Trụ sở UBND huyện Sơn Hà. Ảnh: N.P

Về công tác triển khai thực hiện các dự án (DA) đầu tư xây dựng thuộc Chương trình Mục tiêu quốc gia (MTQG) xây dựng nông thôn mới (NTM), huyện sử dụng thiết kế mẫu nhưng khi phê duyệt dự toán không điều chỉnh với hệ số K tại DA đường thôn Kà Tu - Đồng Reng do UBND xã Sơn Hạ làm chủ đầu tư.

DA nhà máy xử lý chất thải rắn tại huyện được đầu tư năm 2020, đã đưa vào vận hành thử nghiệm nhưng chưa đủ điều kiện nghiệm thu khai thác, do chưa đáp ứng các điều kiện bảo vệ môi trường; gây lãng phí, chưa đáp ứng mục tiêu ban đầu được duyệt theo quyết định chủ trương đầu tư DA.

Việc phân bổ, bố trí vốn đầu tư trong giai đoạn 2016 - 2020 không tập trung, chưa ưu tiên giao, bố trí vốn đối ứng để thực hiện 103 công trình thuộc Chương trình MTQG xây dựng NTM đã được phê duyệt từ nguồn thu tiền sử dụng đất.

UBND huyện chia nhỏ vốn để đầu tư 3 công trình mà không giao vốn cho 1 công trình tại xã Sơn Hạ. Giao vốn để đầu tư công trình không thuộc đối tượng được hỗ trợ vốn đầu tư Chương trình MTQG xây dựng NTM là công trình tường rào, nhà để xe trụ sở làm việc UBND xã Sơn Nham.

Về thanh toán, quyết toán DA hoàn thành và nợ đọng xây dựng cơ bản cũng xảy ra nhiều thiếu sót.

Có 66/77 công trình sử dụng nguồn vốn UBND tỉnh giao để thanh toán toàn bộ giá trị khối lượng thực hiện, sau đó mới thanh toán từ nguồn ngân sách huyện, xã và nguồn huy động khác, dẫn đến 66 công trình này sau khi hoàn thành có tỷ lệ thanh quyết toán nguồn vốn vượt tỷ lệ cơ cấu vốn theo quyết định chủ trương đầu tư và nghị quyết của HĐND tỉnh, với tổng giá trị 4,38 tỷ đồng.

UBND huyện và các xã chưa tuân thủ nguyên tắc ưu tiên, tập trung bố trí vốn, không làm rõ khả năng huy động, cân đối nguồn vốn đầu tư công khi đề xuất chủ trương đầu tư, quyết định đầu tư các công trình NTM, dẫn đến có 37 công trình đã quyết toán phát sinh nợ đọng xây dựng cơ bản 9,1 tỷ đồng.

Trong quản lý đầu tư xây dựng, UBND huyện loại bỏ nhiều DA ưu tiên nghiên cứu đầu tư trong quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội khi lập kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016 - 2020; bố trí vốn cho các công trình không nằm trong kế hoạch đầu tư công trung hạn; bố trí vốn kéo dài hơn 3 năm cho các công trình, DA nhóm C; bố trí kế hoạch vốn trung hạn khi chưa được phê duyệt chủ trương đầu tư đối với 5 công trình…

UBND huyện chưa thu hồi xong nợ tạm ứng quá hạn của DA đường Giá Gối - Mô Níc với số tiền 2,1 tỷ đồng, mặc dù đã có bản án của tòa án. Việc giải ngân vốn đầu tư công qua các năm thấp, nhưng huyện chưa có giải pháp hiệu quả đẩy nhanh tiến độ thực hiện và giải ngân kế hoạch, trong đó có 19 công trình có tỷ lệ giải ngân đạt từ 0-16% kế hoạch vốn.

Từ năm 2016 đến tháng 10/2022, trên địa bàn huyện phát sinh nợ đọng khối lượng xây dựng cơ bản là 4,6 tỷ đồng/15 công trình, trong đó: Vốn ngân sách huyện 0,57 tỷ đồng/5 công trình, còn lại là các DA từ các nguồn vốn khác (chưa kể phần giá trị nợ đọng thuộc công trình MTQG xây dựng NTM với tổng kinh phí 9,1 tỷ đồng/37 công trình).

Trong 151 công trình do UBND các xã, thị trấn làm chủ đầu tư có sử dụng bộ máy chuyên môn trực thuộc để quản lý DA, thì có 17/151 đơn vị lập dự toán xác định hệ số chi phí quản lý DA không đúng quy định, dẫn đến quyết toán vượt định mức với số tiền 97,3 triệu đồng.

Kết quả thanh tra 21 công trình cho thấy, công tác lập dự toán một số hạng mục công việc không chính xác, làm tăng khối lượng, nhưng khi nghiệm thu các bên không tính toán khối lượng theo đúng thực tế thi công mà nghiệm thu theo khối lượng dự toán tính tăng, dẫn đến thanh toán, quyết toán tăng khối lượng kéo theo các chi phí liên quan với tổng số tiền 1,57 tỷ đồng.

Để xảy ra các khuyết điểm, tồn tại nêu trên thuộc trách nhiệm của UBND huyện, cá nhân Chủ tịch, các phó chủ tịch UBND huyện, thủ trưởng các phòng, ban liên quan của huyện và chủ tịch UBND các xã, thị trấn thuộc huyện Sơn Hà.

Trong quá trình thanh tra, Chánh Thanh tra tỉnh đã ban hành 18 quyết định thu hồi vào ngân sách Nhà nước số tiền sai phạm là 1,44 tỷ đồng.

Chánh Thanh tra tỉnh yêu cầu Chủ tịch UBND huyện Sơn Hà ban hành quyết định thu hồi nộp ngân sách thông qua tài khoản tạm giữ của Thanh tra tỉnh 97,3 triệu đồng, do vi phạm trong quyết toán hệ số chi phí quản lý DA của 17 công trình của UBND 8 xã, thị trấn; yêu cầu UBND huyện Sơn Hà chỉ đạo, tổ chức thực hiện bố trí vốn ngân sách huyện và ngân sách xã để hoàn trả ngân sách tỉnh số tiền 4,38 tỷ đồng của 66 công trình xây dựng NTM đã có quyết định phê duyệt quyết toán DA hoàn thành; chỉ đạo UBND xã Sơn Hạ và Sơn Thành xuất toán, loại khỏi giá trị công trình trong quá trình thanh toán khối lượng và giá trị quyết toán DA hoàn thành cho nhà thầu thi công với tổng số tiền 129 triệu đồng, đồng thời có biện pháp đưa DA nhà máy xử lý chất thải rắn và công trình nâng cấp hệ thống điện thôn Chàm Rao, xã Sơn Nham vào sử dụng…

Thống nhất với kết luận thanh tra, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi yêu cầu Chủ tịch UBND huyện Sơn Hà chỉ đạo, triển khai thực hiện các nội dung kiến nghị của Chánh Thanh tra tỉnh. Đồng thời, giao Giám đốc Sở Nội vụ tổng hợp kết quả kiểm điểm trách nhiệm của UBND huyện, Chủ tịch, các phó chủ tịch UBND huyện Sơn Hà (qua từng thời kỳ); đề xuất, tham mưu Chủ tịch UBND tỉnh xử lý theo quy định.