Việc triển khai GPMB chậm đã gây ảnh hướng đến tiến độ thi công D.A. Ảnh: Nguyễn Trường

D.A được chia làm 2 giai đoạn: Giai đoạn 1 có tổng mức đầu tư trên 378 tỷ đồng, nhằm giảm ùn tắc và tai nạn giao thông (TNGT), tăng cường an toàn chạy tàu trên tuyến đường sắt và góp phần hoàn thiện D.A mở rộng quốc lộ 1A. Giai đoạn 1 sẽ tiến hành xây dựng cầu vượt, đường dẫn hai đầu cầu, đường gom hai bên cầu và hệ thống thoát nước, bảo đảm không có giao cắt giữa luồng giao thông trên quốc lộ 1A với đường sắt... Cầu vượt dài hơn 254 m, tĩnh không vượt đường sắt tối đa 6m, thời gian thực hiện D.A 12 tháng. Giai đoạn 2 có tổng mức đầu tư trên 106,1 tỷ đồng, khi lượng phương tiện ra/vào các khu công nghiệp Tam Điệp 1 và 2 lớn, sẽ xây dựng hai nút giao dạng đảo xuyến ở hai đầu cầu, xây cầu vượt bộ hành qua đường sắt... 

D.A được triển khai xây dựng từ tháng 9/2013. Tuy nhiên, trong quá trình GPMB đã vấp phải sự phản đối của người dân sống ở phường Nam Sơn và phường Tây Sơn của thị xã Tam Điệp, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến tiến độ thi công, ảnh hưởng đến giao thông và phát triển kinh tế, xã hội của địa phương.Nhiều hộ gia đình vẫn chưa bàn giao mặt bằng. Ảnh: Nguyễn Trường

Trao đổi với PV Báo Thanh tra, ông Dương Đức Đằng, Phó Chủ tịch UBND thị xã Tam Điệp, Trưởng Ban GPMB D.A cho biết: Qúa trình thực hiện giai đoạn 1 của D.A ảnh hưởng trực tiếp đến 187 hộ gia dân thuộc phường Nam Sơn và phường Tây Sơn. Sau khi có quyết định phê duyệt tiểu D.A của Bộ GTVT, UBND tỉnh Ninh Bình đã nhanh chóng chỉ đạo việc triển khai GPMB. Trên cơ sở đó, UBND thị xã Tam Ðiệp xây dựng kế hoạch tập trung GPMB thuộc phường Nam Sơn và phường Tây Sơn, tổ chức họp các hộ dân nằm trong diện phải GPMB, thành lập hội đồng bồi thường hỗ trợ và tái định cư. Thực hiện việc công bố công khai các nội dung liên quan đến GPMB tại phường Nam Sơn và phường Tây Sơn, như: Các quy định, chính sách về đơn giá, định mức áp dụng cho việc GPMB, phương pháp đo đạc, biện pháp thực hiện phối hợp giữa đơn vị GPMB với hộ dân.

Ngày 9/1/2014, trên cơ sở đo đạc, kiểm đếm tài sản trên đất, Hội đồng Bồi thường, hỗ trợ tái định cư thị xã đã gửi dự thảo dự toán lần 1 để lấy ý kiến của các hộ bị ảnh hưởng (141 hộ thuộc phường Nam Sơn và 46 hộ phường Tây Sơn) với tổng giá trị là trên 9,7 tỷ đồng.

Sau khi nhận được bản dự thảo, đa số các hộ dân bị ảnh hưởng đều không nhất trí. Do đó, sáng ngày 10/1/2014, các hộ dân đã tập trung tại trụ sở làm việc của Tiểu ban Quản lý D.A để kiến nghị và ngăn cản không cho nhà thầu triển khai thi công. Các ý kiến kiến nghị của các hộ dân chủ yếu tập trung vào một số nội dung chính như: Đề nghị làm đường gom dân sinh trước và khi GPMB xong thì mới thi công cầu vượt; kiểm tra lại khối lượng và diện tích đất; đơn giá đền bù thấp, chưa thỏa đáng; hỗ trợ sản xuất kinh doanh và ổn định đời sống cho các hộ dân bị ảnh hưởng trong thời gian thi công cầu vượt... 

Sau khi nghiên cứu và sàng lọc, phân loại các ý kiến của nhân dân đối chiếu với các quy định, chế độ, chính sách có liên quan đến GPMB, UBND thị xã xét thấy những nội dung kiến nghị không có cơ sở. Riêng đối với nội dung kiến nghị liên quan đến đơn giá nhà cửa, vật kiến trúc thấp và kiến nghị áp dụng chính sách đặc thù của D.A, UBND thị xã đã ghi nhận và có Văn bản số 06/TTr-UBND ngày 16/1/2014 về việc xin áp dụng chính sách hỗ trợ và xây dựng lại đơn giá nhà cửa, vật kiến trúc về bồi thường, hỗ trợ GPMB để thực hiện D.A trình UBND tỉnh Ninh Bình và các sở, ban, ngành có liên quan. 

