(Thanh tra) - Qua thanh tra Dự án tạo mặt bằng khu Trung tâm hành chính và Quảng trường tỉnh Sơn La, Thanh tra tỉnh đã chỉ ra nhiều tồn tại.
Thực hiện Kế hoạch số 1505/KH-TTCP ngày 22/7/2025 của Thanh tra Chính phủ về thanh tra chuyên đề các công trình, dự án khó khăn, vướng mắc, chậm tiến độ, tồn đọng kéo dài, hiệu quả thấp, nguy cơ gây thất thoát, lãng phí, ngày 14/8/2025, Chánh Thanh tra tỉnh Sơn La đã ban hành Quyết định số 198/QĐ-TTr về việc thanh tra chuyên đề các công trình, dự án có khó khăn, vướng mắc theo Kế hoạch đối với Dự án Tạo mặt bằng khu Trung tâm hành chính và Quảng trường tỉnh Sơn La.
Dự án tạo mặt bằng khu Trung tâm hành chính và Quảng trường tỉnh Sơn La được HĐND tỉnh phê duyệt chủ trương đầu tư dự án tại Công văn số 680/TT-HĐND ngày 16/7/2017; UBND tỉnh Sơn La phê duyệt đề xuất dự án tại Quyết định số 2011/QĐ-UBND ngày 24/7/2017 với tổng mức đầu tư sau điều chỉnh hơn 124,3 tỷ đồng.
Phương án thu hồi vốn đầu tư, lợi nhuận (sau điều chỉnh): Nhà đầu tư được giao 2 khu đất để thực hiện dự án khác với mục đích thu hồi vốn đầu tư và lợi nhuận. Quỹ đất thanh toán là bản Pột và bản Coóng Nọi, phường Chiềng Cơi, quy mô 16,46ha và khu đất bản Phung, phường Chiềng Sinh, quy mô 8 ha.
Hình thức đầu tư: Đầu tư theo hình thức đối tác công tư (PPP), loại hợp đồng xây dựng chuyển giao (BT); thời gian thực hiện dự án điều chỉnh từ năm 2018 - 2019 đến hết ngày 31/10/2021 để thực hiện giao đất và thanh quyết toán dự án hoàn thành.
Cơ quan quản lý thực hiện hợp đồng: Ban Quản lý dự án các công trình dân dụng, công nghiệp và phát triển đô thị tỉnh Sơn La (trước đây là Ban Quản lý khu vực phát triển đô thị tỉnh - Ban QLDA). Nhà đầu tư là Công ty Cổ phần NTF Hoàng Phát (trước đây là Công ty TNHH Xây dựng Hoàng Phát).
Qua thanh tra, Thanh tra tỉnh Sơn La đã tồn tại, hạn chế: Công tác lập, thẩm định, phê duyệt bản vẽ thi công và dự toán công trình còn một số tồn tại, sai sót như: Phương án khảo sát xây dựng, nhiệm vụ thiết kế một số nội dung chưa đầy đủ theo quy định; Báo cáo kết quả khảo sát chưa thống nhất một số nội dung, hồ sơ thiết kế bản vẽ thi công phải thực hiện điều chỉnh đề phù hợp với thực tế, dự toán công trình còn sai sót trong việc tính toán khối lượng, chi phí tư vấn.
Công tác lựa chọn nhà thầu, hợp đồng kinh tế của Nhà đầu tư với các nhà thầu còn một số tồn tại, hạn chế như: Hồ sơ yêu cầu, hồ sơ đề xuất, hợp đồng một số gói thầu có nội dung chưa đảm bảo Quy chế lựa chọn nhà thầu.
Công tác quản lý thi công xây lắp, quản lý khối lượng thi công xây dựng công trình còn hạn chế trong quản lý tiến độ, còn để Dự án chậm tiến độ trong giai đoạn thi công so với tiến độ đề ra trong Hợp đồng BT (chậm 2 năm so với tiến độ ban đầu); nhà thầu thi công chưa tổ chức lập, trình chủ đầu tư một số nội dung theo quy định về tổ chức thí nghiệm, kiểm định chất lượng, biện pháp kiểm tra, kiểm soát chất lượng...; nhà thầu thi công chưa lập số nhật ký an toàn lao động.
Công tác nghiệm thu, thanh quyết toán khối lượng xây dựng cơ bản hoàn thành còn một số hạn chế trong nghiệm thu, thanh toán khối lượng hoàn thành, nghiệm thu, thanh toán một số khối lượng dự toán sai tăng.
Công tác thanh, quyết toán hợp đồng BT còn một số tồn tại, hạn chế như: Chậm lập báo cáo quyết toán dự án hoàn thành đầy đủ theo quy định; chưa hoàn thành việc thanh toán hợp đồng BT. Quá trình thanh toán gặp khó khăn trong việc bố trí quỹ đất để thanh toán cho nhà đầu tư. Các sở, ban, ngành và nhà đầu tư đã đưa ra nhiều giải pháp, phương án tháo gỡ khó khăn trong thanh toán hợp đồng BT, tuy nhiên chưa có hiệu quả do khó khăn, vướng mắc trong việc áp dụng các quy định của pháp luật như: Đối với dự án có sử dụng nhiều quỹ đất để thanh toán cho nhà đầu tư chưa có quy định được phép bỏ một số quỹ đất không hiệu quả trong quá trình thanh toán cho nhà đầu tư, các cơ quan có thẩm quyền chưa ban hành quy định hướng dẫn quy trình thanh toán bằng tiền cho nhà đầu tư. Đến thời điểm thanh tra, Công văn số 176/KVVII-TH ngày 18/4/2023 của Kiểm toán Nhà nước khu vực VII chưa được thực hiện.
