Kết quả thu năm 2010 do ngành Thuế quản lý ước đạt 400.800 tỷ đồng, vượt 11% so dự toán pháp lệnh, tăng 21,4% so với cùng kỳ. Trong đó, thu từ dầu thô ước đạt 70.800 tỷ đồng, vượt 6,8% dự toán (tương ứng tăng 4.500 tỷ đồng) và tăng 17% so với cùng kỳ. Thu nội địa ước đạt 330.000 tỷ đồng, vượt 12% (tương ứng tăng 35.300 tỷ đồng) dự toán pháp lệnh, bằng 101,4% chỉ tiêu phấn đấu và tăng 22,4% so với cùng kỳ. Điểm nổi bật là, cơ cấu thu ngân sách Nhà nước (NSNN) tiếp tục thay đổi theo chiều hướng tích cực: Tỷ trọng thu nội địa trong tổng thu ngân sách ngày càng tăng, từ 61% năm 2009 lên 62,5% năm 2010; thu từ khu vực sản xuất kinh doanh (chiếm tỷ trọng 72% trong tổng thu nội địa), tăng 28,7% so với cùng kỳ. Tỷ lệ huy động thu NSNN trên GDP đạt 27,3%, trong đó huy động từ thuế phí đạt 25,1%. Đáng chú ý, có 62/63 địa phương thu đạt và vượt so với dự toán pháp lệnh và tăng trưởng so cùng kỳ; 54/63 địa phương hoàn thành dự toán phấn đấu; 60/63 địa phương có tăng trưởng thu so cùng kỳ; có 17 địa phương thu nội địa đạt trên 3.000 tỷ đồng, trong đó 10 địa phương thu trên 5.000 tỷ đồng; có 25 địa phương có số thu đạt từ 1.000 - 3.000 tỷ đồng...

Chủ động, quyết liệt

Để đạt được kết quả quan trọng, ngành Thuế đã chủ động triển khai áp dụng đồng bộ và quyết liệt các biện pháp quản lý thu, khai thác nguồn thu và chống thất thu ngân sách đi đôi thực hiện cải cách thủ tục hành chính (TTHC), nhất là từ khi Luật Quản lý thuế ra đời, thay đổi căn bản phương thức quản lý thuế, từ đó đã góp phần quyết định vào việc hoàn thành nhiệm vụ thu NSNN trong năm 2010 và suốt cả giai đoạn 2006 - 2010. Cụ thể, ngành đã tăng cường công tác quản lý kê khai, kế toán thuế và hoàn thuế giá trị gia tăng. Đến nay, đã triển khai thí điểm kê khai thuế qua mạng tại 19 tỉnh, TP với gần 6.000 DN và sẽ tiếp tục triển khai rộng rãi giai đoạn tiếp theo; hầu hết người nộp thuế (NNT) đã sử dụng mã vạch hai chiều trong kê khai thuế. Năm 2010, đã cấp 2.907.135 mã số thuế, trong đó cấp mã số thuế cá nhân chiếm 90,5% (tính đến tháng 11/2010 đã cấp được 13,7 triệu mã số thuế thu nhập cá nhân - TNCN). Công tác quản lý, giám sát kê khai thuế ngày càng chặt chẽ và tạo được những chuyển biến, tiến bộ tích cực. Về cơ bản, các cục thuế đã thực hiện tốt công tác quản lý kê khai, hoàn thuế, tiêu biểu như: Quảng Ninh, Thanh Hoá, Bà Rịa - Vũng Tàu, Khánh Hoà, Hà Nội, Vĩnh Phúc, TP Hồ Chí Minh, Vĩnh Long, Hà Giang, Cần Thơ, Bình Thuận, An Giang, Long An...
 
