Trụ sở Phòng Công chứng số 1 tỉnh Quảng Nam nằm trong khu viên Sở Tư pháp Quảng Nam nên việc thi hành án rất khó khăn. Ảnh: Nguyên Phê

Ngày 26/1/2007, Cty TNHH Chí Thành (số 15E đường Lạc Long Quân, TP Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu)  được UBND tỉnh Quảng Nam cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số AG - 837311 tại thửa đất C10, tờ bản đồ số 00, diện tích 1.559m², loại đất ở lâu dài; thuộc khu dân cư số 11, Khu Đô thị mới Điện Nam - Điện Ngọc (thị xã Điện Bàn, Quảng Nam).

Ngày 4/1/2012, lãnh đạo Cty Chí Thành lập hợp đồng ủy quyền cho ông Nguyễn Thanh Hải điều hành dự án để ông thực hiện việc chuyển nhượng, cho thuê, cầm cố, thế chấp, bảo lãnh quyền sử dụng thửa đất số C10 nêu trên.

Đến ngày 9/3/2012, Cty Chí Thành do ông Hải làm đại diện lập hợp đồng chuyển nhượng thửa đất C10 cho ông Võ Văn Thiện (số 71 đường Điện Biên Phủ, quận Thanh Khê, TP Đà Nẵng) tại Phòng Công chứng số 1 Quảng Nam.

Hồ sơ được công chứng viên Phòng Công chứng xem xét, kiểm tra đã chấp nhận công chứng hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất giữa ông Hải và ông Thiện. Sau đó, ông Thiện lập thủ tục đăng ký chỉnh lý biến động về chủ sử dụng đất về tên mình nhưng không được, do Cty Chí Thành không chịu xuất hóa đơn và chưa nộp hết tiền sử dụng đất cho Nhà nước. Ông Thiện bức xúc và khởi kiện ra toà yêu cầu trả lại tiền nhận chuyển nhượng đất và bồi thường thiệt hại cho mình.

Sau bản án sơ thẩm của TAND thị xã Điện Bàn bị Phòng Công chứng số 1 kháng cáo, tại Bản án phúc thẩm số 79/2019/DS-PT ngày 28/11/2019 của TAND tỉnh Quảng Nam nhận định, kháng cáo của Phòng Công chứng số 1 cho rằng ông Thiện cũng có lỗi trong việc chuyển nhượng lô đất nêu trên là không có cơ sở. Công chứng viên của Phòng Công chứng số 1 tỉnh Quảng Nam cho rằng, khi công chứng hợp đồng ngày 9/3/2012 giữa Cty Chí Thành và ông Thiện đã không kiểm tra kỹ các giấy tờ liên quan đến hợp đồng chuyển nhượng, không tuân thủ đúng quy định của pháp luật dẫn đến sai phạm; nên bị Toà tuyên hợp đồng vô hiệu.

Lỗi dẫn đến hợp đồng vô hiệu là do Cty Chí Thành không nộp tiền sử dụng đất cho Nhà nước và Công chứng viên không kiểm tra kỹ các nội dung trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất khi tiến hành công chứng hợp đồng. Tòa án cấp sơ thẩm xác định lỗi và trách nhiệm của Cty Chí Thành và công chứng viên ngang nhau là có sơ sở, đúng quy định pháp luật. Công chứng viên Phòng Công chứng số 1 tỉnh Quảng Nam có lỗi, phải chịu trách nhiệm bồi thường. Từ những phân tích và nhận định nêu trên, TAND tỉnh bác kháng cáo của Phòng Công chứng số 1 tỉnh Quảng Nam, giữ nguyên bản án sơ thẩm của TAND thị xã Điện Bàn.

Trên cơ sở bản án toà tuyên, Cục Thi hành án dân sự ban hành quyết định thi hành án Bản án số 02/2019/DS-ST ngày 15/1/2019 của TAND thị xã Điện Bàn và Bản án số 79/2019/DS-PT ngày 28/11/2019 của TAND tỉnh; buộc Phòng Công chứng số 1 tỉnh Quảng Nam phải nộp hơn 112 triệu đồng tiền án phí. Liên đới với trách nhiệm của Cty TNHH Chí Thành bồi thường thiệt hại cho ông Võ Văn Thiện số tiền 8,7 tỷ đồng, chi phí thẩm định giá và lãi chậm thi hành án thì Phòng Công chứng số 1 tỉnh Quảng Nam có trách nhiệm bồi thường và tiền lãi chậm thi hành án là hơn 4,3 tỷ đồng (tương đương 50% tổng số tiền bồi thường).

Do quyền lợi của mình bị xâm phạm nghiêm trọng vì hơn một năm qua, việc thi hành Bản án số 02 và Bản án 79 của toà sơ thẩm và phúc thẩm chưa thực hiện được nên ông Thiện phản ánh với Thường trực Tỉnh ủy tại buổi tiếp dân định kỳ tháng 11/2020.

Cục Thi hành án dân sự tỉnh Quảng Nam cho biết, ngày 15/9/2020, chấp hành viên có Công văn số 942 đề nghị Phòng Công chứng số 1 tỉnh Quảng Nam kê khai, cung cấp đầy đủ thông tin về tài sản, thu nhập, điều kiện thi hành án để có cơ sở thi hành án.

Phòng Công chứng số 1 chưa thực hiện các nội dung theo yêu cầu của Cục Thi hành án dân sự tỉnh và Sở Tư pháp.

Theo lãnh đạo Cục Thi hành án dân sự tỉnh, Phòng Công chứng số 1 tỉnh Quảng Nam phải thực hiện nghĩa vụ thi hành án, sau đó tiến hành làm việc với công chứng viên liên quan để xác định lỗi và thỏa thuận trả lại số tiền thi hành án cho đơn vị; chứ không thể từ chối trách nhiệm trong việc thi hành án trên.

Trước đây, Phòng Công chứng số 1 tỉnh Quảng Nam thuộc Nhà nước, nhưng từ năm 2010, đã chuyển đổi sang hoạt động tự thu, tự chi không còn được ngân sách Nhà nước đảm bảo. Tài sản của phòng đang nằm trong trụ sở Sở Tư pháp Quảng Nam, việc cưỡng chế thi hành án rất khó khăn. Song theo quy định, dù là khối Nhà nước hay một đơn vị pháp nhân đều phải thực hiện nghĩa vụ thi hành án.

Sau khi nghe ý kiến các bên và căn cứ hồ sơ vụ việc, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Quảng Nam Lê Văn Dũng yêu cầu Cục Thi hành án dân sự tỉnh có trách nhiệm làm việc với Sở Tư pháp để thống nhất hướng giải quyết trên cơ sở vận dụng đúng các quy định của pháp luật nhằm bảo vệ quyền lợi của người dân.

Thường trực Tỉnh ủy Quảng Nam có văn bản giao UBND tỉnh chỉ đạo việc thi hành án của vụ án này. Các cơ quan chuyên môn liên quan cần phối hợp chặt chẽ với Sở Tư pháp để trao đổi, thảo luận, tìm ra giải pháp thi hành án tốt nhất, tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo giải quyết dứt điểm vụ việc.

Nguyên Phê