Ảnh minh họa: Internet

13 DA ĐMT và điện gió xây dựng trên đất dự trữ khoáng sản quốc gia

Thanh tra việc chấp hành chính sách, pháp luật trong quản lý, thực hiện quy hoạch và đầu tư xây dựng các công trình điện theo Quy hoạch điện VII và Quy hoạch điện VII điều chỉnh tại tỉnh Bình Thuận, TTCP xác định, việc Bộ Tài nguyên và Môi trường (TNMT) có các văn bản hướng dẫn UBND tỉnh Bình Thuận xây dựng DA trên khu vực dự trữ khoáng sản quốc gia, thời gian dự trữ khoáng sản... là không có cơ sở; tham mưu Thủ tướng Chính phủ về việc chọn địa điểm xây dựng DA Nhà máy (NM) Điện gió Đại Phong, NM Điện gió Hồng Phong 1 trong khi chưa có nghị định về quản lý khoáng sản ở các khu vực dự trữ là không đúng quy định.

Theo TTCP, trên địa bàn tỉnh Bình Thuận, 13 DA ĐMT và điện gió đã đầu tư xây dựng trên đất dự trữ khoáng sản quốc gia.

Theo giải trình của UBND tỉnh Bình Thuận, DA NM Điện gió Hòa Thắng 1.2 đã được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng để thực hiện DA; UBND tỉnh đã phê duyệt phương án trồng rừng thay thế, Cty CP Năng lượng Hòa Thắng đã nộp Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh Bình Thuận số tiền 10,359 tỷ đồng theo phương án phê duyệt.

Bộ Công Thương, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Xây dựng và UBND tỉnh Bình Thuận đề nghị địa điểm xây dựng các NM điện gió trên đất mặt khu vực dự trữ khoáng sản quốc gia là không có cơ sở pháp luật, vi phạm quy định tại Quyết định số 645/QĐ- TTg; Luật Đất đai 2013 và Thông tư số 02/2019/TT-BCT.

Bộ Công Thương, UBND tỉnh Bình Thuận chấp thuận địa điểm, cho phép xây dựng NM ĐMT Hồng Liêm 3 tại xã Hồng Liêm trên đất quy hoạch phân vùng thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng quặng titan vi phạm quy định tại Luật Đất đai 2013.

Trách nhiệm thuộc về Bộ Công Thương, Bộ TNMT, Bộ Xây dựng và UBND tỉnh Bình Thuận.

Cho các doanh nghiệp thuê đất xây dựng công trình năng lượng không có cơ sở pháp luật

Cũng theo TTCP, việc UBND tỉnh Bình Thuận cho các doanh nghiệp gồm: Cty CP Năng lượng Thiên Niên Kỷ, Cty CP Đầu tư và Xây lắp điện số 8 Bình Thuận, Cty CP năng lượng Hồng Phong 1, Cty CP năng lượng Hồng Phong 2, Cty CP Đức Thành Mũi Né, Cty CP ĐMT Trường Thành - Bình Thuận được thuê đất 50 năm với mục đích xây dựng công trình năng lượng là không có cơ sở pháp luật; cho Cty CP Điện gió Hồng Phong 1 thuê 14,75 ha đất, thời hạn sử dụng đất là 05 năm để xây dựng DA NM Điện gió Hồng Phong 1; cho Cty CP Phong điện Thuận Bình thuê 6,15 ha đất, thời hạn sử dụng đất là 05 năm để đầu tư xây dựng DA NM Điện gió Phú Lạc - giai đoạn 2 là thực hiện không đúng quy định tại Thông tư số 02/2019/TT-BCT của Bộ Công Thương.

Đến thời điểm thanh tra (tháng 5/2022), Cty CP Đầu tư và Xây lắp điện số 8 Bình Thuận chưa nộp số tiền 866,1 triệu đồng tiền thuê đất và tiền chậm nộp; Cty CP Năng lượng Thiên Niên Kỷ chưa nộp số tiền 561,6 triệu đồng tiền thuê đất và tiền chậm nộp theo thông báo của Cục Thuế tỉnh Bình Thuận. Tuy nhiên, sau khi kết thúc thanh tra, ngày 03/11/2022, Cty CP Năng lượng Thiên Niên Kỷ đã thực hiện nộp ngân sách Nhà nước số tiền 561,6 triệu đồng theo thông báo của Cục Thuế tỉnh Bình Thuận.

