Bệnh viện Đa khoa Quảng Ngãi được đầu tư xây dựng và trang bị mới nhưng thiết bị không phù hợp

Ngày 9/6/2006, UBND tỉnh có Quyết định 1371/QĐ-UBND phê duyệt gói thầu, tiêu chuẩn đánh giá hồ sơ dự thầu gói thầu số 15 về thiết bị y tế vốn ODA Tây Ban Nha. Sau đó, Ban quản lý các dự án đầu tư và xây dựng Y tế (BQL, trực thuộc Sở Y tế) cùng với bộ phận chức năng của sở mở thầu, chấm thầu gói thiết bị y tế với 4 nhà thầu của Tây Ban Nha tham gia. Kết quả, Nhà thầu Intersalus trúng thầu với giá trị 3,3 triệu Euro.

Đến ngày 7/3/2010, nhà thầu mới giao chuyến hàng đầu tiên gồm 27/99 danh mục thiết bị cho bệnh viện, với tổng giá trị 1,24 triệu Euro. Ngày 5/4/2010, Bộ KH&ĐT có công văn thông báo Nhà thầu Intersalus gặp khó khăn tài chính, không thực hiện hết phần còn lại theo hợp đồng đã ký và đang nộp thủ tục xin phá sản tại Tòa án Barcelona, Tây Ban Nha. UBND tỉnh đã làm việc với các Bộ, ngành để khắc phục hậu quả nhưng chưa giải quyết dứt điểm.

Qua kiểm tra khâu lập dự án, cho thấy Chủ đầu tư còn dàn trải, việc mua sắm thiết bị chưa theo kịp sự phát triển của công nghệ y tế, nhất là các thiết bị tiên tiến, hiện đại như: Máy chụp MRI, CT Scaner cắt lớp, Siêu âm màu..., đang rất cần thiết nhưng chưa được đầu tư để nâng cao năng lực chẩn đoán và điều trị cho bệnh nhân. Việc UBND tỉnh quyết định phê duyệt gói thầu thiết bị y tế của gói thầu số 15 so với thời gian quy định là chậm mất 2 năm.

Ngoài ra, BQL ký hợp đồng với Trung tâm Tư vấn và Dịch vụ kỹ thuật thiết bị Y tế để lập hồ sơ mời thầu, phân tích đánh giá hồ sơ... nhưng đơn vị này chưa đăng ký kinh doanh lĩnh vực này, dẫn đến nhiều sai sót về đánh giá tiêu chuẩn, riêng hồ sơ mời thầu chỉ dùng tiếng Anh mà không dùng tiếng Việt... Về chấm thầu, các thành viên trong tổ chuyên gia được BQL thành lập đều chưa có chứng chỉ tham gia khóa học về đấu thầu, tổ xây dựng quy định chấm thầu nhưng chưa được UBND tỉnh phê duyệt. Kết quả chấm thầu đối với Nhà thầu Intersalus, phát hiện có 18/103 danh mục thiết bị sai lệch thông số kỹ thuật giữa hồ sơ dự thầu so với hồ sơ mời thầu...

Trong quá trình thực hiện hợp đồng trang thiết bị y tế đã ký kết, hiệu lực thực hiện bắt đầu từ ngày 15/12/2009 đến ngày 15/4/2010 là chấm dứt. Tính từ ngày Nhà thầu Intersalus giao chuyến hàng đầu tiên, chỉ còn 38 ngày nữa là kết thúc thời hạn hợp đồng, nhưng BQL không yêu cầu nhà thầu giao số thiết bị còn lại như cam kết. Trong số 27 thiết bị y tế đã nhận bàn giao, có 14 thiết bị chưa sử dụng hoặc sử dụng không hiệu quả như hệ thống Monitor trung tâm chưa đưa vào sử dụng vì còn phải trang bị thêm Card mạng; kính soi đáy mắt gián tiếp không dùng được vì ánh sáng đèn không gom tụ; bơm truyền dịch không sử dụng được do không có dây truyền dịch; máy phân tích khí máu chưa dùng được do chưa có hóa chất; bộ dụng cụ soi ối không sử dụng vì thiết bị quá lạc hậu, không phù hợp...

