Xã Nghi Ân, TP Vinh, nơi phê duyệt báo cáo kinh tế - kỹ thuật công trình xây dựng nhà điều trị- khu cách ly chống dịch COVID-19. Ảnh: Xuân Thống

Hết dịch, phê duyệt công trình phòng, chống dịch Covid - 19

Ngày 12/10/2023, UBND xã Nghi Ân, TP Vinh, Nghệ An công khai quyết định phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu gói số 05 phần xây dựng công trình: Xây dựng nhà điều trị - khu cách ly chống dịch COVID-19, với số tiền 2.003.808.000 đồng.

Nhà thầu trúng thầu là Công ty CP Xây dựng & Thương mại Phúc Đức Tài ở xóm 8, xã Nghi Thịnh, huyện Nghi Lộc, Nghệ An. Thời gian thực hiện hợp đồng 180 ngày kể từ ngày hợp đồng có hiệu lực.

Thông tin địa phương có chủ trương và ban hành các quyết định hành chính về trình tự, thủ tục đầu tư công trình xây dựng phòng, chống dịch trong bối cảnh, thời gian và mục tiêu vào lúc này là không phù hợp, gây lãng phí ngân sách và có dấu hiệu "thiếu minh bạch và khoa học". Tiếp xúc với người dân xã Nghi Ân, phần lớn đều chung cách nhìn nhận là xã còn nghèo, đang trong lộ trình hoàn thiện cơ sở hạ tầng, các thiết chế văn hoá cơ sở tiến tới xây dựng nông thôn mới nâng cao, góp phần nâng cao đời sống người dân thì việc xây dựng các công trình, dự án là cần thiết, song cần phù hợp, thiết thực, hiệu quả và đúng quy định.

Điều mà dư luận băn khoăn và không ít hoài nghi là thời điểm phê duyệt báo cáo kinh tế - kỹ thuật, phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu và phê duyệt hồ sơ mời thầu đối với công trình xây dựng nhà điều trị - khu cách ly chống dịch COVID-19 đến thời điểm này gần như đã khả thi, nghĩa là sẽ được tổ chức thực hiện, tiến hành thi công xây dựng trong thời gian tới. Tuy nhiên, đặt trong điều kiện, bối cảnh phòng, chống dịch COVID-19 đã "bình thường hoá" sau 2 năm, đến nay là điều đáng phân tích, làm rõ.

Ngày 19/10/2023, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 26/2023/QĐ-TTg sửa đổi phụ lục quy định thời gian ủ bệnh trung bình và thời gian không phát hiện thêm trường hợp mắc bệnh truyền nhiễm làm căn cứ để công bố hết dịch bệnh truyền nhiễm.

Theo đó, từ 20/10/2023, bệnh COVID-19 là bệnh truyền nhiễm nhóm B, có thời gian ủ bệnh trung bình là 04 ngày; thời gian không phát hiện thêm trường hợp mắc bệnh truyền nhiễm làm căn cứ để công bố hết dịch bệnh truyền nhiễm.

Cùng ngày, Bộ Y tế có tờ trình đến Thủ tướng Chính phủ đề nghị ban hành nghị quyết của Chính phủ bải bỏ một số nghị quyết phòng, chống dịch COVID-19 do Chính phủ ban hành.

Để xác tín thông tin và có cái nhìn khách quan về công trình đầu tư xây dựng trên địa bàn khi chủ đầu tư (bên mời thầu) là UBND xã, chúng tôi đã nhiều lần liên hệ với Chủ tịch UBND xã Nghi Ân Chu Văn Mai nhưng không được tiếp cận. Sau nhiều ngày, ông Chu Văn Mai trả lời qua điện thoại: "Cái ni (này) nguồn tài trợ xây dựng trạm y tế thời chống Covid. Nay mới có tiền. Tên gọi phải bắt buộc như thế".