Đặc biệt, công tác hoàn thuế đã được thực hiện nhanh chóng, kịp thời theo đúng quy định của Luật Quản lý Thuế đã tạo điều kiện cho các DN nhanh chóng quay vòng vốn để nâng cao hiệu quả trong việc sử dụng vốn, vượt qua khó khăn của giai đoạn suy giảm kinh tế, góp phần thúc đẩy sản xuất kinh doanh của các DN. Từ năm 2006 đến nay đã hoàn thuế cho hơn 90.000 DN (đạt 95% hồ sơ đề nghị) với số tiền khoảng 138.000 tỷ đồng, trong đó năm 2006 hoàn 14.886 tỷ đồng, năm 2007 hoàn 21.041 tỷ đồng, năm 2008 hoàn 31.572 tỷ đồng, năm 2009 hoàn 38.316 tỷ đồng, 10 tháng của năm 2010 đã hoàn 31.844 tỷ đồng)...

Đẩy mạnh các biện pháp tuyên truyền và hỗ trợ NNT, trong năm 2010, ngành đã thực hiện 8.500 lượt chuyên mục với 25.055 tin, bài trên báo, 3.856 chương trình truyền hình và hơn 28.000 chương trình phát thanh, phát hành 1.700.000 tờ rơi và 240.000 poster hướng dẫn quyết toán thuế TNCN và kê khai đăng ký qua mạng internet; hỗ trợ tại cơ quan thuế cho 327.060 lượt người nộp thuế, hỗ trợ qua điện thoại cho 359.415 lượt người nộp thuế, hỗ trợ bằng văn bản là 15.442 văn bản; tổ chức tập huấn cho 13.614 lượt người nộp thuế thành lập DN mới, tập huấn chính sách thuế cho 197.214 lượt người nộp thuế.

Cải cách TTHC

Từ 2006 - 2010, Tổng cục Thuế đã hoàn thành trình Bộ Tài chính báo cáo Chính phủ trình Quốc hội thông qua 5 dự án luật (Luật Quản lý thuế, Luật Thuế TNCN, Luật Sửa đổi, bổ sung Luật Thuế giá trị gia tăng, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt, Luật Thuế thu nhập DN) và ban hành 1 nghị quyết; hoàn thành dự thảo trình Chính phủ ban hành 9 nghị định, Thủ tướng Chính phủ ban hành 2 quyết định; hoàn thành trình Bộ ban hành 70 thông tư, 26 quyết định và 325 văn bản hướng dẫn về thuế, phí, lệ... Hoàn thành dự thảo trình Chính phủ ban hành 2 nghị định, trong đó có Nghị định số 51/2010/NĐ-CP ngày 14/5/2010 quy định về hoá đơn bán hàng và cung ứng dịch vụ; hoàn thành trình Bộ ban hành 17 thông tư, 13 quyết định và 98 văn bản  hướng dẫn về chính sách thuế...

Cùng đó, việc triển khai thực hiện Đề án 30/CP về đơn giản hóa TTHC đã thu được nhiều kết quả. Giai đoạn 1 (từ tháng 8/2008 - 9/2009), đã thống kê, công bố được 338 TTHC trong lĩnh vực thuế, phí, lệ phí; giai đoạn 2 (từ tháng 9/2009 - 5/2010), đề xuất bãi bỏ, huỷ bỏ 11 TTHC, thay thế 4 TTHC, sửa đổi bổ sung 243 TTHC và giữ nguyên 80 TTHC. Với kết quả này, TTHC thuộc lĩnh vực thuế đã được đề xuất đơn giản hoá 76% và cắt giảm được 36,1% chi phí tuân thủ. Triển khai giai đoạn 3, đồng thời thực hiện Nghị quyết số 25/NQ-CP ngày 2/6/2010 của Chính phủ, theo đó sẽ ưu tiên đơn giản hoá 258 TTHC thuộc phạm vi chức năng quản lý của bộ, ngành. Từ đó, góp phần giảm thiểu những tác động của khủng hoảng tài chính thế giới đến người dân và DN.

