Ông Nguyễn Đắc Tiến và vợ là bà Tống Thị Hằng (địa chỉ 558 đường Thiên Đức, phường Kinh Bắc, thành phố Bắc Ninh) nhiều lần viết giấy vay tiền của vợ chồng ông Tống Văn Đạt, bà Lê Thanh Tâm (địa chỉ tại đường 286, phường Vạn An, thành phố Bắc Ninh) tổng số tiền 5.684.000.000 đồng rồi bỏ trốn. Ông Đạt, bà Tâm nhiều lần gửi đơn tố giác hành vi của ông Tiến, bà Hằng nhưng Cơ quan Cảnh sát điều tra (CQCSĐT), Công an tỉnh Bắc Ninh vẫn chưa khởi tố vụ án hình sự để điều tra, gây bức xúc cho người dân.

Ông Đạt, bà Tâm cho biết: Từ năm 2007 đến năm 2008, ông Tiến, bà Hằng nhiều lần viết giấy vay tiền “để sản xuất kinh doanh tại Bắc Ninh”, nhưng lại dùng tiền sử dụng vào mục đích ở nơi khác. Ông Đạt, bà Tâm nhiều lần đến đòi tiền nhưng ông Tiến, bà Hằng không trả.

Để giảm bớt căng thẳng, ông Tiến, bà Hằng đã chuyển nhượng quyền sử dụng 2 lô đất, giá trị khoảng 800 triệu đồng cho ông Đạt, bà Tâm. Mặc dù đã lập hợp đồng chuyển nhượng nhưng ông Tiến, bà Hằng lại mang hồ sơ của 2 lô đất đi cầm cố cho nhiều người khác để vay tiền, bao gồm: Ông Nguyễn Đắc Ngọt (để vay 300 triệu đồng); anh Hoàng Đức Dũng (để vay 230 triệu đồng); bà Đào Thị Thanh (để vay 150 triệu đồng).

Nhiều lần ông Đạt, bà Tâm đến đòi tiền nhưng ông Tiến, bà Hằng không trả, sau đó bỏ trốn.

Đến năm 2011, ông Đạt, bà Tâm mới biết ông Tiến đang sinh sống tại căn hộ 201, chung cư số 22 đường Nguyễn Trãi, phường Bến Thành, quận 1, TP HCM; còn bà Hằng thì ở đường Hàm Nghi, Mỹ Đình 1, Nam Từ Liêm, Hà Nội. Ông Đạt đã đến đòi tiền nhưng ông Tiến, bà Hằng vẫn không trả.

Từ đó, ông Đạt và bà Tâm đã gửi đơn tố cáo và tố giác tội phạm gửi CQCSTĐ, Công an tỉnh Bắc Ninh về hành vi của ông Tiến, bà Hằng để xử lý theo pháp luật hình sự. Tuy nhiên, CQCSĐT đã không khởi tố vụ án hình sự, có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm, làm cho gia đình ông Đạt, bà Tâm rất bức xúc, dẫn đến việc khiếu kiện gay gắt và kéo dài.

Một số chuyên gia pháp lý phân tích: Hành vi của ông Tiến, bà Hằng vay 5.864.000.000 đồng của vợ chồng ông Đạt, bà Tâm rồi dùng thủ đoạn gian dối và bỏ trốn để chiếm đoạt số tiền, đã cấu thành tội phạm, được quy định tại Điều 140 Bộ luật Hình sự về tội “lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”. Hành vi của ông Tiến, bà Hằng dùng 2 lô đất đã chuyển nhượng quyền sử dụng cho ông Đạt, bà Tâm rồi lại thế chấp cho nhiều người khác để vay tiền là có hành vi dùng thủ đoạn gian dối để lừa đảo chiếm đoạt tài sản, được quy định tại Điều 139 Bộ luật Hình sự về tội “lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.

Điều 139 Bộ luật Hình sự năm 1999 (sửa đổi, bổ sung năm 2009) nêu rõ:

“1. Người nào bằng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tài sản của người khác có giá trị từ hai triệu đồng đến dưới năm mươi triệu đồng hoặc dưới năm trăm nghìn đồng nhưng gây hậu quả nghiêm trọng hoặc đã bị xử phạt hành chính về hành vi chiếm đoạt hoặc đã bị kết án về tội chiếm đoạt tài sản, chưa được xoá án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ sáu tháng đến ba năm.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ hai năm đến bảy năm:

a) Có tổ chức;

b) Có tính chất chuyên nghiệp;

c) Tái phạm nguy hiểm;

d) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn hoặc lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức;

đ) Dùng thủ đoạn xảo quyệt;

e) Chiếm đoạt tài sản có giá trị từ năm mươi triệu đồng đến dưới hai trăm triệu đồng;

g) Gây hậu quả nghiêm trọng.

3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ bảy năm đến mười lăm năm:

a) Chiếm đoạt tài sản có giá trị từ hai trăm triệu đồng đến dưới năm trăm triệu đồng;

b) Gây hậu quả rất nghiêm trọng.

4. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ mười hai năm đến hai mươi năm hoặc tù chung thân:

a) Chiếm đoạt tài sản có giá trị từ năm trăm triệu đồng trở lên;

b) Gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.

5. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ mười triệu đồng đến một trăm triệu đồng, tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản, bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ một năm đến năm năm”.

Điều 140 Bộ luật Hình sự năm 1999 (sửa đổi, bổ sung năm 2009) nêu rõ:

“ 1. Người nào có một trong những hành vi sau đây chiếm đoạt tài sản của người khác có giá trị từ bốn triệu đồng đến dưới năm mươi triệu đồng hoặc dưới bốn triệu đồng nhưng gây hậu quả nghiêm trọng hoặc đã bị xử phạt hành chính về hành vi chiếm đoạt hoặc đã bị kết án về tội chiếm đoạt tài sản, chưa được xoá án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến ba năm:

a) Vay, mượn, thuê tài sản của người khác hoặc nhận được tài sản của người khác bằng các hình thức hợp đồng rồi dùng thủ đoạn gian dối hoặc bỏ trốn để chiếm đoạt tài sản đó;

b) Vay, mượn, thuê tài sản của người khác hoặc nhận được tài sản của người khác bằng các hình thức hợp đồng và đã sử dụng tài sản đó vào mục đích bất hợp pháp dẫn đến không có khả năng trả lại tài sản.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ hai năm đến bảy năm:

a) Có tổ chức;

b) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn hoặc lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức;

c) Dùng thủ đoạn xảo quyệt;

d) Chiếm đoạt tài sản có giá trị từ năm mươi triệu đồng đến dưới hai trăm triệu đồng;

đ) Tái phạm nguy hiểm;

e) Gây hậu quả nghiêm trọng.

3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ bảy năm đến mười lăm năm:

a) Chiếm đoạt tài sản có giá trị từ hai trăm triệu đồng đến dưới năm trăm triệu đồng;

b) Gây hậu quả rất nghiêm trọng.

4. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ mười hai năm đến hai mươi năm hoặc tù chung thân:

a) Chiếm đoạt tài sản có giá trị từ năm trăm triệu đồng trở lên;

b) Gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.

5. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ mười triệu đồng đến một trăm triệu đồng, bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ một năm đến năm năm và bị tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản hoặc một trong hai hình phạt này”.

Đề nghị các cơ quan tố tụng tỉnh Bắc Ninh xem xét sự việc để xử lý theo quy định của pháp luật.

Đinh Hoàng