(Thanh tra) - Thanh tra tỉnh Hòa Bình (nay là Thanh tra tỉnh Phú Thọ) đã ban hành Kết luận thanh tra số 56/KL-TTr ngày 25/6/2025 về việc quản lý, sử dụng nguồn kinh phí ngân sách Nhà nước (NSNN) hỗ trợ dự án trồng rừng phòng hộ kết hợp kinh tế tại xã Cun Pheo, huyện Mai Châu, tỉnh Hoà Bình cũ (nay là xã Pà Cò, tỉnh Phú Thọ).
Kết luận số 56/KL-TTr đã chỉ ra hàng loạt thiếu sót, tồn tại và sai phạm nghiêm trọng, đặc biệt là việc thi công không đúng thiết kế, không bàn giao được rừng, nguy cơ gây thất thoát gần 2,9 tỷ đồng NSNN.
Mặc dù Ban Quản lý dự án (QLDA) bảo vệ và phát triển rừng (BVPTR) huyện Mai Châu với vai trò chủ đầu tư đã thực hiện các trình tự, thủ tục và áp dụng định mức, tiêu chuẩn, đơn giá theo quy định. Tuy nhiên, quá trình triển khai 4 công trình trồng rừng của nhà thầu là Công ty TNHH Xuất nhập khẩu Mai Bình (Công ty Mai Bình) đã bộc lộ nhiều sai phạm nghiêm trọng, khiến nhiều diện tích rừng trồng không đạt hiệu quả hoặc không thành rừng.
Tại công trình trồng rừng lâm sinh thuộc Dự án BVPTR huyện Mai Châu, giai đoạn 2011-2020, kế hoạch năm 2015 tại xóm Cun, xã Cun Pheo:
Qua thanh tra cho thấy, mặc dù dự án được thiết kế có diện tích 197,1ha tại khoảnh 30 nhưng thực tế nghiệm thu chỉ có diện tích 162,2ha tại khoảnh 22. Sai phạm này đã dẫn đến nguy cơ thiệt hại trên 2,4 tỷ đồng.
Công trình này đã thanh toán toàn bộ giá trị nghiệm thu trên 2,4 tỷ đồng, nhưng Công ty Mai Bình báo cáo đến tháng 9/2024 diện tích thành rừng chỉ còn khoảng 30ha/162,2ha. Kiểm tra thực tế cho thấy cây trồng chính (Lát Hoa) không có dấu hiệu, cây phụ trợ (Keo tai tượng) bị chết nhiều, mật độ trồng không đảm bảo. Công ty không cung cấp được tài liệu chứng minh thiệt hại do thiên tai. Công trình này đã thanh lý hợp đồng nhưng không có rừng để bàn giao.
Ngoài ra, việc ký hợp đồng không chi tiết số lô, khoảnh. Thiếu biên bản nghiệm thu chăm sóc lần 1, lần 2 năm thứ nhất. Công ty không thực hiện quản lý, bảo vệ, trông coi, chăm sóc rừng, thiếu biên bản kiểm tra, theo dõi diễn biến trồng rừng hàng năm. Đặc biệt, thiếu biên bản xác định số diện tích cây trồng bị chết với diện tích lớn và không báo cáo cơ quan có thẩm quyền.
Tại công trình trồng rừng phòng hộ - Kế hoạch năm 2016 tại xóm Táu Nà, xã Cun Pheo:
Qua thanh tra cho thấy, diện tích theo thiết kế là 24,6ha tại khoảnh 30, từ lô số 50 đến lô số 56, nhưng Công ty Mai Bình lại thi công trồng rừng tại khoảnh 22, từ lô số 50 đến lô số 56. Sai phạm này dẫn đến guy cơ thiệt hại gần 420 triệu đồng.
Tương tự công trình năm 2015, công trình này cũng đã thanh lý hợp đồng nhưng chưa có rừng để bàn giao.
Kiểm tra hồ sơ cho thấy hợp đồng điều chỉnh chăm sóc rừng trồng phòng hộ năm thứ 4 không chi tiết số lô, khoảnh, địa chỉ; thiếu biên bản nghiệm thu thực địa.
Tại công trình trồng rừng phòng hộ (trồng rừng thay thế) - Kế hoạch năm 2019 tại xóm Táu Nà, xã Cun Pheo:
Qua thanh tra tiếp tục phát hiện tình trạng trồng rừng sai vị trí, cụ thể Công ty Mai Bình thi công trồng rừng tại khoảnh 21, lô 7, diện tích 3,7ha, không nằm trong vị trí đã ký hợp đồng. Sai phạm này dẫn đến nguy cơ thiệt hại trên 42,2 triệu đồng.
Kiểm tra hồ sơ công trình thấy thiếu biên bản nghiệm thu khối lượng hoàn thành kết thúc trồng và chăm sóc lần 1, lần 2 năm thứ hai theo hợp đồng, và không có chi tiết nghiệm thu diện tích từng lô, khoảnh.
