(Thanh tra) - Dự án Trường Tiểu học và Trung học cơ sở dân lập Thanh Hoa (gọi tắt là Dự án Trường Thanh Hoa) do Công ty TNHH Tây Đô (Công ty Tây Đô, do ông Bùi Văn Hùng làm Giám đốc) làm chủ đầu tư.
Dự án được vay vốn tín dụng Nhà nước tại Ngân hàng Phát triển Việt Nam Chi nhánh Thanh Hóa theo Hợp đồng tín dụng số 12/2008/HĐTD-NHPT ngày 18/7/2008 và Hợp đồng tín dụng số 130/2009/HĐTD ĐT-NHPT ngày 26/12/2009, với tổng mức vay vốn tối đa là 144 tỷ đồng.
Dự án bắt đầu giải ngân khoản vay đầu tiên vào tháng 9/2008. Tính đến ngày 1/8/2010, Ngân hàng Phát triển Việt Nam Chi nhánh Thanh Hóa đã giải ngân tổng số tiền là 77,442 tỷ đồng, trong khi Công ty Tây Đô mới chỉ trả được hơn 7,163 tỷ đồng (làm tròn số) tiền lãi, chưa hề trả nợ được một đồng tiền gốc nào.
Vi phạm nghiêm trọng hợp đồng tín dụng
Trong quá trình thực hiện dự án, sử dụng vốn đầu tư, Công ty Tây Đô đã nhiều lần vi phạm nghiêm trọng các cam kết trong hợp đồng tín dụng, hợp đồng bảo đảm tiền vay. Vì thế, Ngân hàng Phát triển Việt Nam Chi nhánh Thanh Hóa đã nhiều lần có văn bản nhắc nhở. Rất nhiều lần cam kết, nhưng Công ty Tây Đô lại cố tình không thực hiện.
Trước hàng loạt vi phạm về nghĩa vụ trả nợ lãi và nợ gốc, vi phạm tiến độ thi công công trình, vi phạm kế hoạch giải ngân, cung cấp chưa đầy đủ hóa đơn chứng từ, không mua bảo hiểm bắt buộc trong quá trình vay vốn... của Công ty Tây Đô, ngày 5/10/2012, Ngân hàng Phát triển Việt Nam Chi nhánh Thanh Hóa buộc phải khởi kiện ra Tòa án nhân dân TP Thanh Hóa để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình.
Để cung cấp cho bạn đọc hiểu đúng bản chất sự việc, chúng tôi dẫn chứng cụ thể, chi tiết về vấn đề này như sau: Theo quy định tại khoản 1 Điều 6 Hợp đồng tín dụng số 12/2008/HĐTD-NHPT và Hợp đồng tín dụng số 130/2009/HĐTD ĐT-NHPT, Công ty Tây Đô có nghĩa vụ trả lãi theo tháng kể từ lần giải ngân đầu tiên; trả nợ gốc theo tháng kể từ sau ngày ân hạn cuối cùng. Cụ thể: Đối với Hợp đồng số 12/2008, phải trả gốc từ tháng 9/2010, đối với Hợp đồng số 130/2009 thì phải trả gốc bắt đầu từ tháng 1/2012. Tuy nhiên trên thực tế, Công ty Tây Đô liên tục vi phạm nghĩa vụ trả lãi tính từ lần giải ngân đầu tiên, trước khi giải ngân mới trả lãi (thường là một quý). Từ tháng 3/2010 đến nay, công ty không thực hiện trả lãi cho ngân hàng. Từ thời điểm phát sinh nghĩa vụ trả nợ gốc đến nay không trả nợ gốc.
Tại Quyết định phê duyệt dự án số 10/2007 trình Ngân hàng Phát triển Việt Nam Chi nhánh Thanh Hóa để vay vốn, thời gian thực hiện dự án theo cam kết 2007 - 2008. Tại Quyết định phê duyệt bổ sung 42/2009, thời hạn thực hiện dự án là 2008 - 2010. Đây chính là cơ sở để bảo đảm tính khả thi của dự án, bảo đảm dự án đưa vào khai thác tạo nguồn thu để trả nợ lãi, nợ gốc cho ngân hàng. Thế nhưng, Công ty Tây Đô liên tục vi phạm tiến độ (không có đủ khối lượng hoàn thành nên không có hồ sơ đề nghị giải ngân (vi phạm cụ thể nhất là từ tháng 3/2010).
Việc thực hiện dự án chậm tiến độ và vi phạm nghĩa vụ trả nợ gốc và lãi cho Ngân hàng Phát triển Việt Nam Chi nhánh Thanh Hóa được chính Công ty Tây Đô thừa nhận: “Dự án thi công chậm tiến độ trước hết là trách nhiệm của chủ đầu tư”, được thể hiện tại các biên bản làm việc ký ngày 28/3/2010, ngày 7/6/2010; ngày 19/7/2010 và ngày 11/1/2011. Đồng thời, ngày 22/12/2010, Công ty Tây Đô đã có Công văn số 91/CV-TĐ gửi Ngân hàng Phát triển Việt Nam Chi nhánh Thanh Hóa về việc báo cáo tình hình thực hiện đầu tư Dự án Trường Thanh Hoa. Theo đó, công ty đã báo cáo nguyên nhân dự án thi công chậm tiến độ: “Dự án chưa được đưa vào sử dụng đúng thời gian phê duyệt (quý III năm 2010) là trách nhiệm của chủ đầu tư”.
