Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Trần Ngọc Liêm. Ảnh: Đ.X

Chiều ngày 6/9, Thường trực Ủy ban Pháp luật họp phiên mở rộng thẩm tra sơ bộ báo cáo của Chính phủ về công tác khiếu nại, tố cáo năm 2021.

Tình hình khiếu nại, tố cáo giảm

Trình bày báo cáo của Chính phủ, Phó Tổng Thanh tra Trần Ngọc Liêm cho biết, trong bối cảnh nhiều khó khăn, thách thức chưa từng có do đại dịch COVID - 19 gây ra nhưng các cấp, các ngành đã có nhiều cố gắng, nỗ lực trong công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo.

Theo báo cáo của các bộ, ngành, địa phương, tình hình khiếu nại, tố cáo năm 2021 giảm rõ so với năm 2020, trong đó, số lượt người giảm 21,6%; số lượt đoàn đông người giảm 9,0%; tổng số đơn khiếu nại, tố cáo giảm 24,4%; số vụ việc khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền giải quyết của cơ quan hành chính Nhà nước giảm 22,1%.

Đề cập đến nguyên nhân khiếu nại, tố cáo giảm, Phó Tổng Thanh tra cho hay, đầu tiên do sự chỉ đạo quyết liệt của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, sự vào cuộc của các cấp chính quyền. “Chúng tôi nói giảm là có căn cứ”, ông Liêm nhấn mạnh, những năm qua và năm 2021, “công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo ngày càng tốt lên”.

Nguyên nhân nữa là do tác động của dịch COVID-19 nên số dự án triển khai ít hơn, chậm hơn so với trước (nhất là các dự án liên quan đến thu hồi đất). “Việc thực hiện giãn cách xã hội để phòng chống dịch bệnh nên công dân ít đến cơ quan có thẩm quyền để khiếu nại, tố cáo”, Phó Tổng Thanh tra nêu.

Chính phủ dự báo năm 2022, tình hình khiếu nại, tố cáo tiếp tục diễn biến phức tạp, có khả năng tăng cao sau khi dỡ bỏ các biện pháp hạn chế, giãn cách xã hội để phòng chống dịch bệnh COVID-19, nhất là ở những địa phương có sai phạm, sơ hở, yếu kém trong quản lý Nhà nước trên các lĩnh vực và không thực hiện tốt công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo.

Chủ yếu tố cáo cán bộ lợi dụng chức vụ cố ý làm trái

Nhóm nghiên cứu của Ủy ban Pháp luật tán thành với nhận định này của Chính phủ. Đại diện cho nhóm nghiên cứu, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Ngô Trung Thành đề nghị, Chính phủ đề ra một số nhiệm vụ, giải pháp có tính đột phá để tăng cường trách nhiệm của cơ quan có thẩm quyền trong công tác này; đồng thời chỉ đạo quyết liệt tổ chức thực hiện.

Toàn cảnh phiên họp Ủy ban Pháp luật. Ảnh: Đ.X

Cũng theo nhóm nghiên cứu của Ủy ban Pháp luật, đây là năm thứ 3 liên tiếp đơn khiếu nại, tố cáo giảm là điều “đáng mừng”. Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Ngô Trung Thành cho rằng, cần phân tích, đánh giá kỹ hơn nguyên nhân để rút ra kinh nghiệm trong quản lý, điều hành.

Về cơ cấu, nội dung khiếu nại liên quan đến đất đai vẫn chiếm tỷ lệ lớn, chiếm 64,6%. Còn nội dung tố cáo chủ yếu là tố cáo cán bộ, công chức lợi dụng chức vụ, quyền hạn cố ý làm trái trong quản lý, thực thi công vụ; bao che cho cấp dưới gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức và Nhà nước…

Nhóm nghiên cứu cũng đặc biệt lưu ý, con số tố cáo trong lĩnh vực hành chính chiếm 84,6% tổng số đơn. “Tình trạng này nếu kéo dài sẽ làm xói mòn lòng tin của người dân, dễ bị các thế lực xấu lợi dụng, kích động ảnh hưởng đến an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội và ảnh hưởng đến phát triển kinh tế xã hội”, ông Thành nhấn mạnh và đề nghị phân tích, đánh giá cụ thể hơn vấn đề này.

Phó Tổng Thanh tra tiếp thu các ý kiến và khẳng định sẽ tập trung hoàn thiện để báo cáo chất lượng, đánh giá đúng thực trạng.

Khôi phục, đảm bảo quyền lợi cho 1.071 cá nhân

Cơ quan hành chính Nhà nước các cấp đã giải quyết 17.272 vụ việc khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền, đạt tỷ lệ 76,3% (giảm 7,2%). Qua đó, kiến nghị thu hồi cho Nhà nước 13,7 tỷ đồng, 15,6ha đất; trả lại cho tổ chức, cá nhân 441 tỷ đồng, 41,6ha đất; khôi phục, đảm bảo quyền lợi cho 51 tổ chức, 1.071 cá nhân; kiến nghị xử lý 571 người (trong đó có 442 cán bộ, công chức); chuyển cơ quan điều tra tiếp tục xử lý 12 vụ, 17 đối tượng (có 15 cán bộ, công chức).

Do dịch COVID-19 diễn biến phức tạp nên tổ công tác của Thủ tướng không tiếp tục trực tiếp kiểm tra, chỉ đạo giải quyết 11 vụ việc phức tạp, tồn đọng, kéo dài tại 11 địa phương theo kế hoạch. Song Thanh tra Chính phủ vẫn theo dõi nhiệm vụ này và đã báo cáo đề xuất Thủ tướng về phương hướng triển khai trong thời gian tới.

Thanh tra Chính phủ cũng đã rà soát, lập danh sách 221 vụ việc đông người, phức tạp, kéo dài tại 43/63 địa phương; giao cho UBND tỉnh, TP trực thuộc Trung ương tự kiểm tra, rà soát…