(Thanh tra) - Thanh tra tỉnh Quảng Trị vừa có Báo cáo 1968/BC-TTr ngày 10/12/2025 do Phó Chánh Thanh tra Nguyễn Văn Ước ký trình Chủ tịch UBND tỉnh, đưa ra kết luận cuối cùng về việc rà soát kiến nghị kéo dài của công dân Vũ Thế Tuyến trú tại thôn Phú Mỹ Kiên, xã Ái Tử. Nội dung kiến nghị của ông Tuyến liên quan đến quyền lợi đất tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất thực hiện Dự án Đường Lê Lợi kéo dài.
Theo Báo cáo 1968 của Thanh tra tỉnh Quảng Trị, ông Tuyến kiến nghị được cấp thêm 1 lô đất tái định cư và yêu cầu hủy bỏ văn bản trả lời của UBND TP Đông Hà là không có cơ sở pháp lý để giải quyết. Kết quả kiểm tra rà soát của Thanh tra tỉnh chỉ rõ, hộ gia đình công dân Vũ Thế Tuyến không thuộc diện bắt buộc tái định cư do chỉ bị thu hồi một phần thửa đất và phần còn lại vẫn đủ điều kiện để ở theo đúng quy định tại Luật Đất đai năm 2013 và các quyết định chính sách địa phương. Đây là một bài học điển hình về sự nghiêm minh trong việc áp dụng pháp luật đất đai khi thực hiện các dự án phát triển cơ sở hạ tầng.
Không được tái định cư vì còn đất ở đủ điều kiện
Dự án Đường Lê Lợi kéo dài (Đoạn từ đường Lý Thường Kiệt đến Quốc lộ 9D) Giai đoạn 1 là một công trình trọng điểm đã triển khai qua nhiều giai đoạn với sự thay đổi của chính sách pháp luật. Khởi động từ năm 2005 theo phương châm "Người dân hiến đất, Nhà nước bồi thường tài sản trên đất," dự án sau đó đã phải tạm dừng do tỷ lệ đồng thuận chưa đạt yêu cầu.
Đến năm 2010, dự án được điều chỉnh tổng mức đầu tư để tiếp tục triển khai. Đặc biệt, thời điểm Luật Đất đai năm 2013 có hiệu lực, các hộ dân bị ảnh hưởng tại khu phố 1 và khu phố 2, phường Đông Lương (cũ) đã được chuyển sang áp dụng phương án bồi thường, hỗ trợ theo Luật Đất đai 2013, tức là bồi thường về đất theo bảng giá đất cụ thể – một sự thay đổi nhằm đảm bảo quyền lợi tốt hơn cho người dân.
Trong bối cảnh đó, công dân Vũ Thế Tuyến đã có kiến nghị nhiều lần, yêu cầu xem xét lại quyền lợi của cha mẹ mình (ông Vũ Thế Hải và bà Lê Thị Thúy Vinh). Cụ thể, kiến nghị xoay quanh việc cho rằng hộ gia đình còn thiếu 1 lô đất tái định cư theo Quyết định số 49/2016/QĐ-UBND và yêu cầu thu hồi, hủy bỏ Công văn số 412/UBND-TTPTQĐ ngày 10/3/2021 của UBND TP Đông Hà (cũ), để giao thêm đất ở tái định cư.
Báo cáo của Thanh tra tỉnh cho thấy, hộ ông Hải và bà Vinh đã bị thu hồi 376,0m² trên tổng diện tích 626,0m² của thửa đất. Tổng kinh phí bồi thường, hỗ trợ về đất, nhà cửa và vật kiến trúc đã được phê duyệt là 1.904.555.000 đồng và hộ gia đình đã thống nhất, nhận tiền, bàn giao mặt bằng. Kết quả rà soát của Thanh tra tỉnh đã chỉ rõ lý do mấu chốt khiến kiến nghị của công dân không được chấp nhận:
Thứ nhất, về giao đất tái định cư: Khi Nhà nước thu hồi đất, hộ ông Hải và bà Vinh chỉ bị thu hồi một phần thửa đất, phần diện tích còn lại là 250m² vẫn đủ điều kiện để ở. Theo quy định tại Điều 83 Luật Đất đai năm 2013, chính sách hỗ trợ tái định cư chỉ áp dụng đối với trường hợp thu hồi đất ở của hộ gia đình, cá nhân mà phải di chuyển chỗ ở. Vì gia đình không thuộc diện phải di chuyển chỗ ở (do còn đất ở hợp pháp), nên họ không phải là đối tượng được giao đất tái định cư.
