Bà Phạm Diệu Huyền trình bày kết quả nghiên cứu. Ảnh: TH

Theo bà Diệu Huyền, cơ sở dữ liệu khoa học về thanh tra, khiếu nại, tố cáo (KNTC), tiếp công dân (TCD) và phòng chống tham nhũng (PCTN) là một hệ thống lưu trữ thông tin liên quan đến các hoạt động thanh tra, giải quyết KNTC, TCD và PCTN. Xây dựng cơ sở dữ liệu khoa học về thanh tra, KNTC, TCD và PCTN là quá trình tạo ra một hệ thống lưu trữ thông tin chuyên biệt về các hoạt động liên quan đến thanh tra, giải quyết KNTC, TCD và PCTN.

Việc hình thành cơ sở dữ liệu khoa học về thanh tra, KNTC, TCD và PCTN không chỉ có ý nghĩa đặc biệt đối với công tác nghiên cứu và quản lý khoa học thanh tra mà còn phục vụ hiệu quả công tác chỉ đạo, điều hành của cả ngành Thanh tra dựa trên một hệ thống thông tin khoa học, đầy đủ, kịp thời.

Với những ý nghĩa thiết thực và vai trò quan trọng như vậy, nhưng thực tiễn cơ sở dữ liệu khoa học và việc khai thác cơ sở dữ liệu khoa học về thanh tra, KNTC, TCD và PCTN hiện nay bộc lộ nhiều bất cập, hạn chế...

Dữ liệu khoa học về thanh tra, KNTC, TCD và PCTN được lưu trữ tản mát, không có tính liên thông. Các công trình nghiên cứu khoa học quy mô (các đề tài) về thanh tra, KNTC, TCD và PCTN được lưu trữ sơ sài trên một hệ thống đang được xây dựng lại (chỉ bao gồm tên đề tài và tóm lược nội dung), các bài nghiên cứu, tin tức hoạt động nghiên cứu; các thông tin về các hoạt động thanh tra, KNTC, TCD và PCTN nằm ở những hệ thống cơ sở dữ liệu khác nhau, được quản lý bởi các chủ thể có thẩm quyền khác nhau mà không thể liên thông, khai thác thông tin bởi các nhà nghiên cứu.

Mặt khác, rất nhiều dữ liệu khoa học về thanh tra, KNTC, TCD và PCTN tồn tại dưới dạng tài liệu sách, báo, tạp chí khiến việc lưu trữ, khai thác rất khó khăn.

Việc quản lí dữ liệu khoa học hiện có bộc lộ nhiều bất cập về cơ chế, phương thức cho đến hạ tầng kĩ thuật.

Kinh phí để xây dựng, duy trì và phát triển cơ sở dữ liệu khoa học về thanh tra, KNTC, TCD và PCTN được đầu tư rất ít trong khi các chi phí dành cho các nội dung như đầu tư cơ sở vật chất - kỹ thuật phục vụ xây dựng, duy trì và phát triển cơ sở dữ liệu khoa học; bảo đảm vận hành hệ thống mạng thông tin nghiên cứu phục vụ cơ sở dữ liệu khoa học... lại rất tốn kém.

“Việc xây dựng cơ sở dữ liệu khoa học về thanh tra, KNTC, TCD và PCTN có ý nghĩa thực tiễn quan trọng, giúp nâng cao hiệu quả công tác nghiên cứu khoa học thanh tra và phục vụ hiệu quả hơn công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của ngành Thanh tra. Do đó, việc nghiên cứu đề tài “Xây dựng cơ sở dữ liệu khoa học về thanh tra, KNTC, TCD và PCTN” là rất cần thiết”, chủ nhiệm đề tài nhấn mạnh.

Trên cơ sở đó, đề tài đưa ra các nhóm giải pháp xây dựng cơ sở dữ liệu khoa học về thanh tra, KNTC, TCD và PCTN. Theo đó, tất cả các dữ liệu nội sinh của ngành Thanh tra cần phải được tập hợp, thống kê và quản lý tập trung, thống nhất bởi một đầu mối chuyên trách về khoa học công nghệ.

Bên cạnh đó, đẩy mạnh và thực hiện việc số hóa toàn bộ nguồn dữ liệu nghiên cứu khoa học nội sinh của ngành Thanh tra với một lộ trình phù hợp. Cần dành một khoản kinh phí thích hợp, phân bổ theo từng giai đoạn gắn với các mục tiêu cụ thể của việc số hóa.

Đồng thời, đẩy mạnh việc hợp tác giữa Thanh tra Chính phủ với các cơ quan, tổ chức, đơn vị có nguồn dữ liệu nghiên cứu khoa học về thanh tra, KNTC, TCD và PCTN trong việc chia sẻ, sử dụng dữ liệu của nhau; cần tiếp tục nghiên cứu, bổ sung, hoàn thiện các trường dữ liệu trong các cơ sở dữ liệu hiện có do Thanh tra Chính phủ đang quản lý, vận hành nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả khai thác, sử dụng, đáp ứng yêu cầu phục vụ công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của cấp có thẩm quyền và công tác nghiên cứu khoa học, xây dựng chiến lược, chính sách của ngành Thanh tra...

Góp ý hoàn thiện kết quả nghiên cứu đề tài, TS Phạm Thị Huệ, Trưởng phòng Nghiên cứu và Hợp tác phát triển, Viện CL&KHTT cho rằng, đề tài có nhiều thông tin đánh giá phù hợp với đề tài cơ sở. Tuy nhiên, chủ nhiệm đề tài cần làm rõ mục đích của việc nghiên cứu đề tài, hướng đến xây dựng cơ sở khoa học phục vụ nghiên cứu khoa học, xây dựng thể chế của ngành; làm rõ vai trò của xây dựng cơ sở dữ liệu khoa học về thanh tra, KNTC, TCD và PCTN; tính an toàn, bảo mật dữ liệu…

ThS Nguyễn Sỹ Giao, Phó Trưởng phòng Hành chính - Tổ chức, Viện CL&KHTT cho rằng, đề tài cần bổ sung số liệu từ Viện CL&KHTT, Trường Cán bộ Thanh tra về Cơ sở dữ liệu khoa học về thanh tra, KNTC, TCD và PCTN.

Theo ThS Lê Văn Đức, Phó Trưởng phòng Quản lý Khoa học và Thông tin - Thư viện, Viện CL&KHTT, đề tài có phạm vi nghiên cứu rộng, do đó, cần khoanh lại cho phù hợp hơn; làm rõ khái niệm cơ sở dữ liệu khoa học và cơ sở dữ liệu khác, từ đó, làm rõ phạm vi, mục đích nghiên cứu của đề tài; nghiên cứu cơ chế, mối quan hệ phối hợp giữa các đơn vị trong xây dựng cơ sở dữ liệu khoa học về thanh tra, KNTC, TCD và PCTN.

TS Nguyễn Huy Hoàng, Phó Viện trưởng Viện CL&KHTT cho rằng, phần khái quát thực trạng các cơ sở dữ liệu khoa học ở một số bộ, ngành, lĩnh vực và bài học kinh nghiệm ở chương II nên chuyển về chương I;

Bên cạnh đó, khái niệm cơ sở dữ liệu khoa học cần bám sát vào Luật Khoa học và công nghệ. Đồng ý với các ý kiến trên, ông Hoàng cho rằng đề tài cần khuôn lại phạm vi đề tài cho phù hợp với phạm vi đề tài cơ sở…