Một khu rừng đẹp bên sông ở xã Xuân Trạch. Ảnh: LHC

Từ ngày 2/5/2024 đến ngày 15/8/2024, Đoàn Thanh tra theo Quyết định số 282/QĐ-TTr ngày 16/4/2024 của Chánh Thanh tra tỉnh Quảng Bình đã tiến hành thanh tra tại Công ty TNHH MTV LCN Bắc Quảng Bình; làm việc với các tổ chức, cá nhân và phối hợp với các bên có liên quan kiểm tra thực tế hiện trường.

Nhiều sai sót trong giao khoán đất rừng

Đoàn Thanh tra nhận thấy về việc giao khoán đất rừng sản xuất theo Nghị định 135/2005/NĐ-CP, công ty đã tổ chức thực hiện giao khoán đất trồng rừng sản xuất cho các hộ gia đình và cá nhân tại địa bàn 3 xã (Hưng Trạch, Phú Định và Xuân Trạch) với tổng số 174 hồ sơ/418,1 ha. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện hợp đồng nhận khoán trồng rừng, có trường hợp bên nhận khoán đã chết, công ty chưa kịp thời rà soát để xử lý hợp đồng. Về ký tên và đóng dấu trong hồ sơ giao khoán chưa thống nhất, còn có trường hợp ký thay cho bên nhận khoán hay có trường hợp hồ sơ “có chữ ký gốc của bên nhận khoán” nhưng phần đại diện bên giao khoán là “phôtô chữ ký và phôtô dấu đỏ” của chi nhánh lâm trường thuộc công ty.

Về việc khoán đất rừng sản xuất theo Nghị định số 168/2016/NĐ-CP, công ty triển khai thực hiện khoán đất trồng rừng sản xuất cho các cá nhân tại địa bàn 3 xã (Hưng Trạch, Tây Trạch và Xuân Trạch) với tổng số 43 hồ sơ/74,84 ha. Tuy nhiên, công ty chưa thực hiện tổ chức rà soát, phân loại đối tượng khoán, nội dung khoán để chuyển tiếp 174 hồ sơ giao khoán theo Nghị định số 135/2005/NĐ-CP để phù hợp với quy định tại Nghị định số 168/2016/NĐ-CP. Sai sót trong quá trình soạn thảo văn bản, biên tập bản đồ: Có 10 hợp đồng giao, nhận khoán tại xã Xuân Trạch ký tháng 2/2024 nhưng thời hạn khoán thể hiện từ tháng 1/2024; toàn bộ hợp đồng khoán tại xã Hưng Trạch (32 hợp đồng) có số hợp đồng không theo trình tự, không phù hợp với thời gian ký.

Trong việc hợp tác đầu tư trồng rừng sản xuất, Công ty TNHH MTV LCN Bắc Quảng Bình triển khai hợp tác đầu tư trồng rừng với các cá nhân, hộ gia đình tại địa bàn xã Hưng Trạch; sau đó tiếp tục triển khai tại xã Xuân Trạch, xã Phú Định, xã Tây Trạch và thị trấn Phong Nha. Tổng số hợp đồng hợp tác đầu tư trồng rừng sản xuất của công ty với các cá nhân, hộ gia đình tại địa bàn 5 xã, thị trấn là 317 hồ sơ/1.198,81 ha.

Có 3 trường hợp ghi thời gian thực hiện hợp tác đầu tư trước thời gian ký hợp đồng hợp tác đầu tư từ 1 đến 3 năm; có 2 trường hợp ghi thời gian thực hiện hợp tác đầu tư sau thời gian ký hợp đồng hợp tác đầu tư từ 1 đến 2 năm; có 3 trường hợp biên tập bản đồ có địa danh (lô, khoảnh) khác với địa danh ghi tại các tài liệu còn lại trong cùng 1 bộ hồ sơ; có 2 trường hợp biên tập bản đồ có diện tích khác với diện tích ghi tại các tài liệu còn lại trong cùng 1 bộ hồ sơ…

Đa số hợp đồng hợp tác đầu tư đã ký kết không vào Sổ đăng ký/theo dõi công văn đi để thực hiện quản lý số hợp đồng, thời gian ký hợp đồng và các nội dung liên quan khác. Do đó, dẫn đến có nhiều trường hợp hợp đồng hợp tác đầu tư ghi số hợp đồng không theo trình tự, không phù hợp với thời gian ký hợp đồng hoặc ghi số hợp đồng trùng nhau giữa các bộ hồ sơ khác nhau hoặc ghi số hợp đồng không trùng khớp nhau giữa các tài liệu trong cùng 1 bộ hồ sơ

Đặc biệt, có 6 trường hợp trồng cây vượt ra ngoài diện tích đã ký hợp đồng hợp tác đầu tư nhưng công ty không tiến hành xử lý vi phạm hợp đồng mà ký phụ lục hợp đồng điều chỉnh tăng diện tích. Cụ thể:

