Quang cảnh buổi hội thảo. Ảnh: PV

Tại hội thảo các đại biểu tập trung đánh giá vị trí, vai trò và chức năng của cơ quan thanh tra Nhà nước trong mối quan hệ với cơ quan thanh tra Nhà nước cấp trên và cơ quan quản lý Nhà nước cùng cấp; các quy định về xây dựng, phê duyệt định hướng chương trình, kế hoạch thanh tra; hình thức, căn cứ ra quyết định thanh tra, công khai kết luận thanh tra, các thời hạn trong hoạt động thanh tra và việc xử lý vi phạm trong hoạt động thanh tra; thẩm quyền, trình tự, thủ tục tiến hành hoạt động thanh tra hành chính, đặc biệt là hoạt động thanh tra liên ngành; thẩm quyền, hình thức, trình tự, thủ tục theo dõi, giám sát, kiểm tra và các biện pháp đảm bảo việc thực hiện kết luận thanh tra và các quyết định xử lý về thanh tra, đặc biệt là xử lý vi phạm của tổ chức, cá nhân trong quá trình thực hiện; tính hợp hiến, hợp pháp và tính đồng bộ của Luật Thanh tra và các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành Luật Thanh tra trong hệ thống pháp luật.

Chế độ thông tin báo cáo về công tác thanh tra, bao gồm cả hệ thống biểu mẫu thu thập thông tin theo quy định của pháp luật hiện hành.

Các quy định về việc lập dự toán, quản lý, sử dụng và quyết toán kinh phí được trích từ các khoản thu hồi phát hiện qua công tác thanh tra đã thực nộp vào ngân sách Nhà nước.

Điều 50 quy định về vấn đề xử lý tại điểm d thì có đưa ra hai trường hợp: hoặc là biện pháp xử lý hoặc là kiến nghị biện pháp xử lý. Điều này sẽ thích hợp với hai khả năng: Nếu Thủ trưởng cơ quan quản lý là người ký kết luận thanh tra thì trong kết luận này có thể đưa ra ngay biện pháp xử lý, đây là điều nằm trong phạm vi quyền hạn của Thủ trưởng cơ quan quản lý.

Tuy nhiên, nếu người ký kết luận thanh tra là Chánh Thanh tra thì việc đưa ra biện pháp xử lý là vượt khỏi thẩm quyền của họ nên chỉ có thể đưa ra kiến nghị biện pháp xử lý mà thôi.

Theo Phó Chánh Thanh tra TP Phạm Thị Nguyệt Ánh, cơ quan thanh tra còn quá phụ thuộc vào thủ trưởng cơ quan hành chính cùng cấp nên gặp khó khăn trong chỉ đạo hoạt động điều hành thanh tra một cách tập trung, thống nhất.

Cơ quan thanh tra chỉ có quyền kiến nghị, đề xuất mà không có thẩm quyền quyết định xử lý. Quyết định xử lý thuộc về người đứng đầu cơ quan hành chính cùng cấp trong khi chưa có chế tài cụ thể và đủ mạnh để buộc thủ trưởng cơ quan hành chính Nhà nước cùng cấp với cơ quan thanh tra chịu trách nhiệm trước pháp luật về hành vi, quyết định của mình trong việc ra các quyết định thanh tra, chỉ đạo thanh tra, xử lý kịp thời đúng đắn các kết luận, kiến nghị đã thể hiện trong báo cáo thanh tra.

Khi phát hiện có vi phạm pháp luật hình sự, cơ quan thanh tra chuyển cho cơ quan điều tra xử lý mà không có quyền khởi tố. Chính những bất cập, hạn chế nêu trên trong các quy định pháp luật về thanh tra đã ảnh hưởng không nhỏ tới hiệu quả, hiệu lực của hoạt động thanh tra.

Đại diện Thanh tra quận Hồng Bàng: Nên quy định rõ ràng, cụ thể hơn về quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm pháp lý của thủ trưởng các cơ quan hành chính Nhà nước cùng cấp với cơ quan thanh tra trong việc phê duyệt chương trình thanh tra, ra quyết định thanh tra, kết luận, kiến nghị thanh tra cũng như việc kiểm tra, đôn đốc thực hiện kết luận, kiến nghị ấy; đồng thời phải tôn trọng, bảo đảm cho cơ quan thanh tra hoạt động đúng pháp luật.

Cần quy định về tổ chức, quyền và nghĩa vụ của các cơ quan thanh tra có tính độc lập cao hơn so với quy định hiện hành trong Luật Thanh tra năm 2010 để tránh việc cơ quan thanh tra phụ thuộc quá nhiều vào Thủ trưởng cơ quan hành chính Nhà nước cùng cấp như hiện nay.

