(Thanh tra) - Công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư khiếu nại, tố cáo luôn được coi là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của ngành Thanh tra. Đây không chỉ là công việc hành chính thường xuyên, mà còn là kênh quan trọng để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của công dân, đồng thời giữ vững ổn định chính trị, trật tự xã hội và củng cố niềm tin của Nhân dân đối với Đảng, Nhà nước.
Tăng cường đối thoại từ cơ sở
Trong 7 tháng đầu năm 2025, Trụ sở Tiếp công dân Trung ương đã tiếp 2.506 lượt với 6.570 công dân, trình bày 2.478 vụ việc, trong đó có 245 đoàn đông người với hơn 3.800 công dân tham gia. Tổng số đơn thư tiếp nhận là 7.590 đơn, đã xử lý 7.500 đơn, đạt tỷ lệ 99,7%, tăng gần 35% so với cùng kỳ năm trước.
Đáng chú ý, lĩnh vực đất đai chiếm hơn 60% tổng số vụ việc, tiếp theo là các vấn đề chính sách xã hội, bảo hiểm, bồi thường giải phóng mặt bằng. Những con số này cho thấy, áp lực đối với công tác tiếp dân, xử lý khiếu nại, tố cáo.
Tuy nhiên, nhờ sự chỉ đạo sát sao của Tổng Thanh tra Chính phủ, Phó Tổng Thanh tra phụ trách và sự phối hợp của các cơ quan chức năng, nhiều vụ việc đã được xử lý kịp thời, không để hình thành “điểm nóng”. Hàng nghìn văn bản hướng dẫn, chuyển đơn đã được phát hành, góp phần định hướng công dân đến đúng cơ quan thẩm quyền.
Đặc biệt, việc tăng cường đối thoại ngay từ cơ sở được xem là một giải pháp quan trọng, giúp tháo gỡ bức xúc, hạn chế đơn thư vượt cấp. Khi cơ quan chức năng chủ động gặp gỡ, giải thích rõ ràng và có cam kết lộ trình xử lý, người dân có thêm niềm tin và kiên nhẫn chờ kết quả.
Một bước tiến mới trong năm 2025 là việc đưa mô hình tiếp công dân trực tuyến hai cấp vào thực tiễn. Ngày 29/7/2025, Thanh tra Chính phủ phối hợp với tỉnh Phú Thọ tổ chức buổi tiếp công dân trực tiếp kết hợp trực tuyến, kết nối điểm cầu Trung ương với địa phương. Tại buổi tiếp, nhiều vụ việc về chế độ hưu trí, bảo hiểm xã hội, đất đai đã được lắng nghe và xử lý ngay tại chỗ.
Mô hình này tạo điều kiện để người dân ở xa không phải di chuyển đến Hà Nội, tiết kiệm chi phí xã hội, đồng thời tăng cường tính công khai, minh bạch. Thực tiễn cho thấy, nhiều vụ việc được giải quyết nhanh chóng hơn nhờ sự phối hợp đa cấp, công dân nắm rõ quyền lợi và nghĩa vụ của mình, hạn chế tình trạng tiếp tục khiếu kiện do thiếu thông tin.
Đây là bước đột phá phù hợp với tiến trình chuyển đổi số quốc gia và mô hình chính quyền hai cấp, khẳng định sự chủ động của ngành Thanh tra trong việc hiện đại hóa công tác tiếp dân. Trong tương lai, nếu được nhân rộng, mô hình này sẽ giúp giảm tải đáng kể cho Trụ sở Tiếp công dân Trung ương, đồng thời tăng cường tính kết nối, giám sát đa chiều.
Xây dựng nền hành chính vì dân
Song song với đổi mới phương thức tiếp dân, Thanh tra Chính phủ đã ban hành Văn bản số 1694/TTCP-BTCDTW (tháng 8/2025), yêu cầu các địa phương phối hợp chặt chẽ với Ban Tiếp công dân Trung ương trong xử lý các vụ việc đông người, phức tạp. Văn bản nhấn mạnh nguyên tắc: Xử lý dứt điểm tại cơ sở, công khai kết quả rà soát, tuyệt đối không để phát sinh “điểm nóng” trong các dịp lễ lớn, sự kiện trọng đại của đất nước.
Đây không chỉ là mệnh lệnh hành chính mà còn là lời nhắc nhở về trách nhiệm chính trị của từng cấp ủy, chính quyền địa phương. Người đứng đầu phải trực tiếp đối thoại, cam kết giải pháp và chịu trách nhiệm về tiến độ xử lý. Chính sự chủ động này đã giúp nhiều vụ việc tưởng chừng kéo dài được giải quyết dứt điểm, niềm tin của người dân được củng cố rõ rệt.
Thực tiễn cho thấy, công tác tiếp dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo chỉ thực sự hiệu quả khi gắn với ba yếu tố: Kỷ luật, minh bạch và văn hóa công vụ.
Cụ thể: (1) Kỷ luật trong chấp hành chỉ đạo của Trung ương giúp đảm bảo tính thống nhất, không để địa phương đùn đẩy trách nhiệm. (2) Minh bạch trong tiếp nhận, phân loại, xử lý đơn thư tạo sự công khai, giảm nghi ngờ, củng cố niềm tin. (3) Văn hóa công vụ thể hiện ở thái độ, hành vi ứng xử của cán bộ khi tiếp công dân. Sự bình tĩnh, cầu thị, kiên nhẫn lắng nghe chính là chìa khóa để người dân cảm thấy được tôn trọng.
Thanh tra Chính phủ đang từng bước xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về đơn thư khiếu nại, tố cáo, kết nối thống nhất từ Trung ương đến địa phương. Đây là công cụ giúp theo dõi, giám sát và báo cáo khoa học, đồng thời là nền tảng để triển khai tiếp dân trực tuyến quy mô lớn. Song song, việc bồi dưỡng kỹ năng, đạo đức công vụ cho cán bộ tiếp dân cũng được coi trọng, hướng tới một đội ngũ “vừa hồng, vừa chuyên”.
Có thể nói, công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo đang ngày càng đi vào nền nếp, với những bước đổi mới quan trọng. Việc xử lý hơn 7.500 đơn thư trong 7 tháng, đưa mô hình tiếp dân trực tuyến hai cấp vào thực tiễn, ban hành Văn bản 1694 để chủ động ngăn ngừa điểm nóng là những minh chứng rõ rệt cho quyết tâm và hiệu quả của ngành Thanh tra. Trong giai đoạn tới, cùng với việc tăng cường trách nhiệm của người đứng đầu và xây dựng văn hóa công vụ chuẩn mực, ngành Thanh tra sẽ tiếp tục khẳng định vai trò then chốt trong bảo vệ quyền lợi công dân, giữ vững ổn định xã hội và củng cố niềm tin của Nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước.
