Chủ tịch UBND thành phố Hải Phòng Nguyễn Văn Tùng phát biểu. Ảnh: KT

Theo số liệu thống kê tính đến ngày 31/12/2024, diện tích tự nhiên của toàn thành phố Hải Phòng là 1.526,44km², quy mô dân số của thành phố là 2.468.029 người, trong đó dân số thường trú là 2.276.548 người và dân số tạm trú là 191.481 người.

Số lượng ĐVHC cấp huyện: 15 ĐVHC cấp huyện, gồm: 1 thành phố Thủy Nguyên, 8 quận: Hồng Bàng, Ngô Quyền, Lê Chân, Kiến An, Hải An, Đồ Sơn, Dương Kinh, An Dương và 6 huyện: An Lão, Kiến Thụy, Tiên Lãng, Vĩnh Bảo, Cát Hải, Bạch Long Vỹ và 167 ĐVHC cấp xã (79 phường, 7 thị trấn và 81 xã).

Theo quy định tại Khoản 2 Nghị quyết số 76/2025/UBTVQH15 “Việc sắp xếp ĐVHC cấp xã được thưc hiện đối với các ĐVHC có diện tích tự nhiên hoặc quy mô dân số chưa đáp ứng tiêu chuẩn của ĐVHC tương ứng”. Như vậy thành phố Hải Phòng có 127/167 ĐVHC cấp xã (chiếm 76%) chưa đảm bảo cả 2 tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên và quy mô dân số thuộc diện phải sắp xếp năm 2025.

Căn cứ Nghị quyết Hội nghị lần thứ 11 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII (Nghị quyết số 60-NQ/TW ngày 12/4/2025); các kết luận của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về triển khai nghiên cứu, đề xuất tiếp tục sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị; sắp xếp, tổ chức lại ĐVHC các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền 2 cấp, UBND thành phố Hải Phòng trình Chính phủ đề án sắp xếp ĐVHC cấp xã của thành phố năm 2025: Sắp xếp 167 ĐVHC cấp xã để thành lập 50 đơn vị cơ sở (gồm 24 phường, 24 xã và 2 đặc khu), giảm 117 ĐVHC cấp xã,  đạt 70,05% số ĐVHC cấp xã hiện tại của thành phố.

Sau sắp xếp có 50 đơn vị cơ sở mới (gồm cả 2 đặc khu) đảm bảo nguyên tắc sắp xếp theo quy định của Trung ương (39 đơn vị cơ sở đạt cả 2 tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên và quy mô dân số; 11 đơn vị cơ sở được hình thành từ 3 ĐVHC cấp xã trở lên), cụ thể:

Quy định về chính quyền địa phương cấp xã sau sắp xếp ĐVHC

Theo quy định tại Công văn số 03/CV-BCĐ ngày 15/4/2025 của Ban Chỉ đạo của Chính phủ về việc định hướng một số nhiệm vụ sắp xếp ĐVHC và tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp. Về tổ chức bộ máy, cán bộ, công chức, viên chức khi thực hiện sắp xếp: Chính quyền địa phương cấp xã gồm có HĐND và UBND; HĐND cấp xã thành lập 2 ban là Ban Pháp chế và Ban Kinh tế - Xã hội; UBND cấp xã thành lập tối đa 4 phòng và tương đương gồm: Văn phòng HĐND và UBND; Phòng Kinh tế (đối với xã, đặc khu) hoặc Phòng Kinh tế, Hạ tầng và Đô thị (đối với phường); Phòng Văn hóa - Xã hội; Trung tâm phục vụ hành chính công (xác định là tổ chức hành chính khác thuộc UBND cấp xã).

Về số lượng chức danh lãnh đạo HĐND cấp xã gồm chủ tịch (chức danh kiêm nhiệm) và 1 phó chủ tịch (chức danh chuyên trách).

Lãnh đạo UBND cấp xã gồm chủ tịch (chức danh chuyên trách) và 2 phó chủ tịch (1 phó chủ tịch kiêm nhiệm chức danh Chánh Văn phòng HĐND và UBND; 1 phó chủ tịch kiêm nhiệm chức danh Giám đốc Trung tâm phục vụ hành chính công).

