(Thanh tra) - Thanh tra tỉnh Quảng Trị vừa có báo cáo kết quả kiểm tra, rà soát quá trình xử lý đơn kiến nghị của bà Võ Thị Tính (thôn Minh Phước, xã Vĩnh Sơn, nay là xã Vĩnh Thủy). Nhiều năm qua, đơn thư của bà Tính gửi đi khắp nơi nhưng quyền lợi vẫn bị bỏ ngỏ, trong khi sai phạm tại dự án này đã được chỉ ra từ lâu nhưng chậm khắc phục.
Khiếu nại kéo dài
Theo hồ sơ, năm 1993, gia đình bà Võ Thị Tính cùng chồng thuộc diện di dân theo Dự án 327 theo chủ trương để phủ xanh đất trống đồi núi trọc và khắc phục sau chiến tranh. Họ lên vùng Đoòng Đoong (xã Vĩnh Sơn, nay thuộc Vĩnh Thủy) khai hoang đất trống đồi trọc, dựng nhà cửa và trồng rừng. Sau nhiều năm bám đất, gia đình đã khai hoang 43,5ha.
Đến năm 1995, gia đình bà Võ Thị Tính cùng các hộ dân khác được Nhà nước hỗ trợ kinh phí từ Dự án 327 do Công ty Lâm trường Bến Hải chi trả và cũng trong năm này, gia đình bà Võ Thị Tính được Lâm trường Bến Hải cấp giấy chứng nhận giao đất đồi trồng rừng trên diện tích khai hoang là 26,5 ha (đất đồi 25,5 ha, đất vườn 1,0ha), thời hạn cấp đất 30 năm (1995-2025). Diện tích còn lại 17ha khai hoang trồng rừng. Ngoài diện tích 43,5 ha khai hoang trồng rừng, giai đoạn 1993, gia đình bà Võ Thị Tính còn khai hoang khoảng hơn 8ha đất trồng lúa, đất vườn, đất choi khe, đất đồi khác...
Thế nhưng, năm 2002, khi có chủ trương thành lập Làng Thanh niên lập nghiệp (TNLN) miền Tây Vĩnh Linh, toàn bộ diện tích đất cùng tài sản trên đất bị thu hồi, gia đình chỉ được hỗ trợ mức 2 triệu đồng/ha.
Không đồng tình, bà Tính liên tục làm đơn kiến nghị gửi lên các cấp, ngành. Thậm chí, vụ việc từng được Ban Nội chính Trung ương chuyển đơn về địa phương để xem xét. Thế nhưng, đến nay, khiếu nại của bà vẫn chưa được xử lý dứt điểm, khiến gia đình lâm vào cảnh thiệt thòi suốt hàng chục năm. Bên cạnh đó, bà Tính cũng phản ánh các kiến nghị tại Kết luận thanh tra (KLTT) số 229/KL-TTr ngày 14/3/2024 của Chánh Thanh tra tỉnh Quảng Trị chưa được các cơ quan, đơn vị, địa phương có liên quan triển khai thực hiện nghiêm, kịp thời đảm bảo theo quy định.
Báo cáo của Thanh tra tỉnh cho thấy, vụ việc của bà Tính gắn liền với nhiều sai phạm trong quá trình triển khai Dự án Làng TNLN miền Tây Vĩnh Linh. Thông báo số 47/TB-CT ngày 2/6/2011 của Chủ tịch UBND tỉnh (thời điểm đó là ông Nguyễn Đức Cường) đã chỉ rõ: Nhiều cán bộ Ban quản lý Dự án Làng TNLN được cấp đất trái quy định.
Cụ thể, ông Lê Thế Hải, Phó Giám đốc Ban quản lý được phân chia hơn 9,4 ha, đã được cấp 2 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; ông Trương Quốc Thắng, Giám đốc Ban quản lý được phân chia hơn 5,1 ha (chưa được cấp giấy). Ngoài ra, một số cá nhân không thuộc diện điều động về Làng TNLN nhưng vẫn được cấp đất như: Ông Nguyễn Văn Hà (4,3 ha), ông Lê Xuân Sang (hơn 1,14 ha), ông Hoàng Văn Thiện (1,75 ha), ông Trương Quốc Tuân (1,7 ha)…
Không chỉ vậy, có tới 13 trường hợp khác không đúng đối tượng nhưng vẫn được bố trí đất ở và đất sản xuất với tổng diện tích trên 20ha.
Thông báo 47 cũng yêu cầu Ban Thường vụ Tỉnh đoàn – cơ quan chủ trì dự án bàn giao hạ tầng, phúc lợi cho địa phương và chấn chỉnh các sai sót; đồng thời giao UBND Vĩnh Linh (cũ) rà soát, xử lý việc cấp đất sai đối tượng.
