(Thanh tra) - Quy định mới về thu thập, sử dụng dữ liệu thu được từ phương tiện, thiết bị kỹ thuật do cá nhân, tổ chức cung cấp để phát hiện vi phạm hành chính có liên quan công tác thanh tra, đang được Bộ Công an xây dựng để phù hợp với tinh gọn bộ máy, chính quyền địa phương 2 cấp...
Bộ Công an đang hoàn thiện dự thảo Nghị định quy định về danh mục, việc quản lý, sử dụng phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ và quy trình thu thập, sử dụng dữ liệu thu được từ phương tiện, thiết bị kỹ thuật do cá nhân, tổ chức cung cấp để phát hiện vi phạm hành chính, thay thế Nghị định số 135/2021/NĐ-CP ngày 31/12/2021.
Cơ sở chính trị, pháp lý và yêu cầu khắc phục bất cập
Theo Bộ Công an, việc xây dựng nghị định mới được căn cứ vào Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân, trong đó nhấn mạnh yêu cầu ứng dụng mạnh mẽ chuyển đổi số trong hoạt động thanh tra, kiểm tra, kiểm toán; triển khai thanh tra, kiểm tra trực tuyến, ưu tiên thanh tra, kiểm tra từ xa dựa trên các dữ liệu điện tử, giảm thanh tra, kiểm tra trực tiếp; miễn kiểm tra thực tế đối với các doanh nghiệp tuân thủ tốt quy định pháp luật.
Cùng với đó là hàng loạt văn bản pháp luật mới điều chỉnh thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính, bao gồm: Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính (hiệu lực từ 1/7/2025); Luật Tổ chức Chính phủ, Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Luật Thanh tra và các nghị quyết về sắp xếp, tinh gọn bộ máy hành chính theo hướng thu gọn, sáp nhập các bộ, vận hành chính quyền địa phương 2 cấp…
Đặc biệt, Nghị định số 189 và 190 ban hành ngày 1/7/2025 cũng đã cụ thể hóa thẩm quyền xử phạt, dẫn đến sự thay đổi trong các chức danh có thẩm quyền xử lý vi phạm như công an, quản lý thị trường, cảnh sát biển, bộ đội biên phòng, hải quan, thanh tra...
Vì vậy, việc ban hành nghị định mới là yêu cầu cấp thiết nhằm bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ trong hệ thống pháp luật.
Thực tiễn cho thấy, một số thiết bị chuyên dùng, công nghệ cao đòi hỏi năng lực thử nghiệm, hiệu chuẩn đặc thù, nhưng hệ thống kiểm định trong nước chưa đáp ứng đầy đủ, dẫn đến phải phụ thuộc chuyên gia hoặc phòng thử nghiệm nước ngoài, gây tốn kém thời gian và chi phí.
Bên cạnh đó, công tác bảo dưỡng, sửa chữa, kiểm định phương tiện chưa được thực hiện thường xuyên; một số thiết bị đã xuống cấp, ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng trong công tác phát hiện vi phạm hành chính.
Dự thảo Nghị định được kỳ vọng sẽ khắc phục những hạn chế, tạo hành lang pháp lý đầy đủ cho việc quản lý, sử dụng phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ và quy trình thu thập, sử dụng dữ liệu kỹ thuật do cá nhân, tổ chức cung cấp, phục vụ công tác phát hiện, thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm hành chính.
Tăng cường chuyển đổi số, bảo đảm minh bạch, hiệu quả
Dự thảo Nghị định quy định rõ đối tượng được trang bị và quản lý phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ; danh mục các loại thiết bị được phép sử dụng để phát hiện vi phạm hành chính trong từng lĩnh vực cụ thể như: Trật tự, an toàn giao thông, bảo vệ môi trường, phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ, phòng, chống ma túy, phòng, chống tác hại của rượu, bia, khai thác thủy sản; việc sử dụng, bảo quản kết quả, quy trình thu thập, sử dụng dữ liệu thu được từ phương tiện, thiết bị kỹ thuật do cá nhân, tổ chức cung cấp để phát hiện vi phạm hành chính…
Đáng chú ý, dự thảo cũng bổ sung quy định về thẩm quyền ban hành quy định chi tiết về tiêu chuẩn, định mức sử dụng phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ và trách niệm trong hướng dẫn quy trình sử dụng phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ và việc thu thập, sử dụng dữ liệu thu được từ phương tiện, thiết bị kỹ thuật do cá nhân, tổ chức cung cấp; tuyên truyền, phổ biến pháp luật; tổ chức tập huấn, hướng dẫn nghiệp vụ; kiểm tra, thanh tra, xử lý vi phạm về quản lý, sử dụng phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ cho phù hợp với Nghị quyết số 176/2025/QH15 ngày 18/2/2025 của Quốc hội về cơ cấu tổ chức của Chính phủ nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV.
Một điểm mới quan trọng là bổ sung quy định về việc cung cấp dữ liệu thu được từ phương tiện, thiết bị kỹ thuật qua ứng dụng định danh quốc gia (VNeID), ứng dụng giao thông trên thiết bị di động dành cho công dân (VNeTraffic) để ứng yêu cầu chuyển đổi số, phù hợp với các quy định của pháp luật có liên quan.
Bộ Công an khẳng định, việc xây dựng và ban hành Nghị định mới là cần thiết để giải quyết bất cập, vướng mắc, tạo hành lang pháp lý đầy đủ, đồng bộ trong quản lý, sử dụng phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ và trong thu thập, sử dụng dữ liệu thu được từ phương tiện, thiết bị kỹ thuật do cá nhân, tổ chức cung cấp để phát hiện vi phạm hành chính; bảo đảm hiệu quả xử lý vi phạm hành chính, đáp ứng yêu cầu thực tiễn đã và đang đặt ra.
