Đại biểu Quốc hội Lê Thị Thanh Lâm. Ảnh: P.Thắng

Tiếp tục chương trình nghị sự kỳ họp 7, Quốc hội dành trọn 1 ngày (27/5) để thảo luận Dự thảo Luật BHXH sửa đổi ở hội trường. Sau khi được tiếp thu, chỉnh lý, dự thảo luật gồm 11 chương và 147 điều, tăng 11 điều mới.

Đề nghị bổ sung đối tượng hưởng chế độ thai sản với phụ nữ đơn thân

Quan tâm đến chế độ thai sản, đại biểu Lê Thị Thanh Lam (đoàn Hậu Giang) đề nghị trong thời gian mang thai, lao động nữ được nghỉ việc để đi khám thai “tối thiểu 5 lần”, thay vì chỉ “tối đa 5 lần” như dự thảo quy định.

Đề nghị này, theo đại biểu xuất phát từ thực tế chỉ định của bác sĩ, cứ một tháng người lao động phải đi khám thai một lần để theo dõi sự phát triển bình thường của thai nhi.

“Nếu quy định lao động nữ được khám thai 5 lần trong thai kỳ thì lao động nữ nhiều lần phải xin nghỉ việc, nghỉ phép hoặc nghỉ khám bệnh không lương”, bà Lam nói.

Với lao động nam đang tham gia BHXH bắt buộc khi vợ sinh con được nghỉ, hưởng theo chế độ thai sản, theo dự thảo luật.

Cụ thể, lao động nam được nghỉ 5 ngày làm việc khi vợ sinh con thông thường; 7 ngày làm việc khi vợ sinh con phải phẫu thuật, hoặc sinh con dưới 32 tuần tuổi. Trường hợp vợ sinh đôi thì lao động nam được nghỉ 10 ngày làm việc, từ sinh 3 trở lên thì cứ thêm mỗi con được nghỉ thêm 3 ngày làm việc.

Nếu vợ sinh đôi mà phải phẫu thuật thì lao động nam được nghỉ 14 ngày làm việc, từ sinh ba trở lên phải phẫu thuật thì cứ thêm mỗi con được nghỉ thêm 3 ngày làm việc.

Đại biểu Lam đề nghị nghiên cứu tăng số ngày nghỉ của lao động nam lên tối thiểu là 10 ngày làm việc với trường hợp vợ sinh con thông thường và cao hơn đối với những trường hợp sinh đôi trở lên hoặc sinh phải phẫu thuật.

Điều này để đảm bảo tính trách nhiệm và tạo điều kiện cho người cha hỗ trợ người mẹ trong quá trình chăm sóc con nhỏ, theo đại biểu đoàn Hậu Giang.

Đại biểu Bùi Thị Quỳnh Thơ (Hà Tĩnh). Ảnh: P.Thắng

Đại biểu Bùi Thị Quỳnh Thơ (Hà Tĩnh) thì đề nghị bổ sung thêm đối tượng được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản như mẹ, hoặc chị, em gái, hoặc người thân chăm sóc phụ nữ đơn thân sinh con.

“Thực tế hiện nay một số phụ nữ không kết hôn hoặc đơn thân nhưng vẫn có nhu cầu có con có xu hướng gia tăng. Những đối tượng này cũng cần được hưởng chính sách của Nhà nước về người chăm sóc khi sinh con. Do vậy, tôi đề nghị dự thảo luật bổ sung thêm đối tượng hưởng chế độ thai sản đối với phụ nữ đơn thân”, bà Thơ giải thích.

Thêm chính sách nghỉ hưởng chế độ BHXH khi điều trị hiếm muộn

Về điều kiện hưởng trợ cấp thai sản, dự thảo luật quy định, trường hợp cả cha và mẹ cùng tham gia BHXH đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản thì chỉ cha hoặc mẹ được hưởng trợ cấp khi sinh con.

Mức trợ cấp thai sản khi sinh con bao gồm cả trường hợp con bị chết hoặc chết lưu là 2.000.000 đồng cho một con.

Đại biểu Đoàn Chí Nghĩa (đoàn TP Cần Thơ) đề nghị “cả cha và mẹ đều được hưởng chế độ thai sản” nhằm đảm bảo công bằng giữa gia đình có cha, mẹ cùng đóng BHXH tự nguyện so với gia đình chỉ có một trường hợp là mẹ hoặc cha đóng BHXH tự nguyện.

“Điều này sẽ đảm bảo tính hấp dẫn của chính sách trên nguyên tắc đóng nhiều thì sẽ được hưởng nhiều”, ông Nghĩa nói.

Đại biểu Trần Kim Yến (đoàn TP Hồ Chí Minh). Ảnh: P.Thắng

Trong khi, đại biểu Trần Kim Yến (đoàn TP Hồ Chí Minh) cho hay, theo báo cáo của Tổng cục Thống kê, tổng tỷ suất sinh của Việt Nam có xu hướng giảm trong những năm gần đây và được dự báo sẽ tiếp tục giảm trong những năm tiếp theo.

“Nếu mức sinh bình quân của phụ nữ 20 năm trước khoảng 3, 4 thì đến năm 2020 là 2,05 và đến năm 2023 là 1,96. Tại TP Hồ Chí Minh là 1,39, chưa kể xu hướng người trẻ không muốn kết hôn”, bà Yến nói.

Cũng theo số liệu gần nhất của Tổng cục Thống kê cho thấy tỷ lệ người độc thân tại Việt Nam đang có xu hướng tăng nhanh từ 6,23% năm 2004 lên 10,1% năm 2019.

“Như vậy, trong vòng 15 năm, tỷ lệ người chọn không kết hôn đã tăng gần gấp đôi”, theo đại biểu Yến.

Trong khi, tình trạng già hóa dân số kéo dài đã dẫn đến những hậu quả nặng nề ở nhiều nước phát triển, như thiếu hụt nguồn lao động, các vấn đề về chăm sóc người cao tuổi…

“Đây là một bài học lớn để Việt Nam quan tâm, xây dựng các chính sách, điều chỉnh mức sinh hợp lý để duy trì lực lượng lao động bền vững trong tương lai”, bà Yến nhấn mạnh, kinh nghiệm của các nước trên thế giới cho thấy khi tổng tỷ suất sinh dưới 2 thì việc nâng lên ngưỡng an toàn rất khó.

Bà cũng cho biết đã đọc một bài báo, có nói tại Việt Nam có khoảng 7,7% cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ, tương đương khoảng 1 triệu cặp vợ chồng bị vô sinh, hiếm muộn.

Lưu ý tỷ lệ vô sinh đang gia tăng, trong đó có khoảng 50% là cặp vợ chồng vô sinh có độ tuổi dưới 30, bà Yến đề xuất bổ sung chính sách nghỉ hưởng chế độ BHXH khi đi khám và điều trị hiếm muộn.

Dự thảo  luật, Điều 52. Điều kiện hưởng chế độ thai sản

1. Đối tượng được hưởng chế độ thai sản khi thuộc một trong các trường hợp sau đây:

a) Lao động nữ mang thai;

b) Lao động nữ sinh con;

c) Lao động nữ mang thai hộ và người mẹ nhờ mang thai hộ;

d) Người lao động nhận nuôi con nuôi dưới 06 tháng tuổi;

đ) Người lao động sử dụng các biện pháp tránh thai mà các biện pháp đó phải được thực hiện tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh;

e) Lao động nam đang tham gia BHXH bắt buộc có vợ sinh con.