Quy định thanh tra Nhà nước được khởi tố và điều tra ban đầu khi phát hiện các vi phạm pháp luật đối với các cơ quan, tổ chức, cá nhân thuộc thẩm quyền được thanh tra. Như quy định đối với bộ đội biên phòng, cơ quan thuế vụ, quản lý thị trường hiện nay được khởi tố và điều tra bước đầu về các vi phạm pháp luật.

Theo Thanh tra quận Đồ Sơn, pháp luật về tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo còn nhiều bất cập, cần được sửa đổi, bổ sung, quy định về Ban Tiếp công dân cấp huyện còn chung chung, chưa quy định rõ chức năng, nhiệm vụ của Ban Tiếp công dân cấp huyện.

Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo sau nhiều năm triển khai thực hiện đã bộc lộ những bất cập, hạn chế cần sửa đổi, bổ sung.  

Thực hiện giải pháp này, đề nghị UBND TP xem xét, ban hành quy định về điều kiện, tiêu chuẩn, chuyên môn nghiệp vụ, chế độ luân chuyển của Trưởng ban Tiếp công dân, cán bộ tiếp công dân các cấp.

Đề nghị Thanh tra TP nghiên cứu, tham mưu cho UBND TP triển khai phần mềm tiếp dân xử lý đơn thư thống nhất trong toàn TP theo hướng Thanh tra TP hoặc Ban Tiếp công dân TP là trung tâm tiếp nhận, tổng hợp đơn thư khiếu nại, tố cáo trên toàn TP, các quận, huyện, xã, phường, thị trấn là các đầu mối thực hiện.

Thanh tra TP có văn bản hướng dẫn các quận, huyện chi chế độ bồi dưỡng tiếp công dân cho cán bộ tiếp dân, xử lý đơn, tham gia tiếp dân, tham mưu giải quyết khiếu nại, tố cáo thống nhất, đúng quy định trong toàn TP, tăng cường thanh tra trách nhiệm thủ trưởng để phát hiện, xem xét các trường hợp không thực hiện đúng chế độ bồi dưỡng theo quy định.

Thanh tra TP có văn bản hướng dẫn các quận, huyện công khai, minh bạch các kết luận giải quyết tố cáo, quyết định giải quyết khiếu nại tại Cổng thông tin điện tử thành phần của các quận, huyện theo quy định tại điểm c, khoản 3, điều 22 Thông tư số 07/2013/TT-TTCP của Thanh tra Chính phủ quy định quy trình giải quyết khiếu nại hành chính và điểm c, khoản 2, điều 11, Nghị định số 76/2012/NĐ-CP ngày 03/10/2012 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Tố cáo.

Thanh tra TP có văn bản hướng dẫn các quận, huyện xây dựng quy chế phối hợp, chế tài xử lý trong công tác phối hợp tiếp công dân tại các quận, huyện;  phân định rõ chức năng, nhiệm vụ của Ban tiếp công dân, của các phòng ban chuyên môn và thanh tra các quận, huyện trong công tác tiếp công dân, xử lý đơn, tham mưu giải quyết khiếu nại, tố cáo.

Thanh tra TP phối hợp với Ban Tiếp công dân TP tăng cường kiểm tra việc tiếp dân, xử lý đơn, giải quyết khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền của các quận huyện, yêu cầu các quận huyện giải quyết dứt điểm các đơn khiếu nại, tố cáo kiến nghị thuộc thẩm quyền còn để tồn đọng kéo dài, yêu cầu các quận huyện tổ chức thi hành các quyết định giải quyết khiếu nại, kết luận nội dung tố cáo đã có hiệu lực pháp luật, tránh để tiếp tục bùng phát đơn thư.

Kiến nghị UBND TP chỉ đạo giải quyết đối với những vụ việc khiếu nại, tố cáo của cấp quận đông người, phức tạp, có khó khăn trong việc thi hành.

UBND các quận cần có biện pháp, chế tài xử lý đối với các trường hợp lãnh đạo, công chức các ban, ngành, đoàn thể, phòng ban được giao nhiệm vụ phối hợp tiếp dân, xử lý đơn nhưng trốn tránh không tiếp dân.

Đề xuất sửa Luật Tiếp công dân theo hướng tăng thêm thẩm quyền cho Ban Tiếp công dân quận. Ban Tiếp công dân quận có quyền kiểm tra, giám sát việc giải quyết đơn thư chứ không chỉ đơn thuần là chỉ chuyển đơn như hiện nay.

Đề xuất tăng thêm vị trí, vai trò của Ban Tiếp công dân cấp quận,Trưởng ban Tiếp công dân cấp huyện là Chánh Văn phòng - Quận, huyện uỷ viên chứ không chỉ là Phó Chánh Văn phòng như hiện nay.

Bổ sung thêm các giải pháp để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tiếp công dân, xử lý đơn giải quyết khiếu nại, tố cáo tại các quận trên địa bàn TP hiện nay.

Kim Thành