Thứ hai, về giao đất có thu tiền sử dụng đất: Mặc dù không thuộc diện tái định cư bắt buộc, hộ ông Hải, bà Vinh đã được xét giao đất có thu tiền sử dụng đất theo chính sách hỗ trợ đặc thù của tỉnh Quảng Trị (Quyết định số 49/2016/QĐ-UBND và Quyết định số 39/2017/QĐ-UBND).
Căn cứ Điểm b Khoản 3 Điều 5 Quyết định 49, việc xét giao đất dựa trên tỷ lệ diện tích đất thu hồi được quy về đất ở so với hạn mức giao đất ở tại vị trí thu hồi. Diện tích đất thu hồi quy về đất ở của hộ ông Hải, bà Vinh được tính là 304m². Hạn mức giao đất ở tại vị trí thu hồi của hộ gia đình là 200m². Tỷ lệ giữa thu hồi là 1,52 lần.
Do tỷ lệ này nằm trong khoảng từ 1 lần đến dưới 2 lần hạn mức giao đất ở, hộ gia đình ông Hải, bà Vinh chỉ đủ điều kiện để được xét giao 1 lô đất có thu tiền sử dụng đất. Thực tế, hộ gia đình đã được UBND TP Đông Hà giao 1 lô đất với diện tích 174m2 và đã nhận vào năm 2018. Như vậy, việc giải quyết quyền lợi về đất đã được thực hiện đúng và đủ theo quy định chính sách.
Kiến nghị kéo dài không có cơ sở giải quyết
Kiến nghị thứ hai của công dân về việc hủy bỏ Công văn số 412/UBND-TTPTQĐ cũng đã được Thanh tra tỉnh xác minh là đảm bảo quy định pháp luật. Công văn 412 đã giải thích rõ ràng lý do ông Vũ Thế Tuyến không đủ điều kiện giao đất có thu tiền sử dụng đất hoặc tái định cư.
Đáng lưu ý, công dân Vũ Thế Tuyến đã căn cứ vào một hợp đồng chuyển nhượng, tặng, cho đất giữa ông và cha mẹ mình (ông Hải bà Vinh) phát sinh năm 2007 để đòi quyền lợi về đất tái định cư. Tuy nhiên, căn cứ pháp lý này đã bị bác bỏ hoàn toàn.
Theo Khoản 11 Điều 3 Luật Đất đai 2013, Nhà nước đã ban hành Quyết định thu hồi đất của hộ ông Hải, bà Vinh vào năm 2005. Sau thời điểm Nhà nước quyết định thu hồi đất, người dân không còn quyền để chuyển nhượng, tặng, cho quyền sử dụng đất đối với phần diện tích bị thu hồi. Đối với phần diện tích đất còn lại, đó là vấn đề thuộc thẩm quyền quản lý nhà nước về đất đai và không liên quan đến kiến nghị giao đất tái định cư.
Như vậy, việc công dân Vũ Thế Tuyến dựa vào một hợp đồng phát sinh sau Quyết định thu hồi đất để đòi quyền lợi đất tái định cư trong Dự án Đường Lê Lợi kéo dài là hoàn toàn không có cơ sở pháp lý để giải quyết.
Qua kết quả kiểm tra, rà soát chi tiết, Thanh tra tỉnh Quảng Trị đã khẳng định tính đúng đắn, chặt chẽ của việc áp dụng Luật Đất đai 2013 và các quyết định của UBND tỉnh Quảng Trị, UBND TP Đông Hà trong suốt quá trình giải phóng mặt bằng.
Để đảm bảo kỷ cương pháp luật và chấm dứt khiếu nại không có cơ sở, Thanh tra tỉnh đã tham mưu, đề xuất Chủ tịch UBND tỉnh không xem xét xử lý và từ chối tiếp công dân đối với các nội dung kiến nghị nói trên, căn cứ theo Điều 9 Luật Tiếp công dân.
