Chiếm đoạt quyền lãnh đạo

Các nguyên đơn là cổ đông VMG đã kiện lãnh đạo Công ty cố tình triệu tập Đại hội cổ đông (ĐHCĐ) không đầy đủ, không theo trình tự quy định của luật pháp. Theo họ, giấy xác nhận tham dự Đại hội ngày 20/6/2011 của Ngân hàng TMCP Đông Nam Á là không hợp lệ, do không ghi rõ số cổ phần sở hữu hiện tại; Biên bản họp Đại hội ngày 28/6/2011 không được đa số cổ đông đồng ý thông qua, nhưng sau đó, Chủ tịch và Thư ký Đại hội tự ý sửa biên bản là vi phạm pháp luật.

Tòa sơ thẩm ngày 18/4/2012 xử các nguyên đơn thắng kiện, nhưng lãnh đạo VMG kháng án. Tại Tòa phúc thẩm ngày 28/8/2012, do các bên đương sự đã không đưa thêm được chứng cứ nào mới, nên Hội đồng xét xử quyết định giữ nguyên bản án cũ, tức là chấp thuận toàn bộ yêu cầu khởi kiện của các nguyên đơn gồm bà Đỗ Thị Thanh Hương, ông Lê Quý Bình, ông Trần Minh Sơn, ông Nguyễn Văn Đạt và đại diện ủy quyền yêu cầu hủy Nghị quyết ĐHCĐ ngày 28/6/2011 của VMG để tiến hành Đại hội lại theo đúng quy định của pháp luật.

Sau một thời gian, ông Nguyễn Quang Ninh, người đứng đầu VMG không thực hiện bản án. Ngày 7/1/2013, Cục THA tỉnh BR-VT đã tổ chức THA đối với ông Ninh, nhưng ông này tiếp tục vắng mặt như tất cả những lần mà cơ quan chức năng triệu tập ông này trước đó. 

Nội dung bản án Tòa sơ thẩm cũng như Tòa phúc thẩm TANDTC là lãnh đạo VMG phải tiến hành ĐHCĐ, hủy kết quả ĐHCĐ thường niên 2011 vì những yếu tố bất hợp pháp. Thế nhưng, ông Nguyễn Quang Ninh cho rằng, bản thân không còn đủ tư cách pháp nhân để tiến hành ĐHCĐ nữa; bị bản án đã hủy kết quả ĐHCĐ thường niên năm 2011, có nghĩa là bản thân ông không còn tư cách HĐQT cũng như Giám đốc Công ty VMG. Ông Ninh từ chối trách nhiệm tổ chức ĐHCĐ nhưng vẫn nắm giữ quyền điều hành Công ty, Công ty vẫn hoạt động, trượt dài đà thua lỗ gần 70 tỷ đồng, cổ phiếu VMG đã bị Ủy ban Chứng khoán Nhà nước hủy niêm yết cách đây 2 năm.

Ông Ninh chỉ có khoảng 5% cổ phần VMG, nhưng nhóm cổ đông lớn là nguyên đơn trong vụ kiện giữ khoảng 20% cổ phần đành bất lực nhìn ông Ninh chiếm đoạt bất hợp pháp quyền điều hành Công ty.

Khuất tất trong việc thi hành án?

Ông Đinh Văn Thái, chấp hành viên, Cục THA Dân sự BR-VT cho biết: “Chúng tôi cho mời ông Nguyễn Quang Ninh để ông này viết đơn xin Sở Kế hoạch & Đầu tư tỉnh BR-VT phục hồi chức năng Chủ tịch HĐQT cho ông ấy, để tiến hành ĐHCĐ hoặc là sẽ tổ chức gặp mặt lãnh đạo VMG và nhóm cổ đông thắng kiện để bàn cách tổ chức Đại hội”. Ông Thái thừa nhận rằng, ông Ninh thường xuyên bất hợp tác nên Cơ quan THA đã bị bế tắc trong việc thi hành vụ án này. 

Có một điều khó hiểu là Thông báo số 19TB - CTHA của Cục THA Dân sự tỉnh BR - VT ban hành ngày 7/1/2013 đã nêu rất rõ chi tiết trình tự các bước THA, nhưng chính Cơ quan này lại không bám sát nội dung và thực hiện đúng thông báo do mình ban hành. 