Ngày 14/2/2014, UBND tỉnh Ninh Bình đã ban hành Quyết định số 04/2014/QĐ-UBND về việc điều chỉnh đơn giá nhà cửa, vật kiến trúc quy định tại Quyết định số 06/2011/QĐ-UBND ngày 21/7/2011 của UBND tỉnh Ninh Bình.Giao thông ở khu vực này thường xuyên bị ách tắc. Ảnh: Nguyễn Trường

Căn cứ vào Quyết định số 04/2014/QĐ-UBND, Hội đồng Bồi thường, hỗ trợ tái định cư thị xã đã xây dựng dự thảo dự toán lần 2 và gửi tới các hộ dân với tổng số tiền là trên 18,3 tỷ đồng. Tuy nhiên, các hộ dân vẫn không đồng ý và tiếp tục đến trụ sở UBND thị xã Tam Điệp và Trụ sở Tiếp công dân của tỉnh để kiến nghị, khiếu nại; đồng thời ngăn cản, phong tỏa mặt bằng không cho nhà thầu thi công.

Để ổn định tình hình, đồng thời lắng nghe ý kiến của các hộ dân nhằm kịp thời đưa ra các biện pháp giải quyết, Hội đồng Bồi thường, hỗ trợ tái định cư thị xã Tam Điệp đã cùng với các tổ công tác GPMB liên tục xuống địa bàn thực hiện công tác tuyên truyền, rà soát lại khối lượng kiểm đếm, kiểm tra phương án tính toán, đơn giá áp dụng của dự toán bồi thường, hỗ trợ; đối thoại, giải thích cho các hộ dân về từng nội dung mà họ kiến nghị.

Kết quả, đến hết ngày 20/4/2014, đã có 116/187 hộ nhận tiền đền bù và đang tiến hành bàn giao mặt bằng. Tuy nhiên, vẫn còn một số hộ dân không đồng tình và đến Trụ sở Tiếp công dân của Đảng và Nhà nước tại Hà Nội để khiếu nại.

“Với mức bồi thường này, chính quyền đã vận dụng tất cả các chính sách, tính toán ở mức cao nhất trong khung giá để người dân không phải chịu thiệt thòi khi di chuyển đến chỗ ở mới. Tuy nhiên, một số hộ vẫn yêu sách với lý do Nhà nước làm cầu vượt nên đất đai, tài sản trên đất bị giảm giá, đề nghị đền bù thiệt hại này; đền bù toàn bộ diện tích đất hiện nay mà các hộ đang sử dụng vì các hộ hằng năm phải đóng thuế đất phi nông nghiệp (đất lấn, chiếm); hỗ trợ sản xuất, kinh doanh và ổn định đời sống trong thời gian thi công cầu vượt; đền bù việc xây dựng cầu vượt làm hạn chế khả năng sử dụng đất, buôn bán. Thậm chí, một số hộ còn đề nghị Nhà nước đền bù toàn bộ công trình do phải phá dỡ một phần...” - ông Đằng nói.

Phó Chủ tịch UBND thị xã Tam Điệp, Trưởng Ban GPMB D.A cũng thừa nhận: Trong quá trình đo đạc, kiểm đếm tài sản trên đất của các hộ dân cũng không tránh khỏi những thiếu sót về khối lượng, tài sản của một số hộ dân. Một số cán bộ trong tổ công tác của Ban GPMB thị xã đã có những vi phạm, khuyết điểm, thiếu sót đã được người dân phản ánh. Chúng tôi đã có quyết định phê bình, kiểm điểm, đối với 2 thành viên của tổ công tác GPMB, đồng thời cho nghỉ việc 10 ngày để làm kiểm điểm rút kinh nghiệm.

Trước tình hình trên, để đẩy nhanh tiến độ thực hiện D.A, thiết nghĩ các ngành chức năng của tỉnh Ninh Bình và thị xã Tam Điệp cần tích cực đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động và tăng cường đối thoại với người dân về các quy định, chế độ, chính sách... có liên quan đến công tác GPMB bằng nhiều hình thức cụ thể và phù hợp. Đồng thời cần tiếp tục rà soát lại đơn giá, phương pháp tính toán kịp thời điều chỉnh cho đúng và đầy đủ đảm bảo quyền lợi chính đáng của người dân. Trên cơ sở đó thuyết phục người dân chấp hành chủ trương, chính sách của Nhà nước, nhận tiền bồi thường, hỗ trợ và bàn giao mặt bằng sạch cho Nhà nước.

Nguyễn Trường