Hiện, cơ quan thuế đang xây dựng và triển khai đề án nộp thuế qua ngân hàng (NH). Trong năm 2010, đã triển khai dự án hiện đại hóa quy trình quản lý thu nộp thuế giữa 4 ngành (Thuế - Hải quan - Kho bạc - Tài chính) trên 10 tỉnh, TP với 177 quận, huyện. Thông tin điện tử về NNT được chuyển kịp thời cho kho bạc Nhà nước, giúp phản ánh thu các khoản thu NSNN nhanh chóng và chính xác. Đến nay, ngành đã ký kết thoả thuận phối hợp thu thuế qua 5 hệ thống NH (NH Đầu tư và Phát triển Việt Nam, NH Thương mại Cổ phần Công thương Việt Nam, NH Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam; Tienphongbank và Lienvietbank) và tổ chức triển khai thí điểm tại các tỉnh, TP: Hải Phòng, TP Hồ Chí Minh, Hà Nội, Đà Nẵng, Hải Dương, Bà Rịa - Vũng tàu, Khánh Hòa, Quảng Trị, Thừa Thiên - Huế, Tiền Giang... Đến nay, đã triển khai phối hợp thu NSNN với các NH thương mại tại 544 kho bạc Nhà nước, chi cục thuế quận, huyện thuộc 35 tỉnh, TP (trong tổng số 694 quận, huyện đã triển khai dự án hiện đại hóa thu NSNN).

Ngoài ra, năm 2010, ngành Thuế còn phối hợp với các đơn vị của Bộ Kế hoạch - Đầu tư thực hiện xây dựng hệ thống ứng dụng CNTT trong việc kết nối, trao đổi thông tin đăng ký kinh doanh và đăng ký thuế đáp ứng yêu cầu của Nghị định 43/2010/NĐ-CP về đăng ký DN, được triển khai toàn quốc từ 20/7/2010. Đây là bước đột phá lớn về cải cách TTHC trong khâu đăng ký kinh doanh và đăng ký thuế với việc gộp hai thủ tục làm một.

Bên cạnh đó, ngành đã tập trung đầu tư xây dựng mới và nâng cấp nhiều ứng dụng tin học nhằm đẩy nhanh tiến độ cải cách TTHC, hiện đại hoá công nghệ quản lý thuế. Hiện, đang hoàn thành việc nâng cấp 55 phiên bản ứng dụng và triển khai đầy đủ các phiên bản ứng dụng được nâng cấp đến 63 cục thuế và 694 chi cục thuế cả nước (tính đến tháng 11/2010).

Với những kết quả trên, ngành Thuế đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị được giao, bảo đảm mục tiêu của kế hoạch 5 năm 2006 - 2010 và Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ X đã đề ra.

Hướng đến năm 2011

Năm 2011 và giai đoạn 2011 - 2015, ngành Thuế sẽ phấn đấu thực hiện tổng thu nội địa tối thiểu tăng gấp 1,9 lần so với giai đoạn 2006 - 2010; tỷ lệ huy động bình quân từ thuế, phí đạt khoảng 22 - 23% GDP; thu sản xuất kinh doanh trong nước (không kể thu từ dầu thô, từ đất đai) tăng từ 2 - 2,2 lần so với giai đoạn 2006 - 2010, tốc độ tăng trưởng thu bình quân hàng năm tăng từ 15 - 16%/năm. Tỷ trọng nguồn thu từ sản xuất kinh doanh trong nước (không kể thu từ dầu thô) trong tổng thu NSNN phấn đấu chiếm 68 - 70%. Đẩy mạnh tiến trình cải cách hiện đại hoá hệ thống thuế, tiếp tục rà soát, cải cách TTHC thuế. Tăng cường kỷ cương kỷ luật, đổi mới phương pháp làm việc, củng cố nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ. Hoàn thành và hoàn thành vượt tiến độ đối với những đề án, công việc đã đề ra đến năm 2015, làm tiền đề, động lực quan trọng góp phần hoàn thành thắng lợi Chiến lược Phát triển ngành Thuế giai đoạn 2011 - 2020, phấn đấu đến năm 2020 đưa ngành Thuế Việt Nam sánh ngang tầm với các nước tiên tiến của khu vực và châu Á.

Kim Cương