Trước thời điểm năm 2018 hàng chục nghìn m2 đất nông nghiệp thuộc khu đất Soi Baza, xã Ninh Hiệp được nhiều hộ dân sử dụng, trong đó nhiều hộ dân sử dụng không đúng mục đích, thậm chí xây kho hàng, công trình kiên cố với diện tích lớn. Việc sử dụng này không những không bị xử lý dứt điểm mà còn được lãnh đạo UBND xã Ninh Hiệp hợp thức hóa bằng những hợp đồng cho thuê đất.
Thay vì xử lý các công trình vi phạm, ngày 27/3/2020, UBND huyện Gia Lâm ban hành Văn bản số 776/UBND-TN&MT về việc chấp thuận đơn giá để tiếp tục cho thuê đất tại vị trí A1 thuộc quỹ đất công do UBND xã Ninh Hiệp quản lý.
Theo đó, UBND huyện Gia Lâm chấp thuận giao UBND xã Ninh Hiệp tiếp tục ký hợp đồng cho các hộ gia đình, cá nhân thuê đất tại vị trí A1 để sử dụng theo hiện trạng.
“Để nâng cao hiệu quả trong việc sử dụng quỹ đất công do UBND xã quản lý, tăng nguồn thu cho ngân sách và ổn định tình hình địa phương, UBND huyện chấp thuận giao UBND xã Ninh Hiệp tiếp tục ký hợp đồng cho các hộ gia đình, cá nhân thuê đất tại vị trí A1 để sử dụng theo hiện trạng…”, nội dung Văn bản số 776/UBND-TN&MT nêu.
Văn bản hướng dẫn, trong vòng 20 ngày kể̉ từ ngày nhận được văn bản chấp thuận của UBND huyện, UBND xã Ninh Hiệp lập biên bản kiểm tra hiện trạng sử dụng đất tại thời điểm ký hợp đồng thuê đất. Trong đó, thể hiện rõ diện tích, kích thước, ranh giới thửa đất; diện tích kích thước, định vị, công năng sử dụng của từng công trình xây dựng trên đất (nếu có), chụp ảnh hiện trạng kèm theo.
    |
 |
| UBND xã Ninh Hiệp đã chấm dứt hợp đồng cho thuê đất nhưng những công trình vi phạm vẫn chưa được xử lý. Ảnh: TQ |
Trong hợp đồng thuê đất, UBND xã Ninh Hiệp thể hiện các nội dung cam kết của các hộ gia đình, cá nhân được thuê đất về việc: Sử dụng đúng mục đích; tuyệt đối không phát sinh công trình xây dựng trên đất; thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ tài chính về đất… thu toàn bộ số tiền thuê đất và tiền truy thu ngay tại thời điểm ký hợp đồng thuê đất.
UBND huyện Gia Lâm yêu cầu, trong vòng 10 ngày sau khi ký hợp đồng cho thuê đất, UBND xã Ninh Hiệp gửi 3 bộ hồ sơ, tài liệu liên quan đến việc cho thuê đất công về Phòng Tài nguyên và Môi trường để bàn giao cho Phòng Tài chính - Kế hoạch, Đội Quản lý trật tự xây dựng đô thị huyện cập nhật, quản lý theo quy định...
Với hướng dẫn “tuyệt đối không phát sinh công trình xây dựng trên đất”, văn bản này cho thấy UBND huyện và xã đang hợp thức hóa cho các công trình xây kiên cố, kho hàng hiện diện trên đất nông nghiệp.
Mặc dù viện dẫn rất nhiều văn bản của UBND TP Hà Nội nhưng văn bản của UBND huyện Gia Lâm lại thiếu các điều khoản của Luật Đất đai; Nghị định số 91/2019/NĐ-CP ngày 19/11/2019 của Chính phủ…
Trên thực tế 45 hộ dân này đã được UBND xã Ninh Hiệp ký hợp đồng cho thuê đất từ năm 2018, thậm chí có hộ còn được thuê từ năm 2011. Gọi là hợp đồng thuê đất trồng cây nhưng rất nhiều hộ đã sử dụng đất sai mục đích, xây dựng hàng loạt công trình kiên cố.