Trong việc khởi công thực hiện DA, các chủ doanh nghiệp đã vi phạm các quy định tại Luật Đất đai năm 2013. Cụ thể, Cty CP ĐMT đã khởi công trước khi được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho thuê đất, bàn giao đất trên thực địa. Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện Tuy Phong được giao quản lý 55,2 ha đất nhưng đã để Cty CP ĐMT chiếm dụng để xây dựng NM ĐMT Phong Phú; Cty CP Năng lượng Thiên Niên Kỷ đã khởi công xây dựng khi đến thời điểm thanh tra đơn xin thuê đất vẫn chưa được Thủ tướng Chính phủ có ý kiến cho phép xây dựng trên đất quy hoạch dự trữ khoáng sản quốc gia tại tỉnh Bình Thuận; Cty CP Đức Thành Mũi Né và Cty CP Hà Đô Bình Thuận xây dựng trên đất dự trữ khoáng sản quốc gia khi chưa có ý kiến của Thủ tướng Chính phủ cho phép triển khai.

Cty TNHH ĐMT Trường Lộc Bình Thuận, Cty CP Đầu tư Phát triển Đại Phong, Cty CP Điện gió Hồng Phong 1, Cty CP Năng lượng Hồng Phong 1; Cty CP Năng lượng Hồng Phong 2, Cty CP Năng lượng Hòa Tháng, Cty CP ĐMT, Cty CP Năng lượng Thiên Niên Kỷ, Cty CP Đầu tư và Xây lắp điện số 8 Bình Thuận… đầu tư xây dựng các NM ĐMT, điện gió trên đất quy hoạch dự trữ khoáng sản quốc gia khi chưa có ý kiến cho phép của Thủ tướng Chính phủ, chưa được thuê đất. Trách nhiệm thuộc chủ đầu tư (CĐT) DA, UBND tỉnh Bình Thuận và UBND các thành phố, huyện, xã có liên quan.

Ngoài ra, các CĐT DA còn có những khuyết điểm, vi phạm như có 12/13 DA vi phạm điều kiện khởi công xây dựng công trình. Việc khởi công xây dựng các DA điện khi thiết kế bản vẽ thi công chưa được phê duyệt, mặt bằng xây dựng chưa được bàn giao là vi phạm Điều 107 Luật Xây dựng năm 2014.

Trong quá trình thi công đến ngày vận hành thương mại, hầu hết các CĐT đã khắc phục vi phạm, tuy nhiên, các vi phạm trên có ảnh hưởng đến tiến độ thi công DA để NM vận hành thương mại trước ngày 1/7/2019, ngày 1/1/2021 đối với DA ĐMT; trước ngày 1/11/2021 đối với DA điện gió để được áp dụng cơ chế khuyến khích.

Bên cạnh đó, việc công nhận ngày vận hành thương mại, đưa 12/13 DA vào sử dụng khi chưa được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền kiểm tra công tác nghiệm thu và ra văn bản chấp thuận kết quả nghiệm thu của CĐT là vi phạm các quy định Nghị định số 46/2015/NĐ-CP; Luật Xây dựng; Thông tư 16/2017/TT-BCT và Thông tư 39/2015/TT-BCT của Bộ Công thương.

Tổng Thanh tra kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo UBND tỉnh Bình Thuận, Bộ Công thương, Bộ TNMT chủ trì, chỉ đạo kiểm điểm, xử lý trách nhiệm theo quy định của pháp luật đối với các tổ chức, cá nhân có liên quan đến những khuyết điểm, vi phạm; chủ trì, chỉ đạo thực hiện khắc phục những tồn tại, khuyết điểm, vi phạm nêu tại kết luận thanh tra theo đúng quy định của pháp luật.

Về xử lý kinh tế, UBND tỉnh Bình Thuận chủ trì, chỉ đạo các cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh xem xét, xử lý việc thu hồi diện tích đất cho thuê vượt định mức quy định, tăng sai 15,79 ha đối với Cty CP Năng lượng Hồng Phong 1 và Cty CP Điện gió Hồng Phong 1; chỉ đạo các cơ quan chuyên môn, Cty CP ĐMT hoàn thành việc thuê đất, xác định và truy thu tiền thuê đất đối với diện tích 9,73 ha theo quy định của pháp luật.

Cục Thuế tỉnh Bình Thuận có biện pháp thu nộp ngân sách tiền thuê đất và tiền chậm nộp đối với Cty CP Đầu tư và Xây lắp điện số 8 Bình Thuận.

Bài 5:  Đắk Lắk chấp nhận chủ trương đầu tư dự án điện mặt trời chưa phù hợp quy hoạch