(Thanh tra) - Kết luận của Thanh tra tỉnh Điện Biên cho thấy công tác phòng, chống tham nhũng (PCTN) tại 3 cơ sở giáo dục ở xã Quảng Lâm còn để xảy ra nhiều thiếu sót, từ xây dựng kế hoạch, công khai minh bạch đến quản lý, sử dụng ngân sách, thực hiện chế độ chính sách và các hạn chế này kéo dài nhiều năm.
Thanh tra tỉnh Điện Biên mới tiến hành thanh tra và ban hành kết luận việc thực hiện pháp luật về PCTN tại Trường Mầm non Quảng Lâm; Trường Phổ thông dân tộc bán trú (PTDTBT) Tiểu học Quảng Lâm; Trường PTDTBT THCS Quảng Lâm, giai đoạn 2021 - 2024.
Qua thanh tra, cả 3 trường đều ban hành kế hoạch PCTN, tuy nhiên mức độ tuân thủ rất khác nhau. Tại Trường Mầm non Quảng Lâm, kế hoạch PCTN năm 2021 được xây dựng dựa vào văn bản của năm 2020, dẫn đến thiếu cập nhật và chưa phản ánh đầy đủ yêu cầu thực tiễn. Các biện pháp thực hiện còn chung chung, chưa phân định rõ thời gian hay bộ phận chịu trách nhiệm. Trong khi đó, Trường PTDTBT Tiểu học và Trường PTDTBT THCS Quảng Lâm lại ban hành kế hoạch chậm, nội dung thiếu các đầu mục quan trọng theo hướng dẫn.
Công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về PCTN cũng chưa đồng đều. Đáng chú ý, Trường PTDTBT THCS Quảng Lâm khi kế hoạch tuyên truyền chưa được cụ thể hóa gắn với nhiệm vụ từng tổ chuyên môn, khiến việc tổ chức thực hiện chưa thực sự hiệu quả.
Việc công khai tài chính là một trong những yêu cầu cốt lõi của minh bạch cũng bộc lộ nhiều sai sót. Trường Mầm non Quảng Lâm công khai dự toán và quyết toán muộn nhiều ngày, thiếu thuyết minh dự toán ở các mốc quý và năm; chưa công khai số liệu, thuyết minh quyết toán ngân sách Nhà nước đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt. Trường PTDTBT Tiểu học Quảng Lâm lại công khai quyết toán khi chưa được phê duyệt, trong khi Trường PTDTBT THCS Quảng Lâm chưa công khai đầy đủ thuyết minh quyết toán theo quy định.
Ngay cả việc kiểm soát tài sản, thu nhập cũng chưa được thực hiện nghiêm. Trường Mầm non Quảng Lâm chưa công khai bản kê khai tài sản; Trường PTDTBT THCS Quảng Lâm công khai bản kê khai trước thời điểm bàn giao cơ quan kiểm soát, vi phạm quy định pháp luật.
Không dừng ở công tác phòng ngừa, nhiều hạn chế còn xuất hiện trong quản lý ngân sách và chi trả chế độ. Cả 3 trường đều không lập dự toán thu - chi theo quy định, mà chỉ gửi dự kiến tiền lương để cấp trên tổng hợp. Điều này dẫn đến tình trạng thiếu căn cứ trong phân bổ, sử dụng ngân sách.
Trong 3 trường, Trường Mầm non Quảng Lâm để xảy ra nhiều sai phạm nhất về chuyển nguồn ngân sách, với tổng số tiền hơn 158 triệu đồng không được xử lý đúng quy định; 2 trường còn lại cũng có khoản chuyển nguồn sai, dù số tiền nhỏ hơn nhưng vẫn phản ánh sự lỏng lẻo trong quản lý tài chính.
Quy chế chi tiêu nội bộ là “xương sống” của quản lý chi tiêu, tuy nhiên tại nhiều đơn vị quy chế chưa phù hợp quy định pháp luật. Trường Mầm non Quảng Lâm chưa gửi quy chế chi tiêu nội bộ đến Phòng Giáo dục và Đào tạo, Phòng Tài chính - Kế hoạch huyện (cũ) để theo dõi, giám sát thực hiện; quy định tặng quà không đúng quy định, thanh toán nghỉ phép thiếu nội dung bắt buộc. Trường PTDTBT Tiểu học Quảng Lâm quy định công tác phí không đúng và chưa cập nhật quy chế khi chính sách thay đổi. Trường PTDTBT THCS Quảng Lâm lặp lại sai sót này trong suốt các năm 2021-2023.
Đặc biệt, nhiều khoản thanh toán chế độ cho giáo viên bị tính sai hoặc chi thừa. Trường Mầm non Quảng Lâm tính sai tiền lương dạy thêm giờ trong hai năm liền; chưa chi phụ cấp ưu đãi cho giáo viên dạy trẻ khuyết tật trong 3 năm. Trường PTDTBT Tiểu học Quảng Lâm thanh toán thừa phụ cấp thâm niên cho nhân viên thiết bị - đối tượng không được hưởng chế độ này và không giảm trừ thuế đúng quy định khi thanh toán sửa chữa nhỏ. Trường PTDTBT THCS Quảng Lâm thanh toán thừa công tác phí. Cả 3 trường chi sai phụ cấp giáo viên dạy học sinh khuyết tật năm 2024.
Tất cả sai phạm đã được yêu cầu thu hồi, tổng số tiền hơn 55 triệu đồng đã được nộp đủ vào tài khoản tạm giữ của Thanh tra tỉnh.
Thanh tra tỉnh Điện Biên xác định nguyên nhân chính dẫn đến những thiếu sót kéo dài là do việc kiểm tra, giám sát của người đứng đầu chưa thường xuyên; công tác đôn đốc, nhắc nhở thiếu kịp thời. Bên cạnh đó, sự biến động nhân sự ở vị trí hiệu trưởng và kế toán trong giai đoạn thanh tra khiến việc cập nhật quy định pháp luật chưa đồng bộ, dẫn tới tham mưu và tổ chức thực hiện nhiều nội dung chưa đúng hoặc chưa đầy đủ.
Về trách nhiệm, người đứng đầu nhà trường qua các thời kỳ phải chịu trách nhiệm chính đối với những tồn tại trong công tác PCTN. Các phó hiệu trưởng chịu trách nhiệm về tham mưu; kế toán chịu trách nhiệm về sai sót tài chính, công khai ngân sách và sử dụng nguồn kinh phí.
Trên cơ sở kết luận, Thanh tra tỉnh Điện Biên kiến nghị 3 trường tổ chức kiểm điểm trách nhiệm đối với các cá nhân liên quan; khẩn trương khắc phục toàn bộ tồn tại, đặc biệt là việc lập dự toán ngân sách, công khai tài chính, cập nhật quy chế chi tiêu nội bộ và chi trả đầy đủ phụ cấp cho giáo viên dạy học sinh khuyết tật.
