Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang phát biểu tại hội nghị. Ảnh: TN

Báo cáo tại hội nghị cho thấy, thiên tai năm 2023 xảy ra cực đoan trên các vùng miền với 1.964 trận thiên tai (21/22 loại hình), đặc biệt là mưa lớn gây sạt lở đất, lũ quét, lũ, ngập lụt trên diện rộng.

Từ đầu năm 2024 đến nay, một số đợt thiên tai nghiêm trọng đã xảy ra trên cả nước như rét đậm, rét hại tại khu vực Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ; hạn hán, xâm nhập mặn, sạt lở, sụt lún đất và ngập lụt do triều cường xảy ra tại đồng bằng sông Cửu Long (nghiêm trọng nhất tại khu vực Cà Mau); hạn hán khu vực Tây Nguyên; mưa lớn, dông lốc, sét, mưa đá ở khu vực Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ, Tây Nguyên và Nam Bộ (mưa đá, dông lốc liên tiếp xảy ra tại 19 tỉnh Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ); nắng nóng vượt lịch sử tại 110/186 trạm quan trắc trên cả nước; động đất tại các tỉnh, thành phố: Hòa Bình, Lai Châu, Tuyên Quang, Hà Nội, Kon Tum; gió mạnh, sóng lớn trên biển…

Thiên tai đã làm 14 người thiệt mạng, mất tích; thiệt hại vật chất ước tính trên 399 tỷ đồng….

Năm 2023, công tác phòng ngừa đã được triển khai đồng bộ cả chiều sâu và diện rộng.

Các bản tin dự báo khí tượng thủy văn, cảnh báo về các hiện tượng thời tiết nguy hiểm đã được cung cấp kịp thời nhằm phục vụ công tác chỉ đạo, phòng tránh, giảm nhẹ rủi ro thiên tai và chủ động kế hoạch sản xuất, kinh doanh.

Trong năm 2023, Ban Chỉ đạo quốc gia về PCTT đã tổ chức Tuần lễ Quốc gia về PCTT với chủ đề “Từ ứng phó đến hành động sớm” tại tỉnh Quảng Nam và hướng dẫn các bộ, ngành, địa phương triển khai thực hiện; đồng thời, phê duyệt nội dung Sách trắng về PCTT Việt Nam và công bố rộng rãi trên website của Ban Chỉ đạo.

Hệ thống giám sát thiên tai Việt Nam (VNDMS) cũng đã phát huy hiệu quả cho công tác tham mưu, chỉ đạo, điều hành trong các tình huống thiên tai.

Toàn cảnh hội nghị. Ảnh: TN

Trong năm, Thủ tướng Chính phủ đã hỗ trợ 8.500 tỷ đồng từ nguồn dự phòng ngân sách Trung ương năm 2023 cho 43 tỉnh, thành phố để phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, sạt lở; Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn xuất cấp hạt giống, hoá chất sát trùng giúp kịp thời ổn định sản xuất sau thiên tai.

Công tác thông tin, truyền thông được tăng cường với sự tham gia tích cực của các cơ quan thông tấn báo chí, nhất là Câu lạc bộ Phóng viên PCTT thường xuyên cung cấp thông tin liên quan đến tình hình thiên tai, thông qua các hình thức: Báo in, báo điện tử, phát thanh, truyền hình, ấn phẩm đa phương tiện, mạng xã hội… Nhiều hội nghị, tập huấn, hội thảo về nâng cao năng lực cộng đồng trong phòng, chống thiên tai cũng được tổ chức thường xuyên.

Tại hội nghị, đại diện Ban Chỉ huy PCTT&TKCN các bộ, ngành, địa phương đã phát biểu, tham luận nhằm đánh giá toàn diện công tác PCTT năm 2023 và những tháng đầu năm 2024, bao gồm những kết quả đạt được, những tồn tại, hạn chế, bài học kinh nghiệm từ thực tế công tác chỉ đạo, điều hành trong thời gian vừa qua.

Bên cạnh đó, hội nghị đánh giá tình hình thiên tai trong năm 2024, đề ra một số nhiệm vụ trọng tâm và các giải pháp góp phần nâng cao chất lượng công tác PCTT trong năm.

Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang ghi nhận kết quả đạt được trong công tác PCTT. Đồng thời, chỉ ra một số vấn đề còn tồn tại trong thời gian qua. Theo đó, nhận thức của người dân và một bộ phận cán bộ còn chưa đầy đủ; công tác kiểm tra, đôn đốc việc ứng phó trước mùa mưa bão không phải nơi nào cũng đã thực hiện tốt.

Công tác dự báo, cảnh báo sớm vẫn còn những vấn đề cần phải làm tốt hơn nữa. Một số quy định pháp luật hiện nay chưa thông suốt hoặc quá cũ, không còn phù hợp thực tiễn. Mặt khác, trên bình diện chung cả nước, khả năng chống chịu với thiên tai của cơ sở hạ tầng còn hạn chế.

Để chủ động ứng phó, giảm thiểu thấp nhất thiệt hại do thiên tai năm 2024, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang đề nghị các cấp, bộ, ngành, UBND các địa phương tiếp tục rà soát, kiện toàn Ban Chỉ huyPCTT và phòng thủ dân sự các cấp theo Luật Phòng thủ dân sự có hiệu lực từ ngày 1/7/2024. Lực lượng vũ trang được đưa lên hàng đầu để chứng minh đây là lực lượng nhanh nhất, mạnh nhất, kịp thời nhất để ứng phó thiên tai và các tình huống xấu.

“Công tác hoàn thiện văn bản pháp luật về PCTT cần được tiếp tục thực hiện, tạo hành lang pháp lý để triển khai các hoạt động trong thực tiễn. Một số cơ chế chính sách cần được xây dựng mới phải làm mới chứ không chỉ sửa cái cũ" - Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Công tác truyền thông, thông tin cần tiếp tục tăng cường để nâng cao nhận thức của các cấp, bộ, ngành và đến cộng đồng, chú trọng các hình thức thông tin mới qua tin nhắn, mạng xã hội. Bên cạnh đó, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát trước mùa mưa lũ. Phó Thủ tướng yêu cầu các địa phương rà soát kỹ kịch bản PCTT để có phương án ứng phó hợp lý nhất đáp ứng thực tiễn.

Cùng với tăng cường chất lượng công tác dự báo bảo đảm kịp thời, chuẩn xác nhất có thể, Phó Thủ tướng cũng đề nghị địa phương, bộ, ngành cần nâng cao năng lực điều hành hơn nữa. “Khi có thiên tai xảy ra, người đứng đầu địa phương là người chỉ huy trực tiếp tại chỗ thì mới có quyết định sáng suốt nhất, hợp lý nhất vào thời điểm đó trên cơ sở nguyên tắc chung mà tổ chức đưa ra“ - Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Việc huy động nguồn lực đầu tư cho công tác PCTT, khắc phục hậu quả cũng cần được tăng cường trong thời gian tới. Phó Thủ tướng bày tỏ, Việt Nam cũng mong muốn các tổ chức quốc tế tiếp tục đồng hành trong chia sẻ thông tin, đào tạo cán bộ, phổ biến các kinh nghiệm ứng phó, khắc phục sự cố, thiên tai; đồng thời xem xét tài trợ về công tác dự báo để chủ động ứng phó, giảm thiệt hại.