Chi nhánh VPĐKĐĐ TP Đồng Hới với hàng ngàn hồ sơ quá hạn. Ảnh: LHC

Thanh tra tỉnh Quảng Bình đã tiến hành thanh tra, kiểm tra, xác minh trực tiếp các nội dung thanh tra tại UBND tất cả các huyện, thị, thành: Minh Hoá, Tuyên Hoá, Quảng Trạch, Bố Trạch, Quảng Ninh, Lệ Thuỷ, thị xã Ba Đồn, TP Đồng Hới; Sở Tài nguyên và Môi trường, Văn phòng Đăng ký đất đai (VPĐKĐĐ) tỉnh, Chi nhánh các VPĐKĐĐ các huyện, thị xã, thành phố; Chi cục Thuế các khu vực: Đồng Hới - Quảng Ninh, Ba Đồn - Quảng Trạch, Bố Trạch, Lệ Thuỷ và tiến hành kiểm tra thực tế hiện trường, xác minh trực tiếp liên quan đến nội dung thanh tra. Đối với huyện Lệ Thuỷ năm 2020-2021; các xã, phường, thị trấn (xã Bảo Ninh, phường Bắc Lý TP Đồng Hới, xã Lý Trạch, thị trấn Hoàn Lão huyện Bố Trạch) đã được thanh tra, kết luận và xử lý sai phạm liên quan đến nội dung này, đoàn thanh tra không tiến hành thanh tra để tránh chồng chéo.

Sở giải quyết quá hạn vạn hồ sơ

Thời kỳ thanh tra (từ năm 2020 - 2022) UBND tỉnh Quảng Bình, Sở Tài nguyên và Môi trường, UBND các huyện, thị xã, thành phố đã quan tâm tổ chức triển khai thực hiện nghiêm túc các văn bản quy phạm pháp luật trong lĩnh vực đất đai trong đó có việc cấp GCNQSDĐ; tổ chức nhiều hội nghị, nhiều chương trình, kế hoạch và ban hành văn bản chỉ đạo các cơ quan chuyên môn, các huyện, thị xã, thành phố các xã, phường, thị trấn thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật; đăng tải các thông tin, các văn bản có liên quan về việc cấp GCNQSDĐ trên trang thông tin điện tử của UBND tỉnh, huyện, thị xã, thành phố để thực hiện.

Tuy nhiên, ở một số địa phương vẫn còn một số tồn tại, hạn chế trong lãnh đạo, điều hành cũng như trong thực hiện các thủ tục hành chính về công tác đăng ký đất đai, nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất dẫn tới một số địa bàn trong tỉnh việc cấp GCNQSDĐ còn chậm, chưa giải quyết kịp thời.

Cụ thể, từ ngày 1/1/2020 đến ngày 31/12/2022, Sở Tài nguyên và Môi trường, VPĐKĐĐ tỉnh, các chi nhánh VPĐKĐĐ các huyện, thị xã, thành phố đã tiếp nhận và thực hiện cấp GCNQSDĐ, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất đối với hộ gia đình, cá nhân với tổng số 177.402 hồ sơ, trong đó: Hồ sơ đã giải quyết: 165.830 hồ sơ (trong đó đúng hạn 146.240 hồ sơ, quá hạn 19.590 hồ sơ); Hồ sơ đang giải quyết: 3.884 hồ sơ (trong đó quá hạn 570 hồ sơ).

Như vậy, Sở Tài nguyên và Môi trường và VPĐKĐĐ tỉnh Quảng Bình giải quyết quá hạn 20.160/169.741 hồ sơ thuộc thẩm quyền, chiếm tỷ lệ 11,9% là thực hiện không đúng theo Quyết định số 12/2018/QĐ-UBND ngày 17/5/2018; Quyết định số 09/2021/QĐ-UBND ngày 6/5/2021 của Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Bình làm ảnh hưởng đến việc thực hiện các quyền về sử dụng đất của người dân.

Trường hợp 1 người dân khiếu nại VPĐKĐĐ thị xã Ba Đồn năm 2022. Ảnh: XP

Huyện giải quyết quá hạn hàng nghìn hồ sơ

Thanh tra tỉnh cũng nhận thấy từ ngày 1/1/2020 đến ngày 31/12/2022, UBND các huyện, thị xã, thành phố đã tiếp nhận và thực hiện cấp GCNQSDĐ, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất đối với hộ gia đình, cá nhân, cụ thể: Trong tổng số hồ sơ tiếp nhận: 28.547 hồ sơ, hồ sơ đã giải quyết: 25.717 hồ sơ (trong đó đúng hạn: 21.470 hồ sơ, quá hạn: 4.247 hồ sơ); hồ sơ đang giải quyết 687 hồ sơ (trong đó quá hạn: 218 hồ sơ).

Như vậy, UBND cấp huyện giải quyết quá hạn 4.465/26.404 hồ sơ thuộc thẩm quyền, chiếm tỷ lệ 16,9% là thực hiện không đúng theo Quyết định 12 và Quyết định số 09 của UBND tỉnh Quảng Bình.

