Bộ trưởng KH&CN Huỳnh Thành Đạt. Ảnh: M.H

Hôm nay (25/12), Bộ KH&CN đã chủ trì Phiên họp Ban soạn thảo, Tổ biên tập về Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo KH,CN&ĐMST.

Phát triển KH,CN&ĐMST đang là yếu tố quyết định phát triển của các quốc gia

Tại phiên họp, Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt, Trưởng ban soạn thảo Dự án luật cho biết, hiện nay, KH,CN&ĐMST và chuyển đổi số đang phát triển rất mạnh mẽ, có vai trò ngày càng quan trọng và được kỳ vọng trở thành động lực tăng trưởng mới, đưa đất nước trở thành nước phát triển vào năm 2045 như Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII đã đề ra.

Trước đó, ngày 22/12, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 57 về đột phá phát triển KH,CN&ĐMST và chuyển đổi số quốc gia nhấn mạnh: “Phát triển KH,CN&ĐMST và chuyển đổi số đang là yếu tố quyết định phát triển của các quốc gia; là điều kiện tiên quyết, thời cơ tốt nhất để nước ta phát triển giàu mạnh, hùng cường trong kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc”. 

Theo đó, nội dung của Dự thảo Luật KH,CN&ĐMST được yêu cầu cần bám sát, thể chế hóa kịp thời các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước với các quy định mạnh mẽ phù hợp với thực tiễn của Việt Nam và tiến gần tới thông lệ quốc tế, Bộ trưởng nhấn mạnh.

Toàn cảnh phiên họp. Ảnh: M.H

Vì vậy, ông đề nghị, việc xây dựng Luật KH,CN&ĐMST cần dựa trên các quan điểm mở rộng phạm vi, đối tượng điều chỉnh của luật sang khu vực ngoài công lập để thúc đẩy nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và ĐMST, đóng góp ngày càng hiệu quả vào phát triển kinh tế - xã hội, góp phần công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Tinh gọn bộ máy để tập trung đầu tư nâng cao năng lực của các tổ chức KH&CN, tổ chức nghiên cứu và phát triển công lập; thu hút và trọng dụng nguồn nhân lực chất lượng cao; tăng cường liên kết giữa viện nghiên cứu, trường đại học và doanh nghiệp; thu hút đầu tư ngoài ngân sách cho KH,CN&ĐMST.

Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, đơn giản hóa thủ tục hành chính trong quản lý nhà nước; đơn giản hóa quy trình, thủ tục, đẩy mạnh chuyển đổi số trong các hoạt động nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và hoạt động ĐMST, nhất là trong hoạt động quản lý nhà nước; nâng cao tính minh bạch, đạo đức và liêm chính trong hoạt động KH&CN.

Tiếp tục kế thừa các quy định của Luật KH&CN năm 2013 còn phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng, phù hợp với thực tiễn phát triển KH&CN của Việt Nam và thông lệ quốc tế, Bộ trưởng đề nghị.

Dự án luật sẽ thiết lập các hành lang pháp lý thúc đẩy sự phát triển

Tại đây, Thứ trưởng Bộ KH&CN Bùi Thế Duy cũng nhấn mạnh một số điểm mới nổi bật trong Luật KH,CN&ĐMST như việc bổ sung quy định về tổ chức, cá nhân nghiên cứu và phát triển công lập; đơn giản hóa các bước phê duyệt nhiệm vụ KH&CN sử dụng ngân sách Nhà nước; quy định rõ hai nội dung chương trình KH&CN và nhiệm vụ KH&CN; bổ sung về nguyên tắc chính sách thuế đối với hoạt động KH,CN&ĐMST để làm căn cứ đề xuất các ưu đãi cụ thể trong các luật về thuế; làm rõ các nội dung chi cho hoạt động nghiên cứu, phát triển của doanh nghiệp...

Theo Thứ trưởng thì trên cơ sở đó, Dự án luật sẽ thiết lập các hành lang pháp lý đầy đủ để thúc đẩy sự phát triển của hệ thống ĐMST quốc gia, đồng thời khuyến khích hoạt động ĐMST trong doanh nghiệp, cộng đồng và trong các cơ quan quản lý nhà nước. Những quy định này sẽ tạo điều kiện thuận lợi, ưu đãi nhằm thúc đẩy hoạt động KH,CN&ĐMST.

Thứ trưởng Bộ KH&CN Bùi Thế Duy phát biểu tại phiên họp. Ảnh: M.H

Bày tỏ nhất trí với nội dung của Dự thảo Luật KH,CN&ĐMST, tuy nhiên, Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam Nguyễn Đức Minh cũng đề xuất bổ sung một điều khoản khẳng định vai trò và vị thế mới của KH,CN&ĐMST, coi đây là một quan điểm, nguyên tắc quan trọng trong luật.

Bên cạnh đó, cần nêu rõ tên của các trung tâm, các viện nghiên cứu xuất sắc được thành lập để tập hợp các chuyên gia, các nhà khoa học từ các tổ chức nghiên cứu và phát triển, các cơ sở giáo dục đại học khác đến làm việc kiêm nhiệm nhằm tập trung nghiên cứu và phát triển trong một chủ đề được ưu tiên phát triển gồm 2 Đại học Quốc gia và 2 Viện Hàn lâm, ông Nguyễn Đức Minh nêu.

Ngoài đồng tình với các quan điểm trên, Phó Giám đốc Đại học Quốc gia Hà Nội Phạm Bảo Sơn cũng nêu thêm ý kiến đối với các tổ chức nghiên cứu và phát triển công lập, đặc biệt cần có cơ chế chính sách riêng để tạo thuận lợi phát triển nghiên cứu mạnh mẽ hơn trong giai đoạn tới.

Ngoài ra, cũng cần làm rõ thẩm quyền của các cơ quan, tổ chức soạn thảo, đồng thời đề xuất các tổ chức chủ động xây dựng và xét chọn nhiệm vụ KH&CN trong khuôn khổ kinh phí được cấp cũng như các nguồn kinh phí tự chủ khác.

Một số đại biểu dự họp cũng đã đề cập tới việc cần sửa đổi để Dự thảo luật tạo ra cơ chế thông thoáng, đơn giản hóa các quy trình xét duyệt và thực hiện các đề tài KH&CN... nhằm tạo dựng một khung pháp lý vững chắc cho công cuộc chuyển đổi số trong thời gian tới.

Cũng theo Thứ trưởng Bùi Thế Duy thì Bộ KH&CN sẽ tổ chức các buổi làm việc với từng bộ, ngành, lĩnh vực liên quan để làm rõ hơn các nội dung trong Dự án luật; đồng thời, khẳng định sẽ tiếp thu tối đa những ý kiến của các đại biểu để hoàn thiện Dự thảo Luật, đảm bảo tính khả thi và phù hợp với thực tiễn.