Việc thực hiện trách nhiệm quản lý Nhà nước về tham mưu cho UBND tỉnh quản lý, giám sát thực hiện hợp đồng trong phạm vi, chức năng nhiệm vụ được giao còn một số tồn tại, hạn chế trong công tác quản lý tiến độ, công tác nghiệm thu đưa công trình vào khai thác sử dụng, công tác quyết toán dự án hoàn thành.
Để xảy ra những tồn tại, thiếu sót nêu trên, Cơ quan Thanh tra chỉ ra trách nhiệm thuộc về: Ban QLDA chịu trách nhiệm về các tồn tại, hạn chế trong công tác thiết kế, lập dự toán (phải thực hiện điều chỉnh); công tác quản lý tiến độ, công tác nghiệm thu đưa công trình vào khai thác sử dụng, công tác quyết toán dự án hoàn thành.
Sở Xây dựng Sơn La (thuộc thời kỳ thanh tra) chịu trách nhiệm về một số tồn tại, hạn chế trong việc thẩm định hồ sơ thiết kế, dự toán.
Công ty Cổ phần NTF Hoàng Phát (thuộc thời kỳ thanh tra) chịu trách nhiệm về một số tồn tại, hạn chế trong việc phê duyệt hồ sơ thiết kế, dự toán công trình; công tác quản lý tiến độ, công tác nghiệm thu đưa công trình vào khai thác sử dụng.
Yêu cầu xử lý trách nhiệm đối với Ban QLDA, Sở Xây dựng đã tổ chức chấn chỉnh, rút kinh nghiệm đối với tập thể và cá nhân có liên quan đến những tồn tại, hạn chế đã nêu tại kết luận thanh tra và sau khi có báo cáo kiểm toán của Kiểm toán Nhà nước ngày 29/12/2020.
Ngoài ra, cơ quan thanh tra còn kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh Sơn La chỉ đạo Ban QLDA và các đơn vị có liên quan tổ chức tiếp thu kết luận thanh tra, xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch thực hiện kết luận thanh tra, đảm bảo đầy đủ, kịp thời, đúng thời hạn theo quy định tại Điều 54 Luật Thanh tra năm 2025, lập hồ sơ gửi về Phòng Nghiệp vụ 4, Thanh tra tỉnh Sơn La theo quy định.
Các sở, ban, ngành có liên quan và nhà đầu tư tham mưu cho UBND tỉnh thực hiện Công văn số 176/KVVII-TH ngày 18/4/2023 của Kiểm toán Nhà nước khu vực VII về việc cấp tiền cấp quyền khai thác khoáng sản Dự án Tạo mặt bằng khu trung tâm hành chính và Quảng trường tỉnh Sơn La.
Ban QLDA phối hợp cùng nhà đầu tư và các đơn vị có liên quan rà soát, xác định lại chính xác toàn bộ khối lượng Hợp đồng BT, xác định chi phí lãi vay của dự án đảm bảo quy định, để làm cơ sở thanh toán cho nhà đầu tư khi được các cơ quan có thẩm quyền ban hành các quy định giải quyết các khó khăn, vướng mắc của dự án.
Thanh tra tỉnh Sơn La đề nghị Thanh tra Chính phủ kiến nghị đối với Chính phủ, bộ, ngành trung ương đưa Dự án Tạo mặt bằng khu Trung tâm hành chính và Quảng trường tỉnh Sơn La vào danh mục các dự án có khó khăn, vướng mắc cần ban hành cơ chế chính sách để giải quyết các khó khăn, vướng mắc.
Trong quá trình tổ chức thực hiện dự án, UBND tỉnh Sơn La có khó khăn, vướng mắc trong việc thanh toán Hợp đồng BT cho nhà đầu tư. Do chưa có các quy định về việc cho phép không thanh toán bằng quỹ đất còn lại đã dự kiến thanh toán trong hợp đồng BT (đối với dự án sử dụng nhiều quỹ đất để thanh toán cho hợp đồng BT) để thanh toán bằng tiền ngân sách (khỉ quỹ đất thanh toán có giả trị nhỏ hơn giá trị hợp đồng BT đã hoàn thành), quy định về nguồn vốn, quy trình, thủ tục, thẩm quyền và nội dung thanh toán cho nhà đầu tư bằng tiền ngân sách Nhà nước. Đề nghị Thanh tra Chính phủ, Bộ Tài chính tổng hợp, báo cáo các nội dung vướng mắc của dự án vào danh mục các dự án có khó khăn, vướng mắc để trình cấp có thẩm quyền cho chủ trương tháo gỡ vướng mắc khó khăn giúp tỉnh Sơn La thanh toán cho dự trong thời gian tới.