Do Công ty Tây Đô không giải ngân hết kế hoạch đã đăng ký, Ngân hàng Phát triển Việt Nam Chi nhánh Thanh Hóa đã căn cứ vào điểm b khoản 3.1 Điều 4 của hợp đồng tín dụng đã ký kết để phạt phí chậm giải ngân 3 lần đối với số vốn chậm giải ngân trong quý 1, 2, 3 năm 2009 của dự án, với tổng mức phí phạt là 24.758.000 đồng. Đối với số vốn chậm giải ngân còn lại trong các quý 4/2009, quý 1, 2, 3, 4/2010, Ngân hàng Phát triển Việt Nam Chi nhánh Thanh Hóa đều gửi thông báo thu phí đến chủ đầu tư nhưng Công ty Tây Đô không thực hiện nộp phí. Mặc dù vậy, trong quý 1/2010, Ngân hàng Phát triển Việt Nam Chi nhánh Thanh Hóa vẫn tạo điều kiện giải ngân cho dự án 22,6 tỷ đồng.
Từ tháng 3/2010, Công ty Tây Đô đã không đáp ứng được giá trị khối lượng hoàn thành để căn cứ giải ngân cho dự án, do đó chủ đầu tư đã không lập hồ sơ đề nghị giải ngân theo quy định. Vì vậy, Ngân hàng Phát triển Việt Nam Chi nhánh Thanh Hóa căn cứ vào điểm a khoản 1 Điều 5, khoản 1 Điều 8, điểm a khoản 1 Điều 10, Hợp đồng tín dụng số 12/2008 và số 130/2009, khoản 2 Điều 50 Nghị định 151/2006 ngày 20/12/2006, khoản 3 Điều 27, khoản 5 Điều 28 Quyết định số 41/2007 ngày 14/9/2007 thu hồi nợ trước hạn là hoàn toàn đúng pháp luật.
Còn đòi ăn vạ
Để biện minh về những vi phạm của mình, Công ty Tây Đô cho rằng: Tính đến ngày 9/2/2010, công ty đã hoàn thành đủ khối lượng thi công là 139,977 tỷ đồng, do đó đủ điều kiện để được giải ngân theo tỷ lệ 70/30 nêu trong Hợp đồng tín dụng 130/2009 với số tiền vay phải là 145,692 tỷ đồng. Đồng thời, công ty đã thực hiện đúng nghĩa vụ trả nợ gốc và lãi cho ngân hàng theo cam kết tại hợp đồng tín dụng. Việc Ngân hàng Phát triển Việt Nam Chi nhánh Thanh Hóa chỉ cho vay 77,442 tỷ đồng và dừng giải ngân là vi phạm hợp đồng tín dụng, do đó ngân hàng phải chịu phạt vi phạm hợp đồng là 33.279.000 đồng.
Lập luận trên của Công ty Tây Đô là không đúng sự thật và không có căn cứ pháp lý:
Thứ nhất, theo quy định tại Điều 2 Hợp đồng tín dụng 12/2008 và Hợp đồng tín dụng 130/2009, hai bên thỏa thuận mức cho vay tối đa bằng số tiền cụ thể, không thỏa thuận mỗi lần cho vay phải bảo đảm tỷ lệ 70/30. Đây không phải là điều kiện của việc giải ngân.
Thứ hai, theo quy định tại khoản 5 Điều 7 Nghị định 151, khoản 3 Điều 5 Hợp đồng tín dụng số 12/2008 và Hợp đồng tín dụng số 130/2009, chủ đầu tư phải bảo đảm nguồn vốn đối ứng đủ để thực hiện dự án và đáp ứng được điều kiện giải ngân theo khoản 1 Điều 5 của hợp đồng tín dụng (lưu ý phải có đơn đề nghị và hồ sơ đề nghị giải ngân).
Thứ ba, quá trình thực hiện hợp đồng tín dụng, nếu chủ đầu tư không giải ngân hết theo kế hoạch giải ngân thì sẽ bị cắt giảm đối với số tiền không giải ngân hết đã được đăng ký với Ngân hàng Phát triển Việt Nam Chi nhánh Thanh Hóa.
Trên thực tế, tất cả những lần đề nghị giải ngân của Công ty Tây Đô, ngân hàng đều xem xét và giải ngân đúng quy định trong hợp đồng tín dụng, các lần giải ngân không hết theo kế hoạch đã bị ngân hàng cắt giảm và đúng pháp luật (10 lần đề nghị giải ngân). Từ tháng 3/2010, do không đáp ứng được điều kiện giải ngân, chính Công ty Tây Đô không đề nghị ngân hàng giải ngân nên đã vi phạm nghiêm trọng kế hoạch giải ngân, gây thiệt hại lớn cho ngân hàng.
Từ những căn cứ nêu trên, có thể khẳng định Công ty Tây Đô cho rằng Ngân hàng Phát triển Việt Nam Chi nhánh Thanh Hóa vi phạm hợp đồng, vi phạm kế hoạch giải ngân, ảnh hưởng đến tình hình thực hiện dự án và buộc phải chịu phạt khoản phí chậm giải ngân 33.279.000 VNĐ và yêu cầu bồi thường thiệt hại là hoàn toàn không có cơ sở.
Những tình tiết quan trọng liên quan đến vụ việc này sẽ được Báo Thanh tra tiếp tục thông tin đến bạn đọc trong thời gian tới.
Huy Tưởng - Văn Thanh