Các ban của HĐND có trưởng ban (chức danh kiêm nhiệm) và 1 phó trưởng ban (chức danh chuyên trách).

Các phòng và tương đương của UBND có trưởng phòng (chức danh chuyên trách hoặc do phó chủ tịch UBND kiêm nhiệm) và 1 cấp phó (chức danh chuyên trách).

Địa phương căn cứ yêu cầu, nhiệm vụ chủ động sắp xếp, bố trí sử dụng lãnh đạo kiêm nhiệm hoặc giảm cấp phó các phòng, ban chuyên môn để tăng số lượng công chức làm việc trực tiếp đáp ứng yêu cầu phục vụ người dân của ĐVHC cấp xã mới.

Về biên chế: Chuyển 100% biên chế cấp huyện hiện có để bố trí biên chế cấp xã, trong đó đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý của hệ thống chính trị cấp huyện hiện nay được bố trí làm nòng cốt tại các đơn vị cấp xã mới; có thể tăng cường cán bộ, công chức, viên chức ở các sở, ban, ngành thành phố về cấp xã.

Trước mắt giữ nguyên số lượng biên chế cán bộ, công chức, viên chức của cấp huyện, cán bộ, công chức của cấp xã hiện có trước sắp xếp và thực hiện việc rà soát, tinh giản biên chế gắn với cơ cấu lại, nâng cao chất lượng đội ngũ đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, bảo đảm trong thời hạn 5 năm cơ bản theo đúng quy định của Chính phủ; dự kiến biên chế bình quân của mỗi cấp xã khoảng 32 biên chế (không bao gồm khối đảng, đoàn thể).

Về biên chế viên chức trong đơn vị sự nghiệp công lập: Trên cơ sở phương án sắp xếp, cơ cấu lại các đơn vị sự nghiệp công lập theo ngành, lĩnh vực tại cấp xã mới theo hướng dẫn của bộ quản lý ngành, lĩnh vực, các địa phương có trách nhiệm bố trí chỉ tiêu biên chế viên chức hưởng lương ngân sách trong tổng số biên chế được cấp có thẩm quyền giao, bảo đảm thực hiện tinh giản biên chế, cơ cấu lại và nâng cao chất lượng đội ngũ viên chức, thực hiện đẩy mạnh tự chủ đối với đơn vị sự nghiệp công lập theo ngành, lĩnh vực phù hợp với điều kiện, đặc điểm của từng địa bàn.

Đối với người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã và thôn, tổ dân phố hiện nay: Kết thúc việc sử dụng người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã hiện nay. Giao chính quyền địa phương xem xét, có thể sắp xếp, bố trí người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ tham gia công tác tại thôn, tổ dân phố và thực hiện chế độ, chính sách đối với các trường hợp không bố trí công tác theo quy định.

Tiếp tục xác định thôn, tổ dân phố là tổ chức tự quản của cộng đồng dân cư, không phải là cấp hành chính. Trước mắt giữ nguyên các thôn, tổ dân phố hiện có; sau khi hoàn thành sắp xếp ĐVHC các cấp, Chính phủ sẽ giao Bộ Nội vụ nghiên cứu và hướng dẫn theo chỉ đạo của cấp có thẩm quyền về việc sắp xếp, tổ chức lại thôn, tổ dân phố theo hướng tinh gọn, phục vụ trực tiếp đời sống của cộng đồng dân cư trên địa bàn.

Sắp xếp ĐVHC cấp xã là nhiệm vụ chính trị quan trọng, khối lượng công việc lớn, phức tạp; do đó, để đảm bảo thời gian triển khai thực hiện, UBND thành phố Hải Phòng đề nghị Bộ Nội vụ sớm thẩm định, trình Chính phủ xem xét, trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội về sắp xếp ĐVHC cấp xã của thành phố Hải Phòng để UBND thành phố Hải Phòng tổ chức triển khai thực hiện các nội dung công việc tiếp theo đảm bảo tiến độ theo quy định.