Tổ công tác kiểm tra, đôn đốc công tác tiếp dân, giải quyết đơn thư tại Thái Bình. Ảnh: TH

100% các địa phương đã thành lập Ban Tiếp công dân

Ông Nguyễn Hồng Điệp cho biết, nỗ lực đó sẽ góp phần đảm bảo thành công Đại hội Đảng các cấp, Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, bầu cử Quốc hội, bầu cử Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026.

Thực hiện Kế hoạch 276/KH-TTCP ngày 26/2/2020, Tổ Công tác đã kiểm tra, đôn đốc tại 12 tỉnh, thành phố gồm: Bà Rịa - Vũng Tàu, Đồng Tháp, Đồng Nai, Bình Phước, Nam Định, Ninh Bình, Lào Cai, Bắc Giang, Bắc Ninh, Hòa Bình, Thái Bình, Hải Phòng. Tỉnh An Giang đề nghị tạm hoãn kiểm tra để chuẩn bị Đại hội Đảng bộ.

Kết quả kiểm tra cho thấy, từ năm 2014 đến nay, các tỉnh đã thành lập ban tiếp công dân cấp tỉnh, ban hành quy chế làm việc, quy chế phối hợp cũng như nội quy, quy chế tiếp công dân tại trụ sở. Trưởng ban tiếp công dân do 1 phó chánh văn phòng UBND tỉnh kiêm nhiệm; có phó trưởng ban và các công chức làm công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư. Việc bố trí công chức tiếp dân đảm bảo trình độ chuyên môn, lý luận chính trị, phù hợp với điều kiện, tiêu chuẩn theo quy định để thực hiện nhiệm vụ.

Đối với cấp huyện, 100% các huyện đều đã thành lập ban tiếp công dân huyện trực thuộc văn phòng UBND huyện, đã xây dựng và ban hành nội quy, quy chế tiếp công dân, lịch tiếp công dân; bố trí cán bộ có phẩm chất, năng lực làm công tác tiếp dân. Ban tiếp công dân cấp huyện do 1 phó văn phòng UBND huyện làm trưởng ban. Riêng tỉnh Lào Cai đang thực hiện chương trình thí điểm Ban Tiếp công dân huyện trực thuộc Thanh tra huyện.

Ban tiếp công dân các tỉnh cũng thường xuyên kiểm tra, theo dõi, đôn đốc tiến độ, kết quả giải quyết đơn thư KNTC, phản ánh, kiến nghị của các cơ quan liên quan; kịp thời tham mưu cho UBND tỉnh ban hành các văn bản đôn đốc, nhắc nhở các sở, ngành, và UBND cấp huyện trong việc chậm xử lý, giải quyết đơn.

Giải quyết dứt điểm vụ việc phức tạp, kéo dài đúng trình tự, thủ tục

Nhìn chung, các vụ việc KNTC thuộc thẩm quyền giải quyết của các cấp hành chính đã được thụ lý giải quyết đúng trình tự, thủ tục, thời gian giải quyết cơ bản đáp ứng theo quy định, bảo vệ lợi ích Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, góp phần giữ vững ổn định an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội tại địa phương, tỷ lệ giải quyết các vụ việc thuộc thẩm quyền khá cao, đạt trên 85% theo yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ.

Một số địa phương có tỷ lệ số vụ việc công dân TC đúng, TC đúng một phần (hoặc nội dung TC có đúng, có sai) chiếm tỷ lệ cao như: Bình Phước, Đồng Tháp, Đồng Nai, Lào Cai và Hải Phòng. Thông qua việc giải thích, thuyết phục trong quá trình xác minh giải quyết KNTC, các cơ quan chức năng đã vận động công dân rút đơn, chấm dứt KNTC (Ninh Bình, Lào Cai là các tỉnh làm tốt).

Đối với những vụ việc khiếu kiện phức tạp kéo dài, lãnh đạo UBND các tỉnh đã chỉ đạo các cấp, các ngành phối hợp với tổ chức đoàn thể ở cơ sở, tăng cường công tác tuyên truyền, vận động, thuyết phục, đồng thời phối hợp với các cơ quan TƯ để kiểm tra, rà soát, giải quyết dứt điểm vụ việc. Bên cạnh đó, cơ quan hành chính các cấp cũng đã kịp thời chỉ đạo kiểm tra, xem xét, trả lời đơn thư kiến nghị, phản ánh của công dân.

Tuy nhiên, ông Điệp cũng chỉ ra những khó khăn, vướng mắc của các địa phương trong công tác tiếp dân, xử lý đơn thư và giải quyết KNTC, đầu tiên phải kể tới là về chính sách, pháp luật. Các địa phương gặp nhiều khó khăn trong việc thực hiện tiếp dân định kỳ của chủ tịch UBND tỉnh, hiện nay, đa phần các phó chủ tịch UBND tỉnh thực hiện tiếp dân định kỳ, nhưng Luật Tiếp công dân chưa quy định việc ủy quyền cho cấp phó tiếp công dân định kỳ.

Bên cạnh đó, Luật Tiếp công dân 2013 chưa quy định mối quan hệ theo “chiều dọc” giữa ban tiếp công dân các cấp dẫn đến những khó khăn, vướng mắc giữa các cơ quan này trong việc phối hợp, kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn nghiệp vụ chuyên môn, xây dựng báo cáo, nắm bắt thông tin... hoạt động tiếp công dân.