Nhằm làm rõ quy định về quản lý đầu tư xây dựng công trình và đấu thầu trên địa bàn tỉnh theo Quyết định 41/2017 và quy định về quản lý đầu tư, xây dựng và lựa chọn nhà thầu trên địa bàn, trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Việt Đức, Trưởng phòng Quản lý đô thị, UBND TP Vinh cho hay: Hôm xã Nghi Ân trình lên phê duyệt kế hoạch xây dựng trạm y tế, xã có đề xuất là có 1 doanh nghiệp họ tài trợ vốn xây dựng nhà điều trị phòng dịch (hạng mục nằm trong trạm y tế). Việc đầu tư là tốt, còn đây là nhà tài trợ yêu cầu, mình thụ hưởng tài sản càng tốt trong điều kiện ngân sách khó khăn. Đây là công trình là phòng, chống dịch chung chứ không chỉ dịch COVID-19. Còn có từ "dịch COVID" thì có thể thêm vào để lúc giữa xã và doanh nghiệp làm công tác tiếp nhận tài trợ, còn thời điểm họ trình là trạm xá có nhà phòng, chống dịch.

Quyết định phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu công trình xây dựng nhà điều trị- khu cách ly chống dịch COVD-19 của UBND xã Nghi Ân. Ảnh: XT

Trước đó, ngày 25/8/2023, Phòng Quản lý đô thị có Công văn 348/QLĐT-KQTĐ về việc ý kiến thẩm định báo cáo kinh tế - kỹ thuật đầu tư xây dựng công trình này. Sau đó, UBND xã Nghi Ân đã có có Quyết định 195/QĐ-UBND về việc phê duyệt báo cáo kinh tế - kỹ thuật, trong đó thể hiện rõ các thông tin: Công trình do UBND xã làm chủ đầu tư, mục đích xây dựng nhà điều trị - khu cách ly chống dịch COVID-19 trong khuôn viên trạm y tế xã để phục vụ, điều trị cho bệnh nhân. Kịp thời ứng phó với các loại, chủng mới của dịch bệnh, bảo vệ sức khoẻ của người dân. Địa điểm xây dựng trong khuôn viên trạm y tế xã; tiến độ thực hiện 6 tháng; tổng mức đầu từ 2.427.643.000 đồng; nguồn vốn đầu tư bao gồm nguồn huy động hợp pháp (2 tỷ) và phần còn lại từ ngân sách xã.

Sau khi có quyết định phê duyệt báo cáo kinh tế - kỹ thuật, kế hoạch lựa chọn nhà thầu, hồ sơ mời thầu và biên bản thương thảo hợp đồng gói thầu, ngày 12/10/2023, ông Chu Văn Mai, Chủ tịch UBND xã Nghi Ân đã ký Quyết định 230/QĐ-UBND về việc phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu gói thầu phần xây dựng công trình Xây dựng nhà điều trị - khu cách ly chống dịch COVD-19.

 Chủ đầu tư, UBND xã báo cáo gì?

Trước sự việc một công trình xây dựng thiết yếu, phục vụ hoàn thiện thiết chế y tế cơ sở và phòng, chống dịch bệnh nhưng trình tự, thủ tục đầu tư cũng như mục tiêu, tổ chức thực hiện lại là phòng, chống dịch COVID-19 trong lúc "đại dịch" này đã được đẩy lùi qua nhiều năm, toàn dân bước vào trạng thái mới, khôi phục bình thường về kinh tế- xã hội thì việc dư luận hoài nghi về tính hợp lý, hợp pháp là hoàn toàn có cơ sở.

Công trình nhà điều trị - khu cách ly chống dịch COVD-19 sẽ được xây dựng trong khuôn viên Trạm Y tế xã Nghi Ân. Ảnh: Xuân Thống

Chúng tôi đem vấn đề này trao đổi với Phòng Kế hoạch- Tài chính, UBND TP Vinh, đại diện lãnh đạo phòng cho biết: Sau khi tiếp nhận thông tin phản ánh về việc này qua các kênh, chúng tôi đã kiểm tra hồ sơ và nắm được do xã Nghi Ân làm chủ đầu tư. Trong quy hoạch trụ sở trạm y tế xã Nghi Ân có nhà 2 tầng là nhà điều trị- phòng, chống dịch bệnh. Trong hồ sơ Phòng Quản lý đô thị có ghi "dịch COVID-19 và các dịch khác...", không hiểu sao xã Nghi Ân lại hiểu và ghi là "phòng, chống dịch COVID-19". Bản chất đây là phòng, chống dịch chung.

