Trung tâm TP Buôn Ma Thuột, Đắk Lắk. Ảnh: N.P

Theo Kết luận thanh tra số 02 năm 2022 của UBND TP Buôn Ma Thuột về việc thanh tra trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo công tác quản lý về đất đai, trật tự xây dựng đối với Chủ tịch UBND xã Ea Kao, trong giai đoạn từ năm 2019 - 2021, trên địa bàn xã Ea Kao có 85 trường hợp vi phạm về xây dựng nhà ở và các công trình khác. Trong đó, 39 trường hợp xây dựng nhà ở vượt diện tích được cấp ghi trong sổ đỏ. UBND xã đã lập biên bản kiểm tra hiện trạng nhưng không lập biên bản vi phạm hành chính; không ra quyết định xử phạt hành chính mà chỉ yêu cầu chủ hộ chuyển mục đích sử dụng đất đối với phần diện tích xây dựng vượt.

Việc làm này thực hiện chưa đúng quy định tại Điều 58, Luật Xử lý vi phạm hành chính và Nghị định số 91/2019/NĐ-CP ngày 19/11/2019 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính.

Đến nay, các đối tượng vi phạm vẫn chưa có biện pháp khắc phục hậu quả cũng như khôi phục hiện trạng đất trước khi vi phạm.

Cũng trong giai đoạn này, toàn xã có 38 trường hợp xây dựng công trình trái phép trên đất nông nghiệp. Trong đó, nổi cộm là trường hợp bà Nguyễn Thị Kim Hoàng xây dựng vườn sinh thái để kinh doanh du lịch; hộ ông Nguyễn Văn Mến xây dựng homestay Trung Em; ông Trần Quang Nhật và bà Nguyễn Ái Vy xây dựng happy house; ông Lê Quốc Việt và Huỳnh Văn Cao tự xây dựng nhà ở để bán thu lợi…

UBND xã đã ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính 24 trường hợp, lập biên bản yêu cầu tháo dỡ phần xây dựng vi phạm 8 trường hợp; chưa lập biên bản vi phạm 4 trường hợp, chưa ra quyết định xử phạt hành chính 2 trường hợp vi phạm.

Kiểm tra thực tế tại buôn Kao, đoàn thanh tra phát hiện 50 hộ gia đình có nhà đang ở trên đất nông nghiệp từ năm 2019 trở về trước, nhưng không bị xử lý, cưỡng chế.

Đáng nói là UBND xã đã ban hành một số quyết định xử phạt vi phạm hành chính và khắc phục hậu quả một số trường hợp, song vẫn còn nhiều công trình vi phạm chưa được xử lý triệt để.

Theo UBND TP Buôn Ma Thuột, mặc dù UBND xã Ea Kao đã thành lập tổ công tác kiểm tra, xử lý vi phạm việc chấp hành pháp luật về đất đai, trật tự xây dựng trên địa bàn, nhưng chưa xây dựng kế hoạch cụ thể để tổ chức kiểm tra.

Việc xử lý, ngăn chặn các công trình xây dựng trên đất nông nghiệp của UBND xã chưa nghiêm túc, đúng quy định, thiếu kiên quyết và chưa tổ chức cưỡng chế các trường hợp vi phạm.

Về phía địa phương cho rằng, các công trình xây dựng nhà ở riêng lẻ trên địa bàn được miễn giấy phép xây dựng (50% là hộ đồng bào dân tộc), nên việc kiểm tra, xử lý vi phạm gặp nhiều khó khăn. Hơn nữa, địa bàn xã Ea Kao rộng lớn, phức tạp nhưng chưa có cán bộ chuyên trách công tác kiểm tra trật tự xây dựng.

UBND TP Buôn Ma Thuột cho rằng, để xảy ra thực trạng sai phạm kể trên là do công tác lãnh đạo của Đảng ủy xã về quản lý về đất đai, trật tự xây dựng trên địa bàn chưa được quan tâm đúng mức. Chưa xây dựng nghị quyết chuyên đề để lãnh đạo thực hiện công tác này. Việc huy động các tổ chức đoàn thể tham gia phát hiện các trường hợp vi phạm, kịp thời báo cho UBND xã để kiểm tra, xử lý còn rất hạn chế.

Những khuyết điểm, tồn tại nêu trên trách nhiệm thuộc về ông Phan Văn Trường, Chủ tịch UBND xã Ea Kao chịu trách nhiệm chính trong việc lãnh đạo, chỉ đạo công tác quản lý về đất đai, trật tự xây dựng trên địa bàn.

Ông Lê Hồng Thái, Phó Chủ tịch UBND xã được giao nhiệm vụ phụ trách lĩnh vực đất đai và xây dựng, nhưng việc theo dõi, chỉ đạo giải quyết thủ tục hành chính về lĩnh vực này chưa đúng quy định. Chưa kịp thời phát hiện các trường hợp vi phạm về trật tự xây dựng, đất đai trên địa bàn; chưa kiên quyết xử lý các trường hợp vi phạm; thiếu trách nhiệm trong việc chỉ đạo giải quyết đơn thư của các trường hợp khiếu nại để vụ việc phát sinh phức tạp, kéo dài.

Các cán bộ địa chính như ông Y Mui Eban (đã nghỉ hưu), ông Phạm Mạnh Tiến (chuyển công tác sang UBND phường Tân Lợi), đã để tình trạng xâm phạm đất nông nghiệp kéo dài nhưng chưa xử lý dứt điểm; thiếu trách nhiệm trong việc tham mưu giải quyết đơn thư các trường hợp vi phạm trên, kéo dài vụ việc.

Do vậy, UBND TP yêu cầu Chủ tịch UBND xã Ea Kao thường xuyên chỉ đạo công tác kiểm tra xây dựng, sử dụng đất trên địa bàn để phát hiện, ngăn chặn kịp thời các trường hợp vi phạm; kiểm tra, rà soát các vùng trồng lúa nước, xung quanh hồ Ea Kao, đất nông - lâm trường đã bàn giao cho địa phương; là nơi dễ phát sinh xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp; sử dụng đất không đúng mục đích ở các địa phương như buôn H’Đớk, buôn Kao, buôn Tơng Ju, thôn 1…

UBND TP giao Phòng Nội vụ TP Buôn Ma Thuột tham mưu để tổ chức kiểm điểm trách nhiệm đối với chủ tịch, phó chủ tịch và các cán bộ, công chức có liên quan về những khuyết điểm, tồn tại nêu trên và trách nhiệm có liên quan đến vụ việc tranh chấp của ông Võ Văn Thanh (trú phường Tân Thành) với ông Phạm Vinh (buôn H’Đớk, xã Ea Kao) khi có kết quả giải quyết của toà án.