Ngoài ra, hồ sơ trả lại yêu cầu bổ sung: 2.143 hồ sơ, chiếm tỷ lệ 7,5% (2.143/28.547). Tuy nhiên, hồ sơ cấp lần đầu trả lại 1.592 hồ sơ, chiếm tỷ lệ 22,76%, thể hiện việc thiết lập hồ sơ của UBND các xã, phường, thị trấn, các chi nhánh VPĐKĐĐ và các phòng Tài nguyên và Môi trường còn có nhiều sai sót, gây phiền hà cho người dân.

Về cấp GCNQSDĐ lần đầu, thanh tra chọn ngẫu nhiên 418 bộ hồ sơ kiểm tra, nhận thấy việc thực hiện các thủ tục cấp GCNQSDĐ lần đầu của các hộ gia đình cá nhân về việc xác định nguồn gốc, thời điểm sử dụng đất; xác định nghĩa vụ tài chính cơ bản theo quy định. Tuy nhiên, chậm thời gian 174 hồ sơ (hồ sơ chậm tại thị xã Ba Đồn 36/36 hồ sơ, tỷ lệ chậm 100%; Tuyên Hoá 11/14 hồ sơ, tỷ lệ chậm 78,6%; Lệ Thuỷ 29/52, tỷ lệ chậm 55,8%; Minh Hoá 8/82, tỷ lệ chậm 9,8%; Quảng Trạch 9/63, tỷ lệ chậm 14,3%; Bố Trạch 42/64, tỷ lệ chậm 65,6%; TP Đồng Hới 39/54, tỷ lệ chậm 72,2%), chiếm tỷ lệ 41,63 %.

Về việc cấp đổi GCNQSDĐ do thay đổi ranh giới, qua thanh tra ngẫu nhiên 418 bộ hồ sơ nhận thấy, việc cấp đổi GCNQSDĐ do tăng diện tích của các hộ gia đình cá nhân về việc xác định nguồn gốc, thời điểm sử dụng đất; xác định nghĩa vụ tài chính cơ bản theo quy định. Tuy nhiên, về thời gian thực hiện thủ tục hành chính, chậm 89 hồ sơ (tại thị xã Ba Đồn 42/42 hồ sơ, tỷ lệ chậm 100%; Tuyên Hoá 1/3 hồ sơ, tỷ lệ chậm 33,3% Lệ Thuỷ 13/17, tỷ lệ chậm 76,5%; Quảng Trạch 28/59, tỷ lệ chậm 47,5%; Bố Trạch 5/5, tỷ lệ chậm 100%), chiếm tỷ lệ 27,1%.

Trong công tác tiếp nhận, luân chuyển hồ sơ xác định nghĩa vụ tài chính về đất đai của người sử dụng đất của các chi cục thuế, có 63/496 hồ sơ chậm thời gian giải quyết theo qui định tại Khoản 4, Điều 12 Thông tư liên tịch số 88/2016/TTLT/BTC - BTNMT ngày 22/6/2016 quy định về hồ sơ và trình tự, thủ tục tiếp nhận, luân chuyển hồ sơ xác định nghĩa vụ tài chính về đất đai của người sử dụng đất (Chi cục Thuế khu vực Đồng Hới - Quảng Ninh xử lý chậm: 32/154 hồ sơ; Chi cục Thuế khu vực Quảng Trạch - Ba Đồn xử lý chậm: 16/100 hồ sơ; Chi cục Thuế huyện Bố Trạch xử lý chậm: 15/100 hồ sơ). Các hồ sơ chậm không thực hiện việc công khai xin lỗi và hẹn lại ngày trả kết quả theo Thông tư số 01/2018/TT-VPCP ngày 23/11/2018 và Quyết định số 15/2018/QĐ-UBND ngày 19/6/2018 của UBND tỉnh Quảng Bình.

Ngay ở cấp phường xã, thị trấn, thanh tra cũng nhận thấy có 10 xã, phường (xã Nam Trạch, Trung Trạch huyện Bố Trạch; xã: Nghĩa Ninh, Quang Phú TP Đồng Hới; xã Ngư Thủy Bắc, Hưng Thuỷ huyện Lệ Thuỷ; phường: Quảng Thọ, Ba Đồn, Quảng Long, Quảng Thuận thị xã Ba Đồn), không mở sổ theo dõi tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả theo đúng quy định tại Thông tư số 24/2014/TT-BTNMT ngày 19/5/2014 quy định về tài liệu, hồ sơ địa chính phải cập nhật, chỉnh lý biến động.

Thiếu xin lỗi người dân

Thanh tra cũng chỉ rõ, tại các huyện Bố Trạch, Minh Hoá, Lệ Thuỷ và thị xã Ba Đồn, các hồ sơ chậm thời gian đều không có văn bản xin lỗi người dân theo quy định về công khai xin lỗi tổ chức cá nhân khi giải quyết thủ tục hành chính sai sót, quá hạn trên địa bàn tỉnh Quảng Bình. Quy định này được ban hành kèm theo Quyết định số 15/2018/QĐ-UBND ngày 19/6/2018 của UBND tỉnh. Tại Điều 4 quy định rõ, các trường hợp phải thực hiện xin lỗi: Giải quyết hồ sơ quá hạn; quá trình giải quyết có sự sai sót trong kết quả giải quyết thủ tục hành chính...; Điều 3, Điều 5 của Quy định này cũng nêu rõ “nguyên tắc thực hiện xin lỗi” và “quy trình thực hiện thư xin lỗi”. Tuy nhiên, các đơn vị có sai phạm đã không tuân thủ quy định.