"Theo phân cấp và chuyên môn thì đây là thẩm quyền của HĐND xã. Sau khi có quy hoạch thì họ phê duyệt chủ trương, lập báo cáo kinh tế - kỹ thuật để Phòng Quản lý đô thị thẩm định, sau đó toàn bộ quy trình các bước do xã thực hiện. Về nguồn vốn thì dự toán cũng do Phòng Quản lý đô thị thẩm định. Còn đây là nguồn xã hội hoá thì xã phải bổ sung ngân sách, sau đó trình HĐND xã phân bổ, rồi mới có nghị quyết phân bổ nguồn đó để làm", lãnh đạo Phòng Kế hoạch - Tài chính thông tin.

Sau khi tiếp nhận thông tin, phản ánh về sự việc, lãnh đạo UBND TP Vinh cho biết đã giao UBND xã Nghi Ân báo cáo, giải trình rõ về vấn đề dư luận quan tâm. Mới đây, Chủ tịch UBND xã Nghi Ân Chu Văn Mai ký văn bản báo cáo gửi UBND TP Vinh và các phòng chuyên môn.

Theo chủ đầu tư, sự việc xây dựng nhà điều trị - khu phòng, chống dịch COVID-19 khi không còn COVID-19 gây hiểu nhầm tại thời điểm này xuất phát từ thực trạng Trạm Y tế xã Nghi Ân được xây dựng từ những năm 1980 nay đã xuống cấp nghiêm trọng. Các đoàn công tác từ thành phố và Sở Y tế Nghệ An kiểm tra chuyên ngành luôn nhắc nhở, đề xuất quan tâm đầu tư xây dựng mới trạm y tế nhằm đảm bảo an toàn, bảo đảm chất lượng góp phần điều trị và chăm sóc sức khỏe ban đầu cho nhân dân. Đồng thời là tiêu chí bắt buộc trong xây dựng nông thôn mới. Tuy vậy, nguồn ngân sách của xã hiện đang khó khăn, chưa có nguồn để đáp ứng được các yêu cầu trên.

Năm 2021, khi dịch bệnh bùng phát, Chính phủ có chủ trương xây dựng trạm y tế lưu động, khu cách ly chống dịch COVID-19. Tỉnh, thành phố chỉ đạo cơ sở có biện pháp, giải pháp thực hiện hiệu quả nhằm đảm bảo an toàn sức khỏe cho nhân dân. Thời điểm này, Đảng ủy, HĐND, UBND, MTTQ xã đã họp thống nhất chủ trương xây dựng nhà điều trị - khu cách ly chống dịch COVID-19, trên tinh thần huy động nguồn hợp pháp và một phần ngân sách địa phương, giao UBND xã triển khai các thủ tục đầu tư xây dựng, MTTQ xã kêu gọi các mạnh thường quân ủng hộ vì mục đích xây dựng trạm y tế. Kết quả huy động được 2 tỷ đồng. UBND xã bắt đầu triển khai các thủ tục đầu tư xây dựng, từ quy hoạch đến phê duyệt và hoàn thiện hồ sơ để triển khai.

"Bản chất là xây dựng nhà điều trị, chăm sóc sức khỏe ban đầu cho nhân dân, tuy nhiên, tên gọi không sửa được vì liên quan đến hồ sơ ban đầu khi xin nguồn vận động và việc giải ngân vướng mắc. Tiếp thu những ý kiến phản hồi từ dư luận xã hội, UBND xã sẽ phối hợp với các đơn vị liên quan để nghiên cứu điều chỉnh tên gọi của công trình cho phù hợp tình hình hiện nay", báo cáo UBND xã Nghi Ân giải trình.