Đặc biệt, 5 máy điện tim 3 cần vừa sử dụng đã hỏng 1; 2 máy phá rung tim và tạo nhịp bị hỏng 1; 1 Monitor cá nhân không dùng được ngay từ khi lắp đặt, Công ty Vimec đưa về sửa chữa, thay thế nhưng chưa hoàn trả cho dự án; 4 máy lọc thận nhân tạo đưa vào hoạt động và đều hư hỏng bộ phận bơm Hepain, chưa được khắc phục kịp thời. Riêng xe cứu thương gặp sự cố hệ thống điện, nước, đèn, bình oxy, nhưng chưa được khắc phục hoàn chỉnh buộc phải sử dụng hạn chế... Việc bảo hành, bảo trì thiết bị y tế không được quan tâm thường xuyên, là nguyên nhân sử dụng các thiết bị chưa đạt hiệu quả cao, có lúc lãnh đạo Sở Y tế phải chỉ đạo BQL và BVĐK Quảng Ngãi tạm thời dùng kinh phí của bệnh viện để khắc phục hư hỏng.

Đến khi nhà thầu không có khả năng thực hiện hợp đồng và phá sản, Bộ KH&ĐT có thông báo và UBND tỉnh ra văn bản chỉ đạo Sở Y tế tạm dừng việc ký xác nhận thanh toán tiền giao hàng để tránh thiệt hại, tiến hành kiểm tra việc cung cấp thiết bị của Nhà thầu Intersalus, báo cáo UBND tỉnh trước ngày 12/4/2010 để báo cáo với các Bộ KH&ĐT, Bộ Tài chính, nhưng đến ngày  5/10/2010, BQL chỉ có văn bản đề nghị Ngân hàng Banco Santander Tây Ban Nha chuyển trả số tiền ngân hàng đã bảo lãnh khoản tạm ứng theo hợp đồng gồm hơn 398 ngàn Euro cho BQL, nhưng ngân hàng này không phúc đáp. Mãi đến ngày 09/11/2011, BQL mới tham mưu cho UBND tỉnh để làm việc với các Bộ liên quan, đề xuất phương án xử lý Nhà thầu Intersalus vi phạm hợp đồng. Bên cạnh đó, Viện Tín dụng Tây Ban Nha đã làm thủ tục thanh toán cho Nhà thầu Intersalus 70,59%, tăng 0,59% (7.399 Euro), nhưng BQL không phát hiện, báo cáo và điều chỉnh  mức thanh toán cho phù hợp.

Từ hàng loạt sai phạm cho thấy, BQL các dự án Đầu tư và Xây dựng Y tế cùng Sở Y tế Quảng Ngãi là Chủ đầu tư dự án đã thiếu năng lực, thiếu trách nhiệm trong quản lý, chưa tham mưu kịp thời cho lãnh đạo tỉnh xử lý phù hợp những vướng mắc trong quá trình thực hiện dự án. UBND tỉnh yêu cầu tập thể lãnh đạo Sở Y tế kiểm điểm làm rõ trách nhiệm tập thể, từng cá nhân của lãnh đạo sở và BQL, gắn với việc kiểm điểm theo tinh thần Nghị quyết TƯ 4 và đề xuất xử lý trách nhiệm cán bộ theo thẩm quyền của UBND tỉnh quản lý.

UBND tỉnh cũng chỉ đạo thực hiện ngay việc bảo hành kỹ thuật thiết bị, sớm đưa toàn bộ trang thiết bị y tế vào sử dụng, tham mưu cho UBND tỉnh trình các Bộ, ngành xem xét cho kết thúc dự án, đề xuất lập mới dự án đầu tư trang thiết bị y tế cho BVĐK Quảng Ngãi... Như vậy, dự án ODA Tây Ban Nha dành cho BVĐK tỉnh Quảng Ngãi không đạt như kỳ vọng, gây lãng phí lớn.

Nguyên Ngọc Phó