(Thanh tra) - Dự thảo Nghị định hướng dẫn thi hành Luật An toàn thực phẩm làm rõ quyền và trách nhiệm của cơ quan kiểm tra Nhà nước và phương thức kiểm tra của cơ quan này với thực phẩm nhập khẩu.
Dự thảo Nghị định quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật An toàn thực phẩm đang được xây dựng, với nội dung trọng tâm là làm rõ quyền và trách nhiệm của cơ quan kiểm tra Nhà nước đối với thực phẩm nhập khẩu và quy định cụ thể các phương thức kiểm tra áp dụng đối với các lô hàng thực phẩm nhập khẩu. Việc ban hành nghị định này nhằm đảm bảo tính thống nhất, hiệu lực trong tổ chức thực hiện luật, đồng thời tăng cường kiểm soát chất lượng và an toàn thực phẩm trên thị trường nội địa.
Theo Điều 15 của dự thảo quy định cơ quan kiểm tra Nhà nước đối với thực phẩm nhập khẩu là cơ quan kiểm tra Nhà nước về an toàn thực phẩm, là cơ quan chuyên môn được UBND cấp tỉnh giao hoặc chỉ định để thực hiện việc kiểm tra Nhà nước về chất lượng, an toàn đối với sản phẩm theo quy định tại khoản 1, Điều 39 Luật An toàn thực phẩm.
Cùng với đó, cơ quan kiểm tra Nhà nước có quyền và trách nhiệm sau đây: Đối với thực phẩm nhập khẩu thuộc trường hợp kiểm tra Nhà nước theo quy định tại Nghị định này: đối với mặt hàng có kết quả 3 (ba) lần kiểm tra liên tiếp theo phương thức kiểm tra chặt đạt yêu cầu, cơ quan kiểm tra sẽ quyết định áp dụng chuyển đổi phương thức kiểm tra từ phương thức kiểm tra chặt sang phương thức kiểm tra thông thường; đối với mặt hàng có kết quả 3 (ba) lần kiểm tra liên tiếp theo phương thức kiểm tra thông thường đạt yêu cầu, cơ quan kiểm tra sẽ quyết định áp dụng chuyển đổi phương thức kiểm tra từ phương thức kiểm tra thông thường sang phương thức kiểm tra giảm.
Cơ quan kiểm tra Nhà nước cũng có quyền tiến hành kiểm tra thực phẩm theo phương thức và thủ tục được quy định tại nghị định này; thu phí, lệ phí kiểm tra, kiểm nghiệm theo quy định của pháp luật về phí và lệ phí; bảo đảm trình độ chuyên môn, tính chính xác, trung thực và khách quan khi kiểm tra, xác nhận an toàn thực phẩm đối với các lô hàng, mặt hàng nhập khẩu.
Tuân thủ việc lấy mẫu, lưu mẫu theo quy định của pháp luật; Chịu sự chỉ đạo, kiểm tra và hướng dẫn về tổ chức và nghiệp vụ của UBND cấp tỉnh, Bộ Y tế, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Công Thương.
Đồng thời tiếp nhận và giải quyết khiếu nại của chủ hàng. Nếu gây thiệt hại cho chủ hàng, cơ quan kiểm tra Nhà nước phải hoàn trả toàn bộ phí kiểm nghiệm, phí kiểm tra, đồng thời phải bồi thường thiệt hại cho chủ hàng (nếu có) theo quy định của pháp luật; lưu trữ hồ sơ kiểm tra theo quy định của pháp luật và xuất trình hồ sơ lưu trữ khi cơ quan có thẩm quyền yêu cầu.
Thực hiện báo cáo 6 tháng/lần về cơ quan chỉ định/giao nhiệm vụ kiểm tra Nhà nước đối với thực phẩm nhập khẩu theo quy định tại Mẫu số 01, Phụ lục I ban hành kèm theo nghị định này hoặc báo cáo đột xuất khi có cảnh báo của Bộ Y tế, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Công Thương của Việt Nam hoặc của cơ quan có thẩm quyền tại nước ngoài hoặc của nhà sản xuất, hoặc báo cáo về kết quả xử lý thực phẩm không đạt yêu cầu đối với thực phẩm nhập khẩu; lấy mẫu kiểm tra các nội dung ghi nhãn sản phẩm và các chỉ tiêu chất lượng, an toàn đối với sản phẩm nhập khẩu nhằm mục đích viện trợ.
Về phương thức kiểm tra, Điều 17 dự thảo Nghị định quy định, phương thức kiểm tra giảm được cơ quan hải quan thực hiện kiểm tra hồ sơ của lô hàng nhập khẩu. Phương thức kiểm tra giảm áp dụng tối đa trong thời gian 12 tháng kể từ ngày mặt hàng nhập khẩu và kiểm tra đạt yêu cầu nhập khẩu theo phương thức kiểm tra thông thường sau 3 (ba) lần liên tiếp đạt yêu cầu (trừ trường hợp quy định tại điểm a, khoản 1, Điều 18 của Nghị định này).
Phương thức kiểm tra thông thường do cơ quan kiểm tra Nhà nước đối với thực phẩm nhập khẩu thực hiện kiểm tra hồ sơ, kiểm tra thực trạng hàng hóa (ngoại quan, ghi nhãn, tình trạng bao gói, tình trạng bảo quản đặc biệt (nếu có),…) và lấy mẫu phân tích khi có dấu hiệu nghi ngờ.
Trong quá trình kiểm tra về thực trạng hàng hóa thì cơ quan kiểm tra căn cứ vào bản chất thành phần cấu tạo, lịch sử chất lượng của mặt hàng, lịch sử nhập khẩu của chủ hàng và vùng, lãnh thổ xuất xứ, hệ thống quản lý chất lượng đang áp dụng của mặt hàng đó để quyết định lấy mẫu và chỉ định phân tích các chỉ tiêu chất lượng, an toàn thực phẩm từ các nhóm chỉ tiêu chất lượng, an toàn thực phẩm trong hồ sơ để thực hiện kiểm nghiệm.
Phương thức kiểm tra chặt do cơ quan kiểm tra Nhà nước đối với thực phẩm nhập khẩu thực hiện đối với một trong các trường hợp: Các mặt hàng có kết quả kiểm tra nhập khẩu trước đó không đạt: Cơ quan kiểm tra thực hiện kiểm tra hồ sơ và lấy mẫu của toàn bộ các mặt hàng trong lô hàng để kiểm nghiệm các nhóm chỉ tiêu chất lượng, an toàn thực phẩm trong hồ sơ.
Đối với những mặt hàng không đạt tại lần kiểm tra, thanh tra, hậu kiểm (nếu có): Cơ quan kiểm tra thực hiện kiểm tra hồ sơ và lấy mẫu để kiểm nghiệm chỉ tiêu không đạt theo kết luận của các đoàn thanh tra, kiểm tra, hậu kiểm và các nhóm chỉ tiêu chất lượng, an toàn thực phẩm trong hồ sơ.
Đối với những mặt hàng có cảnh báo bởi các cơ quan có thẩm quyền nước xuất khẩu, cơ quan thẩm quyền của Việt Nam hoặc tự phát hiện bởi tổ chức, cá nhân chịu trách nhiệm đưa sản phẩm ra thị trường: Cơ quan kiểm tra thực hiện kiểm tra hồ sơ và lấy mẫu các mặt hàng bị cảnh báo để kiểm nghiệm chỉ tiêu bị cảnh báo và các nhóm chỉ tiêu chất lượng, an toàn thực phẩm trong hồ sơ.
