Ông Tốt tại căn nhà tạm của mình trên khu đất đã được Nông trường Hội Nghĩa giao. Ảnh: Trúc Lâm

Tuy nhiên, hàng chục năm qua, việc cấp giấy chứng nhận (GCN) quyền SDĐ (QSDĐ) đối với ông Tốt không được chính quyền địa phương thực hiện, nên ông đã khởi kiện UBND huyện Tân Uyên ra tòa…

Tại phiên Tòa sơ thẩm ngày 27/3/2013, ông Nguyễn Văn Tốt nguyên đơn trình bày: Ngày 22/6/1992, NTCS Hội Nghĩa (thuộc Cty Cao su Phước Hòa) đã có Biên bản số 38/NT giao 43.760m2 đất cao su thanh lý tại lô K3 cho 4 CBCNV, trong đó có ông. Do điều kiện công tác và sức khỏe, các ông Phan Sơn và Nguyễn Văn Minh đã giao lại phần đất cho ông Tốt toàn quyền sử dụng, có lãnh đạo Cty Cao su Phước Hòa xác nhận.

Sau khi Luật Đất đai 1993 ra đời, UBND tỉnh Sông Bé (cũ) ban hành Quyết định 4296/QĐ ngày 30/9/1995 về điều chỉnh quy hoạch đất trên địa bàn, trong đó giao UBND huyện Tân Uyên tiến hành cho đăng ký và cấp GCNQSDĐ đối với các hộ gia đình, cá nhân đã SDĐ ổn định. Tuy nhiên, đến nay, UBND huyện Tân Uyên không cấp GCNQSDĐ cho ông là trái quyết định của UBND tỉnh, vi phạm quy định pháp luật về đất đai, làm ảnh hưởng đến quyền lợi ích chính đáng của người dân. Vì vậy, ông Tốt đề nghị tòa tuyên buộc UBND huyện Tân Uyên phải thực hiện việc cấp GCNQSDĐ cho ông theo quy định của pháp luật.

Đại diện bị đơn UBND huyện Tân Uyên, ông Đặng Đình Trí, Phó phòng Tài nguyên và Môi trường huyện thừa nhận: Phần đất 43.760m2 nêu trên do NTCS Hội Nghĩa thuộc Cty Cao su Phước Hòa quản lý. Tuy nhiên, theo ông Trí, đến ngày 30/9/1995 sau khi Nông trường giao đất cho ông Tốt và 3 CBCNV khác “thì khu đất được giao cho UBND xã Hội Nghĩa quản lý thuộc quỹ đất công ích”.

Thừa nhận, ngày 28/6/2001 ông Tốt có sang nhượng “thành quả cây trồng trên đất” cho ông Chiêu chồng bà Thu, nhưng đại diện bị đơn lại cho rằng, “cũng ngày đó vợ chồng ông Chiêu ký hợp đồng với UBND xã thuê 43.670m2 đất công ích nêu trên”.

Cũng theo phía bị đơn, vào năm 2004, giữa UBND xã Hội Nghĩa và bà Thu vợ ông Chiêu “có văn bản trao đổi” bà Thu giao cho UBND xã 36.331m2 đất tờ bản đồ số 2 và 12 và được QSD 43.760m2 đất tờ bản đồ số 17, sau đó bà Thu được cấp GCNQSDĐ”. Vì thế, UBND huyện Tân Uyên “không đồng ý với khởi kiện yêu cầu cấp GCNQSDĐ” diện tích 43.760m2 tại ấp 1 xã Hội Nghĩa của ông Tốt nguyên đơn.

Tiến hành xét xử, TAND huyện Tân Uyên cho rằng, “Biên bản giao đất số 38/NT ngày 22/6/1992 của NTCS Hội Nghĩa không phải là quyết định giao đất cho ông Tốt mà chỉ giao trồng lại cây cao su”.

Bên cạnh việc cho rằng, Nông trường “không có thẩm quyền giao đất” theo Điều 13 Luật Đất đai năm 1987, tòa còn cho rằng “theo Quyết định 4246/QĐ ngày 30/9/1995 của UBND tỉnh Sông Bé và biên bản làm việc ngày 30/11/1995 giữa Cty Cao su Phước Hòa, Phòng Địa chính huyện Tân Uyên và UBND xã Hội Nghĩa thì khu đất trên được Cty giao cho UBND xã Hội Nghĩa quản lý”.