Thực hiện chỉ đạo của UBND TP tại Văn bản số 2607/VP-ĐT ngày 21/3/2022 giao Thanh tra TP làm rõ việc UBND xã Ninh Hiệp cho thuê đất đối với hộ ông Lý Duy Cúc; việc thực hiện nghĩa vụ tài chính liên quan đến tiền thuê đất; việc ông Cúc xây dựng công trình trên đất nông nghiệp và UBND xã Ninh Hiệp ký hợp đồng cho thuê đất có đúng quy định của pháp luật.
Qua kiểm tra, xác minh, Thanh tra TP đã chỉ ra nhiều vi phạm trong việc quản lý, sử dụng đất, cho thuê đất và thực hiện nghĩa vụ tài chính với Nhà nước.
Đáng chú ý, mặc dù UBND xã khẳng định, ông Lý Duy Cúc đã nộp đủ các khoản tiền thuê đất từ năm 2013 đến năm 2020 nhưng quá trình làm việc với Thanh tra TP, ngoài phiếu thu số PT80 với số tiền thuê đất của năm 2019 - 2020 thì các năm còn lại UBND xã Ninh Hiệp không cung cấp được các hóa đơn, chứng từ nào.
Ngày 14/6/2022, Thanh tra TP có Văn bản số 2136/TTTP-P6 gửi UBND TP Hà Nội, kiến nghị UBND TP giao UBND huyện Gia Lâm tổ chức xử lý triệt để trường hợp vi phạm xây dựng trên đất nông nghiệp của hộ ông Lý Duy Cúc.
Chỉ đạo UBND xã Ninh Hiệp tổ chức kiểm điểm trách nhiệm của tập thể, cá nhân có liên quan đến các tồn tại, vi phạm trong việc ký hợp đồng thuê đất, tự ý chuyển đổi mục đích sử dụng đất (xây dựng công trình trên đất nông nghiệp) của hộ ông Cúc.
Chấm dứt việc cho các hộ (45 hộ) thuê đất (theo Văn bản số 776/UBND-TN&MT ngày 27/3/2020 của UBND huyện Gia Lâm) không đúng quy định tại Điều 132 Luật Đất đai năm 2013; tổ chức quản lý, sử dụng các diện tích đất trên theo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được phê duyệt.
Tổ chức kiểm tra việc thực hiện nghĩa vụ tài chính liên quan đến tiền thuê đất nông nghiệp của hộ ông Cúc, xử lý theo quy định.
Ngày 13/7/2022, UBND TP Hà Nội có Văn bản số 6808/VP-TNMT gửi Thanh tra TP; Sở TN&MT và UBND huyện Gia Lâm chấp thuận nội dung kiến nghị của Thanh tra TP tại Văn bản số 2136/TTTP-P6 ngày 14/6/2022. UBND TP yêu cầu UBND huyện Gia Lâm nghiêm túc thực hiện.
Tuy nhiên, đến nay, mới có hộ ông Lý Duy Cúc đang tự tháo dỡ các công trình vi phạm, còn lại 45 hộ đã bị chấp dứt hợp đồng cho thuê đất, các công trình vi phạm vẫn chưa được xử lý.
Trao đổi với PV, ông Nguyễn Văn Tuấn, Chủ tịch UBND xã Ninh Hiệp cho rằng mọi việc ông làm đều theo chỉ đạo của UBND huyện Gia Lâm.
Trước khi ông Nguyễn Ngọc Thuần, Phó Chủ tịch UBND huyện Gia Lâm ban hành Văn bản số 776/UBND-TN&MT, ngày 27/3/2020 thì Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Gia Lâm cũng có Báo cáo số 640/BC-TN&MT, ngày 24/3/2020 thể hiện việc cho thuê đất hoàn toàn có căn cứ pháp lý.
Đến bao giờ các công trình vi phạm mới được xử lý? Việc sử dụng nguồn tài chính cho thuê đất có minh bạch? Tổ chức, cá nhân nào phải chịu trách nhiệm khi cho thuê đất trái luật?
Báo Thanh tra sẽ tiếp tục phản ánh.