Ông Nguyễn Văn Vinh - Chánh Thanh tra tỉnh Bắc Ninh. Ảnh: HH

Giải quyết dứt điểm nhiều vụ kéo dài hơn 2 thập kỷ

 + Xin ông cho biết kết quả giải quyết đơn thư KN, TC tồn đọng, kéo dài trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh thời gian qua?

- Chánh Thanh tra Nguyễn Văn Vinh: Trong quá trình phát triển, Bắc Ninh luôn xác định công tác tiếp công dân (TCD), giải quyết KN, TC là nhiệm vụ chính trị vừa cấp bách, vừa thường xuyên và lâu dài; có vai trò quan trọng đối với sự phát triển kinh tế, xã hội và ổn định chính trị của địa phương.

Với những biện pháp quyết liệt, ý thức, trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, công tác TCD, giải quyết KN, TC đã có sự chuyển biến rõ nét. Đặc biệt, trách nhiệm người đứng đầu của mỗi đơn vị đã được đề cao; sự phối hợp trong xử lý các vụ việc đông người, phức tạp được thực hiện chặt chẽ, kịp thời. Các vụ việc được giải quyết đảm bảo đúng pháp luật, góp phần hạn chế đơn thư khiếu kiện vượt cấp.

Qua rà soát theo Văn bản 1457 của Thanh tra Chính phủ (TTCP), trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh có 7 vụ việc công dân khiếu kiện tại Trung ương. Tuy nhiên, chỉ sau 1 thời gian ngắn, với sự tích cực phối hợp của các cấp, các ngành, hiện tại, tỉnh Bắc Ninh không còn đoàn công dân đeo bám khiếu kiện tại Ban Tiếp công dân Trung ương và các cơ quan ở Trung ương.

Rà soát theo Kế hoạch 363 của TTCP, Bắc Ninh có 6 vụ việc KN, TC đông người, phức tạp, tồn đọng, kéo dài. Trong đó, 3 vụ việc đã được UBND tỉnh ban hành quyết định, kết luận; 3 vụ việc đang được tiếp tục xem xét.

+ Năm 2020 có những vụ việc KN, TC phức tạp, tồn đọng nhiều năm, đặc biệt có vụ việc phát sinh từ khi tái lập tỉnh đã được giải quyết, ông có thể điểm lại vụ việc tiêu biểu?

- Chánh Thanh tra Nguyễn Văn Vinh: Trong những năm qua, Thanh tra tỉnh đã vào cuộc tích cực, chủ động, tham mưu giải quyết nhiều vụ việc, trong đó, có những vụ việc kéo dài từ khi tái lập tỉnh đến nay đã 23 năm, có những vụ việc truyền kiếp…

Đơn cử vụ bà Nguyễn Thị Phượng ở Phù Chẩn, thị xã Từ Sơn. Bà Phượng xây dựng nhà ở từ năm 1991 trên diện tích đất của thôn quản lý (thùng ao). Năm 1995, trên bản đồ địa chính thể hiện là đất thổ cư. Năm 2008 và 2012, khu đất của bà Phượng đang ở thuộc quy hoạch nhà văn hoá thôn, đến năm 2013, bà xây dựng nhà mới nhưng chính quyền thôn, xã không đồng ý. Khiếu kiện bắt đầu từ đó. Sau khi nhận đơn, Thanh tra tỉnh đã chỉ đạo, UBND thị xã Từ Sơn xem xét, giải quyết, thống nhất công nhận diện tích đất bà Phượng được bồi thường, hỗ trợ khi thu hồi đất và được xây nhà tạm khi chưa thực hiện dự án.

Một góc phố Bắc Ninh. Ảnh: https://vietnamnet.vn/

Hay như vụ giao đất ở cho hộ ông Nghiêm Đình Thuần ở Tam Sơn, thị xã Từ Sơn. Sự việc nảy sinh tranh chấp từ năm 2006 đến nay đã giải quyết dứt điểm, nhận được sự đồng thuận từ phía người dân và dư luận đánh giá cao.

+ Theo ông, nguyên nhân nào dẫn tới tình trạng người dân đeo bám khiếu kiện lâu như vậy? Phải chăng có lỗ hổng về mặt pháp lý?

- Chánh Thanh tra Nguyễn Văn Vinh: Đúng là quy định của pháp luật trong các lĩnh vực tuy đã được sửa đổi bổ sung, ngày càng hoàn thiện nhưng trên thực tế vẫn còn những bất cập. Một số vụ việc KN về đất đai do lịch sử để lại, nay rất khó giải quyết dứt điểm vì chính sách của Nhà nước đã thay đổi nhưng lại không có hiệu lực hồi tố…

Bên cạnh đó, cũng có một số vụ việc chưa được cấp ủy, chính quyền cơ sở kịp thời tập trung chỉ đạo quyết liệt, nhất là vụ việc liên quan đến công tác giải phóng mặt bằng khi thu hồi đất, dẫn đến khiếu kiện đông người, vượt cấp.

Ngoài ra, cũng phải kể đến số lượng, chất lượng đội ngũ cán bộ TCD, tham mưu giải quyết KN, TC còn thiếu và yếu về trình độ năng lực trong thực thi công vụ, đặc biệt là cán bộ cấp xã đều kiêm nhiệm nhiều việc nên có những vụ việc giải quyết chậm và còn sai sót.