Tại công trình trồng rừng phòng hộ từ nguồn vốn trồng rừng thay thế năm 2020 tại xóm Cun, xã Cun Pheo:
Mặc dù Công ty Mai Bình đã thi công đúng thiết kế, nhưng mật độ cây trồng chính (Giổi) và phụ trợ (Xoan ta) chưa đảm bảo theo quy định.
Hợp đồng trồng và chăm sóc rừng không chi tiết số lô, khoảnh. Thiếu biên bản nghiệm thu khối lượng hoàn thành kết thúc trồng và chăm sóc lần 1, lần 2 năm thứ nhất. Thiếu biên bản nghiệm thu bước 1 (chuẩn bị trồng rừng).
Thanh tra tỉnh xác định, trách nhiệm chính thuộc về Ban QLDA BVPTR huyện Mai Châu do thiếu kiểm tra, giám sát thường xuyên, dẫn đến việc Công ty Mai Bình thi công sai thiết kế và địa chỉ. Việc ký hợp đồng chưa cụ thể. Hồ sơ thiết lập chưa đảm bảo, thiếu biên bản xác định diện tích cây chết. Công tác kiểm tra, theo dõi chưa kịp thời để đôn đốc công ty thực hiện phát dọn thực bì, nuôi dưỡng rừng. Đặc biệt, việc tham mưu lựa chọn cây trồng chính chưa phù hợp với khí hậu, dẫn đến cây chết hoặc không phát triển, khiến nhiều công trình không đạt hiệu quả và mục tiêu đề ra.
Trong đó, trách nhiệm chính thuộc về Trưởng ban QLDA BVPTR huyện Mai Châu (là Phó Chủ tịch UBND huyện Mai Châu thời kỳ 2015-2018), các phó trưởng ban phụ trách kỹ thuật (thuộc Hạt Kiểm lâm huyện Mai Châu, Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Mai Châu) và cán bộ được phân công theo dõi.
Cơ quan Thanh tra cũng xác định trách nhiệm thuộc về Công ty Mai Bình đã thiết lập chứng từ không chặt chẽ, thiếu biên bản nghiệm thu các giai đoạn, thiếu biên bản xác định cây chết và không báo cáo cơ quan có thẩm quyền. Công ty chưa thực hiện quản lý, bảo vệ và trông coi, chăm sóc rừng; thi công trồng rừng sai vị trí so với hồ sơ thiết kế được duyệt đối với các công trình năm 2015, 2016 và 2019.
Ngoài ra, có trách nhiệm của Chi cục Kiểm lâm (nay là Chi cục Lâm nghiệp - Kiểm lâm, thuộc Sở Nông nghiệp và Môi trường) trong công tác thẩm định thiết kế, dự toán còn sai sót, nhầm lẫn số khoảnh 22 và khoảnh 30. Bên cạnh đó, công tác thẩm định loại cây trồng chính chưa phù hợp với đặc điểm khí hậu tại địa điểm thực hiện dự án. Trách nhiệm này thuộc về Trưởng phòng, Phó trưởng phòng và cán bộ thuộc Phòng Sử dụng và Phát triển rừng, Chi cục Kiểm lâm.
Thanh tra tỉnh yêu cầu Chủ tịch UBND huyện Mai Châu chỉ đạo Ban QLDA BVPTR huyện Mai Châu đôn đốc Công ty Mai Bình nộp tổng số tiền 2.876.958.400 đồng vào tài khoản tạm giữ chờ xử lý của Thanh tra tỉnh.
Yêu cầu Công ty Mai Bình phải hoàn trả lại cho NSNN bằng số tiền đã nhận cộng với lãi suất thương mại tại thời điểm thu hồi. Thời hạn hoàn thành trước ngày 15/8/2025. Trường hợp không thực hiện, Thanh tra tỉnh sẽ chuyển hồ sơ sang cơ quan có thẩm quyền để xử lý theo đúng quy định pháp luật.
Kiến nghị Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường chỉ đạo Chi cục Lâm nghiệp - Kiểm lâm tổ chức kiểm điểm tập thể và cá nhân liên quan đến thiếu sót, sai phạm...
Yêu cầu Chủ tịch UBND huyện Mai Châu chỉ đạo Ban QLDA BVPTR huyện Mai Châu (trường hợp giải thể cấp huyện thì đề nghị UBND huyện Mai Châu giao việc đốn đốc xử lý cho xã có dự án thực hiện) tổ chức kiểm điểm trách nhiệm của tập thể và các cá nhân liên quan. Đôn đốc nhà thầu trồng dặm bổ sung cây trồng chính, cây trồng phụ trợ đảm bảo theo hồ sơ thiết kế. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát đảm bảo việc trồng rừng đúng mật độ, quy trình.
Theo đó, hiện nay, UBND xã Pà Cò (tỉnh Phú Thọ) sẽ có trách nhiệm thay UBND huyện Mai Châu trước đây đôn đốc thực hiện các kiến nghị Thanh tra.
Báo Thanh tra sẽ tiếp tục giám sát việc thực hiện kết luận thanh tra của các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan để thông tin tới bạn đọc.
