(Thanh tra) - Qua công tác thanh tra việc quản lý, sử dụng Quỹ đầu tư phát triển (ĐTPT) TP Hà Nội, Quỹ phát triển đất (PTĐ) TP Hà Nội, Thanh tra Chính phủ phát hiện một số khuyết điểm, tồn tại trong công tác quản lý, sử dụng quỹ, đồng thời kiến nghị nhiều nội dung.
Phát hiện một số khuyết điểm, tồn tại
Kết luận thanh tra số 274/KL-TTCP ngày 5/8/2025 cho thấy, trong thời gian qua, UBND TP Hà Nội đã có nhiều nỗ lực trong việc điều hành, quản lý hoạt động Quỹ ĐTPT TP Hà Nội, Quỹ PTĐ TP Hà Nội, từ đó nâng cao hiệu quả hoạt động của quỹ. Tuy nhiên, ngoài các kết quả, nội dung đã đạt được, qua thanh tra thấy còn một số khuyết điểm, tồn tại trong công tác quản lý, sử dụng quỹ như:
Quá trình tổ chức lại Quỹ ĐTPT, UBND TP Hà Nội không xây dựng Đề án trình HĐND TP Hà Nội phê duyệt, thông qua trước khi thực hiện.
UBND TP Hà Nội ban hành Quyết định số 481/QĐ-UBND ngày 21/1/2017 tổ chức lại Quỹ ĐTPT trên cơ sở hợp nhất Quỹ ĐTPT, Quỹ PTĐ TP, Quỹ bảo vệ môi trường Hà Nội trực thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường (cũ), là không đúng chức năng, nhiệm vụ của quỹ, thực hiện chưa đúng quy định tại Điều 3, Điều 4, Nghị định số 138/2007/NĐ-CP của Chính phủ.
UBND TP ban hành Điều lệ tổ chức, hoạt động của quỹ chậm 1 năm, dẫn đến khó khăn cho quỹ trong việc xây dựng kế hoạch hoạt động, kế hoạch tài chính năm.
Kế hoạch hoạt động, kế hoạch tài chính tạm thời năm 2017, năm 2018, kế hoạch hoạt động, kế hoạch tài chính năm 2019, năm 2020 của Quỹ ĐTPT được Tổng Giám đốc Quỹ trình Hội đồng quản lý Quỹ, nhưng Hội đồng quản lý Quỹ không ban hành nghị quyết thông qua trước khi trình UBND TP, mà Tổng Giám đốc Quỹ trực tiếp trình UBND TP phê duyệt.
Kế hoạch hoạt động, kế hoạch tài chính tạm thời của Quỹ ĐTPT năm 2017 không được ban hành đúng thời gian quy định, mà được thông qua vào thời điểm ngày 2/11/2017.
Liên tục trong 4 năm (2016, 2017, 2018, 2019) UBND TP không ban hành mức lãi suất cho vay tối thiểu của quỹ để làm cơ sở cho quỹ hoạt động theo chức năng, nhiệm vụ.
Thực hiện nhiệm vụ thu của Quỹ ĐTPT, qua kiểm tra việc thu hồi vốn ngân sách thành phố đầu tư tại các dự án cho thấy, Quỹ ĐTPT được UBND TP Hà Nội giao thực hiện thu hồi vốn ngân sách TP đầu tư tại các dự án cấp nước hoặc hạng mục cấp nước, hạng mục điện bàn giao cho các đơn vị quản lý, khai thác, sử dụng sau đầu tư trên địa bàn, lũy kế số đã thu hồi là 444.667 triệu đồng, tuy nhiên, số tiền đã thu hồi này chưa được quỹ nộp hoàn trả ngân sách TP mà đang gửi kỳ hạn 3 tháng tại các ngân hàng thương mại lấy lãi.
Nguồn thu của quỹ chủ yếu từ việc thực hiện thu hồi vốn ngân sách TP đã đầu tư tại các dự án, thu lãi cho vay, thu lãi tiền gửi (trong đó, thu lãi từ hoạt động cho vay là 206.474 triệu đồng, thu lãi từ việc gửi tiền là 560.282 triệu đồng ) và thu khác..., trong đó, việc thực hiện cho vay theo chức năng, nhiệm vụ của Quỹ ĐTPT còn hạn chế, tỷ lệ dư nợ cho vay trên vốn chủ sở hữu hàng năm đạt rất thấp; nguồn vốn của quỹ thực hiện gửi tại các ngân hàng thương mại lấy lãi với tỷ lệ số tiền gửi hàng năm/vốn chủ sở hữu rất lớn, chiếm tỷ lệ từ 76,3% đến 92,4%; doanh thu từ hoạt động của quỹ chủ yếu từ lãi tiền gửi tại các ngân hàng.
