(Thanh tra) - Thanh tra Chính phủ vừa có thông báo kết luận thanh tra đối với 2 dự án có khó khăn, vướng mắc tại tỉnh Phú Thọ. Kết luận thanh tra đã được Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình có ý kiến chỉ đạo tại Văn bản số 5044/VPCP-V.I của Văn phòng Chính phủ.
Theo kết luận thanh tra, Dự án Đầu tư xây dựng công trình Hạ tầng giao thông kết nối vùng Thủ đô trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc (tuyến đường VĐ5 - vùng Thủ đô và đoạn tuyến đường ven chân núi Tam Đảo, kết nối giữa đường VĐ5 với QL2B đến Tây Thiên, đi QL 2C và Tuyên Quang) được Hội đồng nhân dân tỉnh Vĩnh Phúc phê duyệt chủ trương đầu tư tại Nghị quyết số 33/NQ-HĐND ngày 9/12/2020 và điều chỉnh chủ trương đầu tư tại Nghị quyết số 16/NQ-HĐND ngàỵ 5/7/2021, UBND tỉnh Vĩnh Phúc phê duyệt Báo cáo nghiên cứu khả thi tại Quyết định số 2538/QĐ-UBND ngày 14/9/2021.
Dự án có mục tiêu tạo sự kết nối liên vùng, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, khai thác tiềm năng du lịch và giảm áp lực giao thông cho tỉnh và vùng Thủ đô, đồng thời tăng cường kết nối các địa phương trong tỉnh và với các tỉnh lân cận như Tuyên Quang, Thái Nguyên.
Dự án đã được bố trí vốn trung hạn giai đoạn 2021 - 2025, tuy nhiên đến nay đã gần hết thời gian thực hiện dự án (12/2025), khối lượng giải ngân vốn đầu tư công còn rất hạn chế (47,9%), trong khi khối lượng còn phải thực hiện là rất lớn. Nguyên nhân chính dẫn tới việc chậm tiến độ, chậm giải ngân xuất phát từ việc chậm tiến hành thu hồi đất, bàn giao mặt bằng cho đơn vị thi công.
Sau khi Luật Đất đai 2024 có hiệu lực (8/2024), khó khăn vướng mắc đã cơ bản được tháo gỡ và giải quyết. Tuy nhiên việc thực hiện còn chậm, chưa quyết liệt (công tác tái định cư, điều chỉnh kế hoạch sử dụng đất của các huyện) mặc dù tiến độ dự án sắp hết, nguy cơ phải điều chỉnh chủ trương đầu tư để đảm bảo thống nhất quy mô thực hiện dự án, các hạng mục kinh phí về giải phóng mặt bằng, nộp tiền trồng rừng thay thế...) và điều chỉnh tiến độ thực hiện dự án.
Do vướng mắc về thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa, đất rừng, bố trí quỹ đất và xây dựng hạ tầng khu tái định cư, việc xác định giá đất cụ thể để làm cơ sở lập phương án bồi thường đối với đất ở và đất trồng lúa dẫn tới sau thời gian dài (từ 2022 - 2025) công tác thu hồi đất để bàn giao cho Chủ đầu tư và các nhà thầu triển khai thi công vẫn còn nhiều hạn chế, đạt tỷ lệ thấp, không đảm bảo đáp ứng tiến độ thi công công trình.
Việc chậm tiến hành công tác thu hồi đất, bồi thường giải phóng mặt bằng có nguyên nhân chủ quan do lãnh đạo UBND tỉnh thiếu chỉ đạo quyết liệt, chưa kịp thời giải quyết dứt điểm những vướng mắc trong quá trình triển khai; các sở, ngành, UBND cấp huyện, Chủ đầu tư còn thiếu sự phối hợp chặt chẽ, chưa thực hiện hết trách nhiệm theo chức năng, nhiệm vụ được giao dẫn tới dự án bị chậm tiến độ, kéo dài, làm giảm tính hiệu quả, chưa kịp thời đáp ứng và phục vụ được mục tiêu đã đề ra của dự án.
Theo Thanh tra Chính phủ, trách nhiệm thuộc lãnh đạo UBND tỉnh Vĩnh Phúc phụ trách lĩnh vực; lãnh đạo Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Xây dựng phụ trách lĩnh vực; Chủ đầu tư và các cơ quan, đơn vị, tổ chức có liên quan (giai đoạn 2022 - 2025).
