.300 USD/năm. Đó là sự thay đổi rất rõ rệt, thuyết phục.

“Trên mọi phương diện kinh tế, chính trị, xã hội, đối ngoại, thương mại quốc tế…, chúng ta đều có những bước tiến rất rõ rệt. Không chỉ Nhân dân trong nước được thụ hưởng thành quả ấy, mà cộng đồng quốc tế cũng thừa nhận. Tất cả chuyển hóa thành trạng thái, tâm thế để người Việt Nam cảm thấy cần có sự bứt phá để vị thế quốc gia lên một tầm cao mới”, TS Đáng nhấn mạnh.

Kỷ nguyên hành động khác thường

Nhiều chuyên gia kinh tế nhận định, nếu những năm đầu đổi mới được ví như “đi từng bước chắc chắn để vượt qua khó khăn”, thì nay Việt Nam đang bước vào “kỷ nguyên vươn mình”, giai đoạn bứt phá và tăng tốc. Kinh tế liên tục tăng trưởng, xuất khẩu đạt hơn 370 tỷ USD, hàng Việt đã có mặt ở trên 200 quốc gia và vùng lãnh thổ. Công nghệ thông tin, thương mại điện tử, nông nghiệp công nghệ cao mở ra chân trời mới. Cùng với đó, khát vọng vươn lên trong xã hội ngày càng mạnh mẽ, thế hệ trẻ tự tin bước ra thế giới với tinh thần sáng tạo, đổi mới.

TS Nguyễn Văn Đáng cho rằng: “Đến thời điểm này, cụm từ ‘kỷ nguyên mới’ rất truyền cảm hứng, được Nhân dân đón nhận, tin tưởng và kỳ vọng. Sau gần 40 năm đổi mới, chúng ta phải bứt phá để vươn lên; cụm từ ‘kỷ nguyên vươn mình’ thể hiện rõ quyết tâm của toàn dân tộc, không thể đi bình bình, tịnh tiến từ từ”.

Theo PGS.TS Trần Đình Thiên, kỷ nguyên mới không chỉ dừng ở việc phác họa một chân dung thời đại, mà là kỷ nguyên hành động, những hành động khác thường để đạt mục tiêu khác thường. Từ một nước thu nhập trung bình, chúng ta đặt mục tiêu chuyển đổi số, phát triển xanh, kinh tế tri thức, những chuẩn mực cao nhất của nhân loại. Điều đó đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng về tư duy, nguồn lực và thể chế.

Ông Thiên cho rằng, mốc Đại hội XIV của Đảng gắn với 40 năm đổi mới sẽ mang tính “định vị”, khẳng định bước chuyển sang một kỷ nguyên mới với khát vọng hành động mạnh mẽ.

TS Nguyễn Bích Lâm, nguyên Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê, cho rằng Việt Nam đang ở “ngưỡng cửa của một thập niên quyết định”. Muốn nền kinh tế cất cánh, cần đột phá mạnh mẽ về thể chế, hạ tầng số và giáo dục.

Theo ông Lâm, chúng ta cần một thể chế minh bạch, tạo điều kiện tối đa cho doanh nghiệp phát triển, đồng thời khuyến khích đổi mới sáng tạo, hỗ trợ khởi nghiệp, thu hút đầu tư. Giáo dục phải gắn với nhu cầu thực tế, còn hạ tầng số sẽ là chìa khóa tăng tốc trong Cách mạng công nghiệp 4.0”, ông Lâm nói.

“Hành trình hóa rồng không xa vời. Nó nằm trong tầm tay nếu chúng ta dám nghĩ, dám làm và hành động quyết liệt ngay từ bây giờ”, ông Lâm nói.

Khát vọng phồn vinh và hạnh phúc trong kỷ nguyên mới

PGS.TS Ngô Trí Long đánh giá, thành tựu gần 40 năm đổi mới và “kỷ nguyên vươn mình” hôm nay là kết quả của đường lối đúng đắn, sự lãnh đạo sáng suốt và kiên định mục tiêu xây dựng đất nước giàu mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Theo ông, đổi mới không chỉ giới hạn trong lĩnh vực kinh tế, mà là sự đổi mới toàn diện, từ chính trị, quản lý nhà nước đến xã hội, văn hóa, con người. Đảng luôn kiên định mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”, đồng thời linh hoạt điều chỉnh đường lối phù hợp với tình hình thực tiễn.

“Kỷ nguyên vươn mình không chỉ được đo bằng tốc độ tăng trưởng GDP, mà quan trọng hơn là chất lượng cuộc sống, sự hài lòng và hạnh phúc của Nhân dân. Việt Nam đặt mục tiêu xây dựng xã hội công bằng, nơi mọi người dân đều được thụ hưởng thành quả phát triển”, ông Long nhấn mạnh.

PGS.TS Đinh Trọng Thịnh (Học viện Tài chính) cho rằng, bước vào kỷ nguyên mới, Việt Nam có cơ hội bứt phá, tiến gần hơn tới mục tiêu trở thành nền kinh tế hùng cường. Khi thu nhập tăng, sức mua của người dân cải thiện, thị trường tiêu dùng sôi động, tạo lực đẩy cho bán lẻ, dịch vụ và sản xuất. “Gia tăng sức mua là chỉ dấu rõ rệt của thịnh vượng và ổn định. Đây cũng là động lực để doanh nghiệp mở rộng đầu tư, đổi mới sáng tạo và nâng cao sức cạnh tranh quốc tế trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0”, ông Thịnh phân tích.

Đồng quan điểm, PGS.TS Trần Hoàng Ngân (Đại biểu Quốc hội) nhấn mạnh, tăng trưởng kinh tế 2 chữ số sẽ mang lại lợi ích thiết thực cho người dân và doanh nghiệp: Việc làm nhiều hơn, thu nhập cao hơn, cơ hội kinh doanh rộng mở.

“Người dân và doanh nghiệp được gì từ tăng trưởng 2 chữ số? Đó là việc làm nhiều hơn, thu nhập sẽ tốt hơn, cơ hội kinh doanh mở rộng, nhiều công trình, dự án được triển khai để đất nước ta to đẹp hơn như di nguyện của Bác Hồ...”, ông Ngân nói.