Trường hợp ông Hoàng Văn Mùi, xã Xuân Trạch: Ký Hợp đồng tháng 2/2020 nhưng tháng 2/2021 ký phụ lục hợp đồng điều chỉnh diện tích tăng từ 28,8 ha lên 32,8 ha; trường hợp ông Lê Duy Tuyến, xã Xuân Trạch: Ký hợp đồng tháng 9/2020 nhưng tháng 1/2024 ký phụ lục hợp đồng điều chỉnh diện tích tăng từ 1,2 ha lên 3,2 ha; trường hợp hộ gia đình ông Hoàng Văn Phúc, xã Hưng Trạch: Ký hợp đồng tháng 11/2018 nhưng tháng 01/2020 ký phụ lục hợp đồng điều chỉnh diện tích tăng từ 17,0 ha lên 21,2 ha; trường hợp hộ gia đình ông Hoàng Lâm, xã Hưng Trạch: Ký hợp đồng tháng 11/2018 nhưng tháng 1/2020 ký phụ lục hợp đồng điều chỉnh diện tích tăng từ 13,9 ha lên 15,3 ha; trường hợp ông Lê Trung Thành, xã Hưng Trạch: Ký hợp đồng tháng 11/2018 nhưng tháng 1/2020 ký phụ lục hợp đồng điều chỉnh diện tích tăng từ 9,1 ha lên 10,5 ha...

Mặc dù việc tiến hành ký phụ lục hợp đồng để quản lý đất rừng sản xuất được giao/cho thuê và phản ánh đúng diện tích đất người hợp tác đầu tư đang sử dụng. Tuy nhiên, Đoàn Thanh tra cho rằng, việc làm này tạo tiền lệ không tốt trong công tác quản lý, sử dụng đất trên lâm phận quản lý của công ty.

Một khu rừng sản xuất tại huyện Bố Trạch. Ảnh: LHC

Đơn tố cáo của công dân có nội dung đúng

Trong thời gian thanh tra, Đoàn Thanh tra nhận được đơn tố cáo của công dân, tố cáo ông Trần Quang Đảm - Giám đốc Công ty TNHH MTV LCN Bắc Quảng Bình, ông Nguyễn Văn Toàn - Đội trưởng Đội sản xuất Bồng Lai làm giả hồ sơ hợp đồng giao khoán đất trồng rừng, tiếp tay cho cá nhân khác chiếm đoạt vốn đầu tư và đất lâm nghiệp của công dân.

Theo đơn tố cáo, ông Hoàng Văn Phúc cùng 3 người khác (trong đó có ông Hoàng Văn Lâm và ông Nguyễn Văn Viện) chung vốn hợp tác đầu tư trồng 40 ha rừng với Công ty, thống nhất để ông Hoàng Văn Phúc đứng tên trên hợp đồng.

Công ty tách diện tích nói trên thành nhiều hợp đồng vào tháng 4/2024 để đối phó với Đoàn thanh tra do vượt hạn mức giao đất theo Nghị định số 168/2016/NĐ-CP; ông Hoàng Văn Phúc khi chia nhỏ hợp đồng đã chia thành 3 hợp đồng mà không chia thành 4 hợp đồng, dẫn đến người tố cáo không có đất để trồng rừng mặc dù đã góp 25% vốn đầu tư. Ông Nguyễn Văn Viện do không thuộc đối tượng giao đất theo Nghị định số 168/2016/NĐ-CP nên ông Hoàng Văn Phúc thay bằng ông Lê Trung Thành; trong khi ông Lê Trung Thành đi xuất khẩu lao động từ năm 2017 đến năm 2021 mới về nước, Hợp đồng số 04/2018/HĐ-HTĐT ký ngày 26/11/2018 thực chất là ký năm 2024.

Thanh tra nhận định việc hợp tác đầu tư trồng rừng sản xuất không có quy định cụ thể về trình tự, thủ tục; về mẫu hồ sơ, tài liệu; về đối tượng áp dụng, thời gian và hạn mức hợp tác đầu tư… nên việc người tố cáo cho rằng Công ty tách 1 hợp đồng thành 3 hợp đồng nhằm đối phó với Đoàn thanh tra do sai đối tượng hợp tác, vượt hạn mức hợp tác là không có cơ sở.

Tuy nhiên, qua xác minh, ông Lê Trung Thành đi xuất khẩu lao động từ năm 2017 đến năm 2021 mới về nước, Hợp đồng số 04/2018/HĐ-HTĐT giữa ông Lê Trung Thành với Công ty thể hiện ký ngày 26/11/2018 nhưng thực chất là ký năm 2024. Nội dung tố cáo về thời gian ký hợp đồng vào năm 2024 trong khi hợp đồng đã lập từ năm 2018 là đúng. Mặc dù trong trường hợp này, công ty không mất đất rừng, quyền và nghĩa vụ các bên vẫn đảm bảo. Tuy nhiên, việc ký năm 2024 để hợp thức hóa hợp đồng giữa công ty với ông Lê Trung Thành được lập năm 2018 là không hợp pháp.

Thanh tra tỉnh cũng đã hướng dẫn người tố cáo: Nếu có căn cứ cho rằng đã góp 25% vốn cùng ông Hoàng Văn Phúc và 2 người khác để hợp tác đầu tư trồng rừng, nay ông Hoàng Văn Phúc không cho tiếp tục hợp tác trồng rừng nữa thì khởi kiện tại Tòa án nhân dân theo quy định của Bộ luật dân sự.