Đối với Quỹ PTĐ TP Hà Nội, sau khi nhận nguồn vốn từ Quỹ PTĐ TP Hà Nội (1/2/2017), Quỹ ĐTPT mở tài khoản tiền gửi thanh toán tại Vietinbank Chi nhánh Thăng Long với lãi suất không kỳ hạn.
Thu của quỹ, qua kiểm tra, xem xét về trình tự thực hiện ứng vốn, thu hồi vốn ứng của quỹ cho việc đền bù giải phóng mặt bằng, xây dựng hạ tầng kỹ thuật của 16 dự án trên địa bàn TP, thấy: Hàng năm, mặc dù quỹ đã có văn bản đôn đốc, tuy nhiên, một số chủ đầu tư chậm thực hiện việc thanh toán hoàn tạm ứng đối với 12/16 dự án; 11 dự án đã ứng vốn, nhưng chủ đầu tư chưa thực hiện đầy đủ thủ tục, quy định khi thực hiện đầu tư dự án.
Chi của quỹ, đã thực hiện chi xuất quỹ ứng vốn cho 316 dự án của 34 chủ đầu tư, tổng số tiền đã thực hiện là 9.455.128 triệu đồng; tổng số thu hồi vốn ứng là 7.513.951 triệu đồng tại 282 dự án của 33 chủ đầu tư (trong đó có 186 dự án đã hoàn trả hết trong giai đoạn 2017-2021 với số tiền 3.090.232 triệu đồng). Tổng số dư ứng vốn đến 31/12/2021 là 3.627.072 triệu đồng (của 196 dự án thuộc 30 chủ đầu tư) đang được Quỹ ĐTPT thực hiện theo dõi, thu hồi theo quy định.
Công tác thanh tra, kiểm tra đối với quỹ, giai đoạn từ ngày 1/1/2017 đến 31/12/2021, UBND TP Hà Nội chưa chỉ đạo, thực hiện thanh, kiểm tra việc quản lý, hoạt động của Quỹ ĐTPT, chỉ thực hiện giám sát thông qua Ban Kiểm soát.
“Những khuyết điểm, tồn tại nêu trên trách nhiệm thuộc về lãnh đạo UBND TP Hà Nội (được giao phụ trách quỹ), lãnh đạo các đơn vị chức năng thuộc UBND TP Hà Nội có trách nhiệm trong quá trình tổ chức, chỉ đạo các hoạt động của quỹ; Chủ tịch Hội đồng quản lý, Hội đồng thành viên, Giám đốc quỹ, các đơn vị, cá nhân thuộc quỹ”, kết luận nêu.
Yêu cầu các tổ chức, cá nhân kiểm điểm trách nhiệm
Căn cứ kết quả thanh tra, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo: Giao UBND TP Hà Nội (cơ quan quản lý quỹ), theo chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền chỉ đạo, tổ chức chấn chỉnh, khắc phục những tồn tại, khuyết điểm, vi phạm trong tổ chức, hoạt động của Quỹ ĐTPT TP Hà Nội nêu tại kết luận thanh tra.
Theo thẩm quyền chỉ đạo, tổ chức kiểm điểm, xử lý trách nhiệm đối với tập thể, đơn vị, cá nhân liên quan thuộc UBND TP Hà Nội có khuyết điểm, vi phạm nêu tại kết luận thanh tra theo đúng quy định; chỉ đạo, tổ chức thực hiện việc kiểm điểm xử lý trách nhiệm Chủ tịch Hội đồng quản lý, Giám đốc quỹ, các đơn vị, cá nhân thuộc quỹ có liên quan đến các khuyết điểm, tồn tại trong tổ chức, hoạt động của quỹ.
Sở Tài chính chủ trì, phối hợp với Quỹ ĐTPT rà soát báo cáo UBND TP xem xét xử lý theo đúng quy định khoản lãi tiền gửi phát sinh đến thời điểm 31/12/2021 từ nguồn vốn của Quỹ PTĐ TP Hà Nội số tiền 28.967 triệu đồng (gồm lãi có kỳ hạn 4.810 triệu đồng và lãi không kỳ hạn 24.157 triệu đồng)…