Tuy nhiên, theo Thanh tra tỉnh, nhiều nội dung kết luận đến nay sau hơn 14 năm vẫn chưa được thực hiện nghiêm túc.
Ngoài ra, một phần đất tại xã Vĩnh Sơn (cũ) cũng được giao cho Tổng đội Thanh niên xung phong (TNXP) Quảng Trị để thực hiện mô hình phát triển kinh tế với diện tích 15 ha. Nhưng sau khi Tổng đội bị giải thể năm 2022, Ban Thường vụ Tỉnh đoàn Quảng Trị chưa chỉ đạo các cá nhân liên quan bàn giao đất và giấy chứng nhận cấp sai đối tượng về địa phương quản lý. Điều này khiến tình trạng sử dụng đất trái quy định tiếp tục kéo dài, gây bức xúc trong Nhân dân.
Cần xử lý dứt điểm
Đối với trường hợp gia đình bà Võ Thị Tính, Thanh tra tỉnh Quảng Trị khẳng định: Việc Lâm trường Bến Hải thu hồi 43,5 ha đất rừng của gia đình để giao cho Ban quản lý Dự án Làng TNLN và Tổng đội TNXP là khiếu nại có cơ sở. Tuy nhiên, nhiều năm qua, kiến nghị của bà chưa được các đơn vị liên quan và chính quyền địa phương quan tâm, xử lý thỏa đáng.
Thực tế cho thấy, phần đất mà gia đình bà Tính cùng nhiều hộ dân đi kinh tế mới khai hoang từ những năm trước vẫn chưa được xem xét chính sách công bằng. Trong khi đó, đất tại Làng TNLN đã nhiều lần có KLTT, thông báo của UBND tỉnh nhưng tồn tại kéo dài, chưa được khắc phục triệt để.
Thanh tra tỉnh kiến nghị UBND tỉnh Quảng Trị cùng các cơ quan liên quan cần căn cứ quy định pháp luật, đặc biệt là Nghị định 64-CP năm 1993 và chính sách đất đai thời kỳ Dự án 327, để rà soát lại hồ sơ, xem xét trả lại hoặc bù đắp quyền lợi chính đáng cho người dân, trong đó có gia đình bà Tính.
Thanh tra tỉnh đã đề xuất UBND tỉnh tiếp tục chỉ đạo các sở, ngành, đơn vị, cá nhân liên quan triển khai nhiều giải pháp nhằm xử lý dứt điểm tồn tại, bảo đảm quản lý đất đai đúng quy định. Trong đó, Thanh tra tỉnh được giao tăng cường đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện Văn bản số 1900/UBND-NC ngày 22/4/2024 của UBND tỉnh về chấp hành KLTT đất đai tại xã Vĩnh Sơn, cũng như KLTT số 229/KL-TTr ngày 14/3/2024 và Thông báo số 47/TB-CT năm 2011.
Đặc biệt, Thanh tra tỉnh đề nghị Ban Thường vụ Tỉnh đoàn và Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Quảng Trị có chỉ đạo quyết liệt hơn, buộc các cá nhân thuộc Ban quản lý Dự án Làng TNLN (2 trường hợp) và Tổng đội TNXP tỉnh (5 trường hợp) bàn giao lại đất, thu hồi giấy chứng nhận cấp sai đối tượng để giao địa phương quản lý.
Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cùng Sở Tài nguyên và Môi trường (cũ) được giao trách nhiệm phối hợp UBND xã Vĩnh Thủy và Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Bến Hải tiếp tục thực hiện kiến nghị tại KLTT số 229/KL-TTr. Đồng thời, hướng dẫn xã Vĩnh Thủy triển khai Quyết định số 2353/QĐ-UBND ngày 28/6/2025 để xử lý những tồn tại kéo dài từ năm 2012.
Đối với Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Bến Hải, Thanh tra tỉnh yêu cầu chấp hành nghiêm Quyết định số 2353/QĐ-UBND và Kết luận số 229/KL-TTr và Thông báo số 47/TB-CT năm 2011.
UBND xã Vĩnh Thủy (mới) cũng được nhấn mạnh trách nhiệm tiếp nhận đất, xây dựng phương án quản lý, đồng thời tổ chức đối thoại trực tiếp với bà Võ Thị Tính để giải quyết đơn kiến nghị. Trên cơ sở rà soát quỹ đất hiện có, xã cần tính toán phương án giao đất cho bà Tính và các trường hợp khác có nhu cầu chính đáng, tránh để khiếu nại kéo dài thêm.
Thanh tra tỉnh Quảng Trị lưu ý, việc rà soát nguồn gốc đất của các hộ gia đình, cá nhân phải được thực hiện khẩn trương để làm cơ sở cấp giấy chứng nhận đúng quy định, chấm dứt tình trạng cấp sai, kéo dài nhiều năm qua.