Ngoài ra, pháp luật nói chung, đặc biệt là pháp luật trong lĩnh vực đất đai, đầu tư xây dựng, môi trường, chính sách người có công trải qua nhiều giai đoạn, thời kỳ và có nhiều thay đổi gây ra sự khó khăn trong việc áp dụng, vận dụng thống nhất giữa các quy định có liên quan.

Trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, tại một số địa phương, lãnh đạo chưa thực sự quan tâm, thực hiện tốt công tác tiếp dân, giải quyết KNTC; chưa chấp hành nghiêm túc lịch tiếp dân định kỳ; chỉ đạo giải quyết nhiều vụ việc khiếu kiện còn chậm.

Chưa kể, hiện nay, lực lượng trực tiếp làm công tác tiếp dân, xử lý đơn thư, giải quyết KNTC, đặc biệt là đối với cấp huyện, cấp xã còn thiếu, chuyên môn hạn chế, nên chất lượng tham mưu giải quyết một số vụ việc chưa đạt yêu cầu dẫn đến chất lượng giải quyết lần đầu còn thấp.

Nhận thức pháp luật của nhiều công dân còn hạn chế; nhiều trường hợp lợi dụng quyền KNTC để gây rối trật tự, làm mất ổn định tình hình, vụ lợi cá nhân; có những vụ việc đã giải quyết thấu tình, đạt lý, đã được đối thoại, giải thích, nhưng công dân cố tình đeo bám, tạo áp lực, gây khó khăn cho người tiếp công dân…

Giải quyết hết nội dung vụ việc thay vì hết thẩm quyền

Ông Điệp nhận định: Tình hình KNTC của công dân có thể phát sinh và diễn biến phức tạp trong thời gian diễn ra các kỳ họp TƯ khóa XII, Quốc hội Khóa XIV, Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII... Việc KN đông người vẫn có thể xảy ra tại địa phương và công dân có thể đến các cơ quan TƯ tại Hà Nội để khiếu kiện, gây sức ép yêu cầu các cơ quan TƯ phải giải quyết, gây mất trật tự, an ninh, an toàn xã hội.

Để khắc phục những khó khăn, vướng mắc nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tiếp dân, xử lý đơn thư và giải quyết KNTC, góp phần đảm bảo thành công Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII và bầu cử Quốc hội, Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026, thời gian tới, UBND các tỉnh cần tiếp tục chỉ đạo thực hiện tốt chỉ thị, quy định việc tiếp dân, và xử lý những phản ánh, kiến nghị của dân.

Triển khai thực hiện nghiêm túc các văn bản chỉ đạo của TƯ về nâng cao hiệu quả công tác tiếp công dân, giải quyết KNTC trên địa bàn tỉnh, đặc biệt là rà soát, giải quyết các vụ việc KNTC đông người, phức tạp; tăng cường đối thoại, giải quyết tốt ngay từ cơ sở; nâng cao chất lượng giải quyết lần đầu, quan tâm giải quyết hết nội dung vụ việc thay vì giải quyết hết thẩm quyền.

Chỉ đạo thực hiện nghiêm túc công tác tiếp công dân theo quy định của pháp luật; giải quyết kịp thời các vụ việc, mâu thuẫn mới phát sinh ngay tại cơ sở; nâng cao chất lượng giải quyết các vụ việc, trước mắt tập trung giải quyết dứt điểm các vụ việc công dân khiếu kiện vượt cấp ra TƯ, các vụ việc do các cơ quan TƯ, Ban Tiếp công dân TƯ chuyển về tỉnh; phấn đấu không để phát sinh điểm “nóng” về KNTC.

Đồng thời, yêu cầu người đứng đầu các địa phương, đơn vị tăng cường chỉ đạo các huyện, thành phố thực hiện đợt cao điểm về giải quyết KNTC, trong đó xây dựng kế hoạch cụ thể để giải quyết dứt điểm từng vụ việc KNTC đông người, phức tạp trên địa bàn; thực hiện dứt điểm các phương án giải quyết đối với vụ việc KN đông người, phức tạp, kéo dài đã được kiểm tra, rà soát theo Kế hoạch số 363/KH-TTCP.

Đặc biệt, đối với các vụ việc đông người, phức tạp, có nguy cơ trở thành “điểm nóng” các địa phương cần chủ động phối hợp với Ban Tiếp công dân TƯ để tiếp, đối thoại ngay tại cơ sở, hạn chế đến mức thấp nhất công dân kéo về Thủ đô Hà Nội để khiếu kiện.

Phối hợp với Trụ sở Tiếp công dân TƯ trong việc cung cấp thông tin về kết quả giải quyết, quá trình giải quyết, tình hình các công dân KNTC đông người, phức tạp, bức xúc tại địa phương để Trụ sở Tiếp công dân TƯ có phương án tiếp công dân; khi có yêu cầu của Thanh tra Chính phủ, kịp thời cử tổ công tác có đủ thẩm quyền để phối hợp với Trụ sở Tiếp công dân TƯ tiếp, thuyết phục, vận động và tổ chức đưa công dân trở về địa phương.

Thái Hải