Thủ tướng Phạm Minh Chính. Ảnh: N.Bắc

Ngày 2/8, Thủ tướng Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ đạo xây dựng Đề án “Tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết số 22-NQ/TW ngày 10/4/2013 của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế” (Ban Chỉ đạo) chủ trì họp phiên thứ nhất của Ban Chỉ đạo.

Phiên họp được kết nối trực tuyến từ Trụ sở Chính phủ tới cá điểm cầu tại 63 tỉnh, TP trực thuộc Trung ương.

Đặt lợi ích quốc gia, dân tộc lên trên hết, trước hết

Kết luận phiên họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, sau 10 năm triển khai thực hiện Nghị quyết 22, vị thế, tiềm lực của đất nước được nâng lên. Quan hệ quốc tế được mở rộng. Diện mạo đất nước thật sự thay đổi tích cực.

Bên cạnh những thành tựu to lớn, người đứng đầu Chính phủ lưu ý tính tích cực, chủ động, sáng tạo trong triển khai hội nhập còn chưa cao. Việc triển khai các thỏa thuận, cam kết quốc tế còn hạn chế.

Mức độ vươn ra thế giới, tỷ lệ tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu của các doanh nghiệp Việt Nam còn khiêm tốn. Nhiều chỉ số, thứ bậc về năng lực cạnh tranh quốc gia, chất lượng tăng trưởng của Việt Nam so với các nước ASEAN không có nhiều thay đổi…

Trên cơ sở phân tích thành tựu, những tồn tại, Thủ tướng nêu các bài học kinh nghiệm cần quán triệt trong triển khai hội nhập. Theo ông, hội nhập quốc tế vừa có cơ hội, vừa có thách thức; là vấn đề khó, nhạy cảm nhưng không thể không làm.

Hội nhập phải giải quyết tốt mối quan hệ giữa độc lập, tự chủ và hội nhập quốc tế sâu rộng, toàn diện, hiệu quả; phát huy tối đa nội lực, tranh thủ ngoại lực, trong đó nội lực là cơ bản, quyết định, lâu dài, ngoại lực là quan trọng, đột phá.

“Phải coi hội nhập quốc tế chính là một động lực quan trọng để đổi mới và phát triển. Gắn kết chặt chẽ quá trình hội nhập quốc tế với việc nâng cao năng lực tự chủ, sức cạnh tranh, sức chống chịu và khả năng thích ứng của nước ta trước mọi biến động từ bên ngoài”, Thủ tướng nói.

Người đứng đầu Chính phủ quán triệt khi triển khai công tác hội nhập phải hết sức nhanh nhạy, chủ động, kịp thời, với tư duy dám nghĩ, dám làm, dám đột phá, quyết liệt hành động trên tinh thần đặt lợi ích quốc gia, dân tộc lên trên hết, trước hết; phát huy tối đa tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh, hóa giải được khó khăn, thách thức, mâu thuẫn của đất nước.

Đưa đất nước vào vị trí tối ưu trong cục diện quốc tế mới

Cho rằng bối cảnh mới, thực tiễn mới đặt ra một số yêu cầu và nhiệm vụ mới trong triển khai hội nhập quốc tế, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ các định hướng để Ban Chỉ đạo tiếp tục nghiên cứu, bổ sung, hoàn thiện đề án.

Toàn cảnh phiên họp Ban Chỉ đạo xây dựng Đề án “Tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết số 22-NQ/TW ngày 10/4/2013 của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế”. Ảnh: N.Bắc

Theo người đứng đầu Chính phủ, trước hết cần tiếp tục suy nghĩ, vận dụng sáng tạo 3 trụ cột trong xây dựng và bảo vệ đất nước (xây dựng nền dân chủ xã hội chủ nghĩa (XHCN), xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN, phát triển nền kinh tế thị trường định hướng XHCN).

Tiếp tục thực hiện, cụ thể hóa đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hoá, đa dạng hoá, là bạn tốt, là đối tác tin cậy, thành viên tích cực, có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế; xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ gắn với chủ động, tích cực hội nhập quốc tế sâu rộng, thực chất, hiệu quả.

Thủ tướng nêu rõ, thực hiện chính sách quốc phòng “4 không” (không tham gia liên minh quân sự; không liên kết với nước này để chống nước kia; không cho nước ngoài đặt căn cứ quân sự hoặc sử dụng lãnh thổ để chống lại nước khác; không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực trong quan hệ quốc tế).

Mục tiêu là đưa hội nhập thực sự trở thành một động lực mạnh mẽ giữ vững môi trường hòa bình ổn định, đưa đất nước phát triển nhanh và bền vững.

“Đây là thời điểm để tạo ra được các bước phát triển mới về chất, tranh thủ hiệu quả các xu thế mới về cách mạng công nghiệp lần thứ 4, về chuyển dịch, tái sắp xếp các chuỗi cung ứng, các mạng lưới FTA, các quan hệ đối tác chiến lược và đối tác toàn diện để đưa được đất nước vào vị trí tối ưu trong cục diện quốc tế mới và tranh thủ tối đa các nguồn lực cho phát triển đất nước”, Thủ tướng nhấn mạnh.

Thủ tướng yêu cầu, triển khai hiệu quả, nghiêm túc, đầy đủ các thỏa thuận và cam kết quốc tế, cả song phương và đa phương.

Bộ Ngoại giao - Cơ quan Thường trực, Tổ Biên tập và các cơ quan liên quan được giao xác định các công việc, nhiệm vụ, nội dung, lộ trình… cụ thể để đẩy nhanh hơn nữa tiến độ công tác tổng kết.

Thực hiện Nghị quyết 22 của Bộ Chính trị, từ 2013 đến nay, Việt Nam đã nâng cấp quan hệ với 7 nước lên Đối tác chiến lược hoặc Đối tác chiến lược toàn diện và 7 nước lên Đối tác toàn diện, góp phần tạo ra mạng lưới đối tác chiến lược/đối tác toàn diện với 33 nước, trong đó có tất cả các nước lớn. Hiện, Việt Nam thiết lập quan hệ ngoại giao với gần 200 nước.

Việt Nam đã chính thức tham gia các hoạt động gìn giữ hòa bình; ký kết 16 hiệp định thương mại tự do (FTA) với sự tham gia của khoảng 60 nền kinh tế. Năm 2022, tổng trị giá xuất - nhập khẩu hàng hoá của Việt Nam đạt 730 tỷ USD. Thương hiệu quốc gia Việt Nam có tốc độ tăng trưởng giá trị nhanh nhất thế giới trong giai đoạn 2019-2022, năm 2022 đạt 431 tỷ USD.