Việc người dân đeo bám khiếu kiện cũng do nhận thức của một bộ phận nhân dân còn hạn chế. Một số vụ việc đã được giải quyết có lý, có tình nhưng công dân vẫn không chấp nhận, tiếp tục gửi đơn khiếu kiện đông người, vượt cấp, thái độ gay gắt, cố chấp được - thua, đeo bám dai dẳng.

Sẵn sàng khen thưởng “nóng”

+ Ông có thể chia sẻ “bí quyết” trong giải quyết các vụ việc KN, TC kéo dài? Được biết, Thanh tra tỉnh Bắc Ninh đã kịp thời khen thưởng, động viên các cán bộ có cách làm hay. Đơn cử như ông đã từng ký giấy khen đột xuất cán bộ TCD khi thuyết phục được người dân rút đơn?

- Chánh Thanh tra Nguyễn Văn Vinh: Với đặc thù là địa phương có các vụ việc KN chủ yếu liên quan đến đất đai, bồi thường giải phóng mặt bằng, thực hiện chính sách dân cư dịch vụ, vì vậy, tinh thần, thái độ phục vụ của cán bộ, công chức khi thực thi các thủ tục ban đầu là rất quan trọng - góp phần không nhỏ vào sự thành công trong việc giải quyết các kiến nghị và hạn chế phát sinh KN của công dân.

Cùng với đó, chính quyền cơ sở phải có cái "nhìn" thiện cảm với những người đi khiếu nại, tránh sự xa lánh, ghẻ lạnh. Sự gần gũi của lãnh đạo địa phương sẽ giúp người dân "tỉnh táo" hơn trước sự lôi kéo, kích động của kẻ xấu. Mặt khác, cũng phải quan tâm đến việc kiểm soát các ý kiến khi chưa phải là đơn. Đối với các vụ việc thông qua giải quyết, quyền lợi của công dân được đảm bảo thì nên làm ngay, tránh tình trạng người dân phải đi lại nhiều gây ức chế, bức xúc.

Thực tế, phần lớn các KN, TC đều nảy sinh từ xã, phường khi chưa được giải quyết kịp thời, chính xác, khách quan. Vì vậy, tốt nhất là phải giải quyết thấu đáo từ cơ sở. Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nói về giải quyết KN là “sớm chừng nào, hay chừng ấy”. Bác cũng căn dặn: “Các cô, các chú phải làm thế nào đừng để nhiều thư KN gửi thẳng đến Bác, vì các địa phương giải quyết không tốt nên họ phải đưa đến Bác”.

Thấm nhuần lời dạy của Bác, tôi có động viên anh em khi tiếp dân phải đặt mình vào vị trí của dân, lắng nghe dân nói, nếu cá nhân nào, phòng nào, đoàn nào trong quá trình giải quyết mà thuyết phục được người dân rút đơn, xin dừng, xin thôi thì tôi ký giấy khen thưởng “nóng” ngay lập tức. Thời gian qua, đã có nhiều vụ được giải quyết bằng hòa giải, rút đơn, như vụ ông Nghiêm Xuân Dũng ở thị trấn Chờ, huyện Yên Phong; vụ một dòng họ ở An Bình, Thuận Thành KN về đất đai…

Đặc biệt, trong giải quyết các vụ việc đông người, phức tạp, kéo dài, Thanh tra tỉnh thường xuyên tham mưu UBND tỉnh để có sự phối hợp “dọc”, “ngang”. “Dọc” ở đây chính là sự phối hợp với TTCP, còn “ngang” là sự kết hợp giữa các cấp, các ngành ở địa phương. Đây chính là “chìa khóa” để nhiều vụ việc phức tạp được giải quyết dứt điểm do tạo được sự đồng thuận, người dân chấm dứt khiếu kiện.

+ Là người gắn bó nhiều năm với ngành Thanh tra, theo ông người cán bộ trực tiếp làm công tác TCD, giải quyết đơn thư KN, TC cần hội tụ những yếu tố gì để giải quyết các vụ việc dứt điểm, thấu tình, đạt lý?

- Chánh Thanh tra Nguyễn Văn Vinh: Những năm gần đây, tỉnh Bắc Ninh đã có rất nhiều thay đổi. Những người làm công tác TCD, giải quyết KN, TC trong guồng quay phát triển chung của tỉnh, luôn nhận thức rõ và đầy đủ về trách nhiệm nặng nề mà mình phải gánh vác.

Để làm “tròn vai”, người cán bộ làm công tác này có vai trò như là một "nghệ sĩ" với những kỹ năng mềm dẻo, linh hoạt; phải là người vừa có kiến thức pháp lý tổng hợp, nhưng cũng phải am hiểu xã hội; vừa phải vận dụng chính sách, pháp luật nhưng cũng phải đặt mình vào vị trí của dân để nắm bắt tâm lý, để thấu hiểu, chia sẻ, có như vậy giải quyết mới thấu tình, đạt lý và dứt điểm.

Suốt quá trình giải quyết, việc công khai, minh bạch thông tin là rất quan trọng. Ngoài ra, cố gắng hiểu rõ tâm tư, nguyện vọng của công dân để sau khi giải quyết nếu chưa thành công thì sẽ có hướng tiếp cận, tác động mới cũng là việc làm cần thiết.

+ Xin trân trọng cảm ơn ông!

Hải Hà