(Thanh tra) - Đồng Nai đang khẩn trương hoàn thành việc thành lập và kiện toàn Trung tâm Phục vụ hành chính công cấp xã trong tháng 9/2025, theo đúng lộ trình chỉ đạo từ Trung ương. Đây được coi là bước đi quan trọng để cụ thể hóa Luật Tổ chức chính quyền địa phương 2025, tạo nền tảng cho cải cách hành chính gắn với mô hình chính quyền 2 cấp.
Cụ thể hóa chỉ đạo từ Trung ương
Tháng 6/2025, Quốc hội thông qua Luật Tổ chức chính quyền địa phương số 72/2025/QH15. Tiếp đó, Chính phủ ban hành Nghị định 118/2025/NĐ-CP, quy định rõ về cơ chế “một cửa, một cửa liên thông”. Để bảo đảm thực thi thống nhất, Văn phòng Chính phủ đã ban hành Công văn số 7216/VPCP-KSTT ngày 4/8/2025, hướng dẫn mô hình tổ chức Trung tâm Phục vụ hành chính công ở cả cấp tỉnh và cấp xã.
Theo hướng dẫn này, địa phương có thể lựa chọn mô hình “một cấp” trực thuộc UBND tỉnh, hoặc tổ chức ở cấp xã với thẩm quyền thành lập thuộc HĐND xã. Điểm mấu chốt là sự thống nhất: nếu đã chọn mô hình “một cấp” thì không song song tổ chức ở cấp xã; ngược lại, nếu triển khai ở cấp xã, thì phải bảo đảm thẩm quyền, cơ cấu và chức năng theo luật định.
Ngày 15/8/2025, Cục Kiểm soát thủ tục hành chính tiếp tục có Công văn số 358/KSTT-P4, phúc đáp kiến nghị từ Đồng Nai, làm rõ thêm: Việc thành lập Trung tâm Phục vụ hành chính công cấp xã phải gắn với Nghị quyết HĐND xã, sau đó UBND xã ban hành quyết định quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu.
Đồng Nai vào cuộc quyết liệt
Trên cơ sở chỉ đạo của Trung ương, UBND tỉnh Đồng Nai đã ban hành Công văn số 4666/UBND-KGVX ngày 5/9/2025, yêu cầu UBND các xã, phường trong tỉnh hoàn thành việc thành lập hoặc kiện toàn Trung tâm Phục vụ hành chính công cấp xã trước ngày 15/9/2025.
Công văn này giao rõ trách nhiệm: Nơi nào đã có Trung tâm thì khẩn trương rà soát, bổ sung quy chế, nhân sự, cơ chế phối hợp và chế độ báo cáo; nơi nào chưa có phải trình HĐND xã ban hành nghị quyết, đồng thời chuẩn bị các điều kiện cần thiết về tổ chức, con người, hạ tầng kỹ thuật. Tất cả kết quả phải được tổng hợp và báo cáo về Sở Nội vụ để theo dõi, giám sát.
Thời hạn 15/9/2025 được coi là mốc quan trọng, thể hiện quyết tâm của Đồng Nai trong việc đưa chỉ đạo từ Trung ương vào thực tiễn, bảo đảm sự đồng bộ và thông suốt trong vận hành chính quyền địa phương 2 cấp.
Việc thành lập Trung tâm Phục vụ hành chính công cấp xã có ý nghĩa trước hết ở việc đưa dịch vụ công đến gần hơn với người dân và doanh nghiệp. Người dân sẽ không phải đi xa để nộp hồ sơ; các thủ tục hành chính được tiếp nhận và giải quyết ngay tại địa bàn, giảm thời gian, chi phí và những khâu trung gian không cần thiết.
Đây cũng là cách gắn trách nhiệm trực tiếp của Chủ tịch UBND xã với chất lượng phục vụ. Khi Trung tâm hoạt động hiệu quả, người đứng đầu địa phương phải chịu trách nhiệm trước dân về tiến độ và kết quả giải quyết thủ tục hành chính. Điều này góp phần nâng cao tính minh bạch, tăng cường sự giám sát của xã hội.
Ngoài ra, mô hình này phù hợp với việc sắp xếp đơn vị hành chính và triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, tránh đứt gãy trong cung ứng dịch vụ công khi địa giới được điều chỉnh. Đồng thời, Trung tâm còn là “cửa ngõ” để thúc đẩy dịch vụ công trực tuyến, thanh toán điện tử, gắn kết trực tiếp với Cổng Dịch vụ công quốc gia.
Những thách thức cần giải quyết
Dù có nhiều lợi ích, nhưng việc tổ chức Trung tâm ở cấp xã cũng đặt ra không ít thách thức. Nếu quy chế phối hợp không được quy định rõ ràng, nguy cơ chồng chéo giữa Trung tâm và Bộ phận Một cửa là hiện hữu: Ai tiếp nhận hồ sơ, ai giám sát thời hạn giải quyết, ai chịu trách nhiệm cuối cùng?
Bên cạnh đó, bài toán nhân sự cũng đáng lưu tâm. Nhiều xã, phường vốn đã thiếu cán bộ chuyên môn, việc bổ sung thêm đầu mối mới có thể dẫn đến tình trạng “trung tâm hình thức”, không thực chất nếu không phân định rõ trách nhiệm và chế độ làm việc.
Hạ tầng số cũng là thách thức lớn. Thiếu máy móc, trang thiết bị, đường truyền, chữ ký số… sẽ khiến người dân vẫn phải đi lại nhiều lần, làm giảm niềm tin vào hiệu quả cải cách hành chính. Cuối cùng, việc thiếu cơ chế đánh giá định lượng – như KPI về tỷ lệ hồ sơ trực tuyến, tỷ lệ giải quyết đúng hạn, mức độ hài lòng – cũng sẽ hạn chế khả năng giám sát và cải thiện chất lượng.
Có thể nói, thời hạn 15/9/2025 không chỉ là một mốc kỹ thuật, mà là “phép thử” cho quyết tâm cải cách hành chính ở Đồng Nai. Việc thành lập và kiện toàn Trung tâm Phục vụ hành chính công cấp xã chính là bước cụ thể hóa Luật Tổ chức chính quyền địa phương 2025 và Nghị định 118/2025/NĐ-CP vào thực tiễn.
Nếu triển khai đồng bộ, mô hình này sẽ tạo nền tảng cho một chính quyền số hiện đại, phục vụ Nhân dân tốt hơn, đồng thời góp phần khẳng định vị thế Đồng Nai là một trong những địa phương đi đầu trong cải cách hành chính và chuyển đổi số. Đây không chỉ là yêu cầu cấp bách trước mắt, mà còn là hướng đi tất yếu trong hành trình xây dựng nền hành chính chuyên nghiệp, minh bạch và gần dân.
