Bà Trương Thị Mai, Chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề xã hội của QH. Ảnh: Thảo Nguyên

Đó là nhận định của Chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề xã hội tại buổi làm việc của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (QH) phiên thứ 30 sáng nay (13/8) cho ý kiến về Dự thảo Luật BHXH (sửa đổi). 

Điều chỉnh mức hưởng lương hưu hàng tháng

Có ý kiến đại biểu chưa tán thành việc điều chỉnh mức lương hưu hàng tháng như dự thảo Chính phủ trình khi tuổi nghỉ hưu của người lao động thực hiện theo quy định của Bộ luật Lao động. Một số ý kiến khác thì cho rằng, việc sửa đổi này là cần thiết để khắc phục tình trạng mất cân đối trong đóng - hưởng BHXH.

Chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề xã hội Trương Thị Mai cho rằng, việc thực hiện quy định này phải đồng bộ với lộ trình thu BHXH trên cơ sở mức tiền lương tháng đóng BHXH theo quy định tại Điều 90 của Bộ luật Lao động để đảm bảo tiền lương hưu người lao động thực nhận không bị sụt giảm nhiều so với trước đó. Bên cạnh đó, do tuổi nghỉ hưu của nam, nữ chênh lệch 5 năm nên cần phải cân nhắc bảo đảm bình đẳng giới trong khi điều chỉnh chính sách này.

Theo đó, từ năm 2018, mức lương hưu hằng tháng của người lao động được tính bằng 45% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH tương ứng với 15 năm đóng BHXH của lao động nữ và 20 năm đóng BHXH của lao động nam. Sau đó cứ thêm mỗi năm, người lao động được tính thêm 2%, mức tối đa bằng 75%.

Ủy ban về các vấn đề xã hội cũng đề nghị quy định lộ trình nâng số năm đóng BHXH của nam giới từ 15 năm lên 20 năm để đạt 45% mức bình quân tiền lương tháng tính lương hưu (cụ thể như sau: năm 2018 là 16 năm; năm 2019 là 17 năm; năm 2020 là 18 năm; năm 2021 là 19 năm và từ năm 2022 trở đi là 20 năm) nhằm tạo điều kiện để lao động nam có thời gian thích ứng với các thay đổi chính sách theo hướng cân đối đóng - hưởng như mục tiêu xây dựng luật đã đặt ra.

Phó Chủ tịch QH Tòng Thị Phóng lưu ý, các qui định về chính sách lương hưu phải “bảo đảm cho người lao động nam và nữ không cách xa quá và bảo đảm không vỡ Quỹ BHXH”. 

Còn Chủ tịch QH Nguyễn Sinh Hùng nhấn mạnh việc “đặt ra lộ trình phải hợp lý và được hoàn thiện ngay trong dự thảo trên cơ sở kiểm tra, cân đối Quỹ BHXH”.

Sẽ tính đầy đủ các yếu tố của tiền lương làm căn cứ đóng BHXH

Nhiều ý kiến Ủy viên Ủy ban Thường vụ QH tán thành quy định từ ngày 1/1/2018 trở đi mới áp dụng cách tính tiền lương tháng đóng BHXH là mức lương, phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác ghi trên hợp đồng lao động theo pháp luật lao động. Có ý kiến thì đề nghị áp dụng mức tiền lương đóng BHXH bắt buộc theo quy định của Bộ luật Lao động từ ngày Luật BHXH có hiệu lực (1/7/2015).

Theo Thường trực Ủy ban về các vấn đề xã hội, việc quy định đầy đủ các yếu tố của tiền lương làm căn cứ đóng BHXH là cần thiết để nâng mức hưởng lương hưu của người lao động, góp phần tăng nguồn thu cho Quỹ BHXH đang có nguy cơ vỡ vào năm 2034 nếu không có sự điều chỉnh kịp thời trong khi đề xuất tăng tuổi nghỉ hưu không được chấp nhận trong Dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) mà thực hiện theo qui định của Bộ luật Lao động.

Tuy nhiên, việc thay đổi cách tính mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH để tính lương hưu, trợ cấp một lần đối với người tham gia BHXH thuộc khu vực công cần có lộ trình thực hiện hợp lý, đồng bộ với lộ trình thu BHXH vào năm 2018.

Ủy ban về các vấn đề xã hội cũng đề nghị, lộ trình tính mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH để tính lương hưu, trợ cấp một lần đối với người tham gia BHXH theo hướng: Bình quân của 15 năm cuối trước khi nghỉ hưu đối với người lao động tham gia BHXH từ ngày luật có hiệu lực thi hành (1/7/2015) đến 31/12/2019; từ ngày 1/1/2020 đến 31/12/2024 thì tính bình quân của tiền lương tháng đóng BHXH của 20 năm cuối; từ ngày 1/1/2025 trở đi thì tính bình quân của tiền lương tháng đóng BHXH của toàn bộ thời gian.

“Quy định như vậy sẽ bảo đảm chính sách được điều chỉnh dần và tạo được sự đồng thuận xã hội. Ngoài ra, cần quy định quỹ bảo hiểm của người lao động ở khu vực công và tư được hạch toán riêng để đảm bảo công bằng, minh bạch trong đóng - hưởng BHXH của người lao động từng khu vực”, bà Trương Thị Mai nhận định.

Thảo Nguyên