Cũng theo tòa, ông Tốt thừa nhận ngày 28/6/2001 có sang nhượng “toàn bộ tài sản gắn liền với thửa đất” tại ấp 1 xã Hội Nghĩa cho ông Chiêu số tiền 120 triệu đồng, nên “kể từ ngày đó ông Tốt không còn quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến thửa đất nêu trên”.

Căn cứ Điều 50 Luật đất đai 2003, TAND huyện Tân Uyên tuyên xử: “Bác khởi kiện của ông Tốt về yêu cầu UBND huyện Tân Uyên phải thực hiện hành vi hành chính cấp GCNQSDĐ” diện tích 43.670m2 tại xã Hội Nghĩa.

Chúng tôi cho rằng, lập luận của TAND huyện là không thực tế, bởi lẽ: Tòa cho rằng “biên bản giao đất của Nông trường không phải quyết định giao đất mà chỉ giao trồng lại cây cao su” thì ông Tốt lấy đất đâu trồng cao su, trong khi theo quy định tại điểm g khoản 2 Điều 3 Nghị định 84/CP của Chính phủ thì đó là giấy tờ hợp lệ để xét cấp GCNQSDĐ.

Quyết định ngày 30/9/1995 của UBND tỉnh Sông Bé đã giao UBND huyện Tân Uyên phối hợp với Cty Cao su Phước Hòa tiến hành “cấp GCNQSDĐ cho các hộ gia đình, cá nhân đã sử ổn định trên diện tích đất đã giao”. Biên bản ngày 30/11/1995 giữa Cty Cao su Phước Hòa, Phòng Địa chính huyện và UBND xã Hội Nghĩa là “thực hiện quyết định” vừa nêu.

Sau khi xác định “phần đất trước đây NTCS Hội Nghĩa đã giao cho các hộ dân sử dụng ổn định nên không thể làm quỹ đất công ích”, các bên đã thống nhất giao lại cho địa phương “quản lý để thu thuế SDĐ”, chứ không phải giao cho xã làm đất công ích. Thực tế, ngày 28/6/2001, ông Tốt có biên bản “sang nhượng thành quả cây trồng trên đất” cho ông Chiêu, chứ không phải “sang nhượng toàn bộ tài sản gắn liền với thửa đất” như tòa nêu.

Từ sau khi được Nông trường giao đất đến nay, ông Tốt đã nhiều lần gửi “Đơn xin cấp GCNQSDĐ” đến chính quyền địa phương, nhưng UBND huyện Tân Uyên không giải quyết. Vì thế, TAND huyện Tân Uyên căn cứ Điều 50 Luật Đất đai 2003 (bao gồm các khoản 1,3 và 4 liên quan) để xét xử việc ông Tốt “khiếu kiện UBND huyện không cấp sổ đỏ” cho ông là có cơ sở. Tuy nhiên, tòa cũng đã “sai lầm nghiêm trọng” khi không áp dụng các quy định tại Nghị định số 84/CP ngày 25/5/2007 của Chính phủ hướng dẫn thực hiện Luật Đất đai đã ban hành. Đó là: Điều 3 khoản 2 về “Đất sử dụng ổn định quy định tại khoản 4 Điều 50 của Luật Đất đai”; Điều 14 khoản 1 và 2 về “cấp GCN trong trường hợp đất do hộ gia đình, cá nhân sử dụng trước ngày 15/10/1993 mà không có một trong các loại giấy tờ quy định tại khoản 1 Điều 50 của Luật Đất đai”; cũng như Điều 16 khoản 1 và 2 về “cấp GCN trong trường hợp đất đã được giao không đúng thẩm quyền trước ngày 1/7/2004 nhưng người đang SDĐ đã nộp tiền để được SDĐ” đã quy định về cấp GCNQSDĐ cho người dân.

Từ thực tế và quy định pháp luật như vừa nêu chúng tôi cho rằng, việc TAND huyện Tân Uyên tuyên xử “bác đơn khởi kiện của ông Tốt về việc yêu cầu UBND huyện Tân Uyên cấp GCNQSDĐ” là không đúng quy định pháp luật. Chúng tôi sẽ còn trở lại vụ việc khi có những thông tin cần thiết.

Trúc Lâm