Đối với dự án xử lý luồng tiêu úng hồ Giếng Hin, xã Thiện Kế, huyện Bình Xuyên, tỉnh Vĩnh Phúc được Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Phúc (nay là tỉnh Phú Thọ) phê duyệt tại Quyết định số 3909/QĐ-CT ngày 29/10/2008.
Dự án có quy mô đầu tư không lớn, thời gian thi công ngắn với mục tiêu cấp bách là tiêu úng cho Khu công nghiệp nhằm tạo điều kiện và thu hút các nhà đầu tư. Tuy nhiên, do không bàn giao hết mặt bằng cho chủ đầu tư và đơn vị thi công dẫn tới sau 16 năm dự án chưa hoàn thành, công trình thi công dở dang, chưa đáp ứng được mục tiêu thoát lũ của dự án.
Nguyên nhân của việc chậm tiến độ theo Thanh tra Chính phủ xuất phát từ các cấp chính quyền tỉnh Vĩnh Phúc chưa thực hiện hết trách nhiệm, còn thiếu quyết liệt trong chỉ đạo, giải quyết các khó khăn, vướng mắc liên quan đến việc bàn giao mặt bằng.
“Trách nhiệm thuộc lãnh đạo UBND tỉnh phụ trách lĩnh vực; Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; Chi Cục Thủy lợi; Lãnh đạo UBND huyện Bình Xuyên; Hội đồng bồi thường Giải phóng mặt bằng huyện Bình Xuyên, lãnh đạo UBND xã Thiện Kế; Ban Quản lý dự án các Khu công nghiệp tỉnh Vĩnh Phúc”, Thanh tra Chính phủ nêu.
Từ kết quả thanh tra, Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo UBND tỉnh Phú Thọ tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm và xử lý theo thẩm quyền. Đồng thời chỉ đạo Thủ trưởng các cơ quan, đơn vị và các tổ chức, cá nhân nghiêm túc kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm có liên quan đến các tồn tại, hạn chế, thiếu sót được nêu trong kết luận thanh tra, từ đó xác định hình thức xử lý theo quy định của pháp luật.
Tổ chức thực hiện nghiêm túc, kịp thời kết luận, kiến nghị thanh tra, có biện pháp chấn chỉnh, khắc phục, xử lý đối với những tồn tại, hạn chế, thiếu sót, vi phạm trong công tác tổ chức, triển khai thực hiện dự án.
Đề nghị UBND tỉnh Phú Thọ chỉ đạo, giao đơn vị có chức năng, nhiệm vụ, có đủ năng lực thực hiện, đảm bảo chất lượng, tiến độ việc bồi thường giải phóng mặt bằng, tái định cư của Dự án Đầu tư xây dựng công trình Hạ tầng giao thông kết nối vùng Thủ đô trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc (tuyến đường vành đai 5 - vùng Thủ đô và đoạn tuyến đường ven chân núi Tam Đảo kết nối giữa đường vành đai 5 với Quốc lộ 2B đến Tây Thiên đi Quốc lộ 2C và Tuyên Quang).
Chỉ đạo, giao đơn vị có chức năng, nhiệm vụ, có đủ năng lực thực hiện, đảm bảo chất lượng, tiến độ việc bồi thường giải phóng mặt bằng, tái định cư của Dự án để bàn giao mặt bằng, tổ chức thi công và đưa dự án vào vận hành, khai thác nhằm khơi thông nguồn lực, tránh thất thoát, lãng phí.
Chỉ đạo Chủ đầu tư tiến hành kiểm tra, rà soát để điều chỉnh giảm giá trị nghiệm thu thanh toán lần kế tiếp đối với gói thầu Tư vấn Giám sát chưa phù hợp với quy định tại khoản 8.3, Điều 8 Hợp đồng số 307/2021/HĐTV và điều chỉnh tỷ lệ hoàn tạm ứng hợp đồng ở lần thanh toán lần 1 đúng tỷ lệ tại Hợp đồng thi công xâỵ dựng số 306/2021/HĐXD ngày 25/12/2021 đảm bảo đúng quy định không để thất thoát tiền, tài sản Nhà nước.
Đối với Dự án xử lý luồng tiêu úng hồ Giếng Hin xã Thiện Kế, Bình Xuyên, tỉnh Vĩnh Phúc, UBND tỉnh Phú Thọ chỉ đạo, xử lý dứt điểm các khó khăn, vướng mắc trong công tác thu hồi đất, khẩn trương bàn giao mặt bằng cho nhà thầu để thực hiện thi công, hoàn thành dự án, đưa dự án vào vận hành, khai thác, tránh thất thoát, lãng phí.