Cụ thể, Thông báo nêu rõ “Hội đồng quản trị Công ty phải tổ chức ĐHCĐ, trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày nhận được văn bản... Nếu Chủ tịch HĐQT của Công ty không triệu tập họp ĐHCĐ thì phải bồi thường thiệt hại phát sinh đối với Công ty và phải chịu trách nhiệm trước pháp luật (có thể bị xử lý hình sự theo điểm b, khoản 2, Điều 118 Luật THA Dân sự năm 2008. Trường hợp HĐQT của Công ty không triệu tập họp ĐHCĐ thì trong thời hạn 30 ngày tiếp theo, Ban Kiểm soát Công ty thay thế HĐQT triệu tập họp ĐHCĐ (Theo khoản 4, Điều 97, Luật Doanh nghiệp 2005 và khoản 4b, Điều 13, chương VI Điều lệ Công ty).

Thông báo số 19TB-CTHA của Cục THA Dân sự BR-VT cũng hướng dẫn các cơ sở pháp lý để tiến hành ĐHCĐ. 

“Nếu hết thời hạn 30 ngày mà Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Thương mại Dịch vụ Dầu khí Vũng Tàu (VMG) không triệu tập họp ĐHCĐ thì Cục THA Dân sự BR-VT sẽ ra quyết định phạt tiền và ấn định thời hạn để Chủ tịch HĐQT thực hiện. Hết thời hạn đã ấn định mà Chủ tịch HĐQT Công ty vẫn không thực hiện thì Cơ quan THA dân sự sẽ đề nghị cơ quan thẩm quyền truy cứu trách nhiện hình sự về tội không chấp hành án”, Thông báo nhấn mạnh. 

Đến nay đã trễ hạn quá xa 60 ngày so với thời hạn cuối cùng mà Cục THA Dân sự BR-VT đưa ra, đối tượng phải thi hành án là lãnh đạo VMG, đứng đầu là ông Nguyễn Quang Ninh vẫn không tổ chức ĐHCĐ, tức là không THA, nhưng Cục THA Dân sự BR-VT vẫn không ra quyết định phạt tiền hay làm các bước để chuyển cơ quan thẩm quyền truy cứu trách nhiệm hình sự về tội không chấp hành án. Đại diện của nhóm cổ đông cho biết, nhóm cổ đông đã gửi văn bản tới Cục THA Dân sự BR-VT đề nghị THA nhưng không nhận được bất kỳ một sự phản hồi nào từ cơ quan này. 

Quay trở lại việc tổ chức ĐHCĐ, theo quy định tại Điều 97 Luật Doanh nghiệp, thì cổ đông hoặc nhóm cổ đông sở hữu trên 10% tổng số cổ phần phổ thông trong thời hạn liên tục ít nhất 6 tháng là có thẩm quyền triệu tập họp ĐHCĐ, trong trường hợp HĐQT và Ban kiểm soát không triệu tập họp ĐHCĐ theo quy định. 

Trường hợp của VMG thì Cơ quan THA phải có trách nhiệm hướng dẫn và hỗ trợ nhóm cổ đông VMG thắng kiện tổ chức ĐHCĐ. Tuy nhiên, khi được hỏi về điều này, ông Đinh Văn Thái cho rằng, đó là việc của các cổ đông, Cơ quan THA cũng đã làm hết chức năng rồi! Nhưng thực tế, nếu Cơ quan THA không hỗ trợ nhóm cổ đông quyền được sử dụng con dấu của Công ty để ban hành giấy mời triệu tập cổ đông; không tác động đến Ủy ban Chứng khoán Nhà nước để lấy danh sách cổ đông thì quyền được tổ chức ĐHCĐ của nhóm cổ đông cũng bị vô hiệu hóa và Cơ quan THA đã làm ngơ trách nhiệm của mình. 

Sự bế tắc, khuất tất trong việc thi hành bản án của Tòa Phúc thẩm TANDTC trong vụ VMG đang làm ảnh hưởng đến niềm tin của công chúng đối với uy tín, sức mạnh của cơ quan công lý nói chung cũng như niềm tin của nhà đầu tư vào thị trường chứng khoán nói riêng.

Gia Hân